Το real estate, που για δεκαετίες στηριζόταν σε διαπροσωπικές σχέσεις, έγγραφα και γραφειοκρατικές διαδικασίες, μπαίνει πια σε μια φάση ριζικού ψηφιακού μετασχηματισμού. Οι πλατφόρμες, τα δεδομένα και η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι πλέον βοηθητικά εργαλεία, αλλά ο κανόνας - ένας νέος μηχανισμός λειτουργίας της αγοράς.

1.  PropTech & ψηφιακή επιτάχυνση

Στην Ελλάδα, η λεγόμενη PropTech (Property and Technology) επανάσταση κάνει σταθερά βήματα - το βλέπουμε τόσο σε startups του χώρου όσο και σε established επιχειρήσεις, όπως η Ploumis Sotiropoulos, που διαθέτει ένα πλήρως μηχανογραφημένο αρχείο ακινήτων, στοιχεία που αφορούν ακίνητα στην Ελλάδα από το 1930 και πληροφορίες που δίνουν την πιο ολοκληρωμένη άποψη των τάσεων της αγοράς στη χώρα μας.

Παράλληλα, ανάμεσα στις δεκάδες ελληνικές startups που δραστηριοποιούνται στον χώρο του ψηφιακού real estate, καλύπτοντας ανάγκες από την ενοικίαση έως τη διαχείριση ακινήτων, βλέπουμε εταιρείες όπως η Blueground, που αξιοποιεί την τεχνολογία για να διαχειρίζεται χιλιάδες κατοικίες παγκοσμίως, αλλά και η Billys, που διευκολύνει τη διαχείριση πολυκατοικίας.

2.  Ψηφιοποίηση διαδικασιών & μείωση γραφειοκρατίας

Ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες της αλλαγής είναι η ψηφιακή μεταρρύθμιση των διαδικασιών που μέχρι σήμερα… μάλλον καθυστερούσαν.

Το ελληνικό Δημόσιο εκσυγχρονίζεται και έρχεται να επιταχύνει την ψηφιοποίηση των συναλλαγών. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής μεταβίβασης ακινήτων μέσω gov.gr, η χρήση ψηφιακής υπογραφής και η ηλεκτρονική διασταύρωση στοιχείων μεταξύ φορέων μειώνουν δραστικά τον χρόνο ολοκλήρωσης μιας αγοραπωλησίας.

Όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η μετάβαση αυτή δεν έχει να κάνει μόνο την ευκολία της συναλλαγής, αλλά είναι και ζήτημα διαφάνειας, καθώς η ψηφιακή τεκμηρίωση μειώνει τον κίνδυνο λαθών και απάτης.

3.  Τεχνητή νοημοσύνη & επαυξημένη πραγματικότητα

Το άλλο μεγάλο πεδίο αλλαγής είναι η τεχνητή νοημοσύνη και τα big data. Οι πλατφόρμες real estate έχουν κατανοήσει ότι οι εξατομικευμένες αγγελίες κερδίζουν πολλά περισσότερα “κλικς” και έτσι τα ακίνητα που παρουσιάζονται δεν είναι απλώς σε χρονολογική σειρά αλλά, μέσα από ανάλυση δεδομένων, προτείνονται στον χρήστη αυτά που φαίνεται να ταιριάζουν στις ανάγκες του.

Και δεν μένουμε εκεί. Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί σήμερα να προβλέψει την πορεία των τιμών ανά περιοχή, να εντοπίσει επενδυτικές ευκαιρίες και να “μαθαίνει” από τη συμπεριφορά του χρήστη για να του προσφέρει εξατομικευμένες επιλογές. Αν στην εξίσωση προσθέσουμε και τις εικονικές περιηγήσεις (virtual tours) καθώς και τα 3D μοντέλα που έχουν γίνει πια καθημερινότητα, καταλαβαίνουμε πόσο εύκολο γίνεται για έναν εν δυνάμει αγοραστή να καταλήξει σε αγορά εξετάζοντας ακίνητα… χωρίς φυσική παρουσία.

4.  Smart homes & ενεργειακή απόδοση

Δεν γίνεται να μιλάμε για κτηματομεσιτικά και να μην αναφερθούμε στην αυξανόμενη ευαισθητοποίηση γύρω από την κλιματική αλλαγή και το κόστος ενέργειας που έχει επιφέρει νέες απαιτήσεις στην αγορά ακινήτων.

Τα έξυπνα σπίτια αξιοποιούν τεχνολογίες IoT και αυτοματισμούς για τον έλεγχο θέρμανσης και ψύξης, την ενεργειακή παρακολούθηση, αλλά και για συστήματα ασφαλείας με συναγερμούς και αισθητήρες που προσαρμόζουν την κατανάλωση ενέργειας ανάλογα με τις ανάγκες των ενοίκων.

Παράλληλα, η ενεργειακή αναβάθμιση δεν περιορίζεται στη βελτίωση των τεχνικών χαρακτηριστικών των κτιρίων, αλλά περιλαμβάνει και αλλαγές στις συνήθειες των χρηστών ώστε να εξοικονομείται ενέργεια και να μειώνονται τα κόστη συντήρησης. Η τάση αυτή συνοδεύεται από τη δημιουργία πράσινων κτιρίων με πιστοποιήσεις ενεργειακής αποδοτικότητας, τα οποία, παρά το υψηλότερο κόστος κατασκευής, προσελκύουν ολοένα και περισσότερους επενδυτές με περιβαλλοντική συνείδηση και ESG κριτήρια.

5.  Νέες μορφές ιδιοκτησίας & χρήσης

Τέλος, η τεχνολογία αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνδέονται με τα ακίνητα και αναδιαμορφώνει τη ζήτηση στην αγορά. Οι πλατφόρμες co‑ownership ή fractional ownership δίνουν τη δυνατότητα σε πολλούς χρήστες να μοιράζονται την ιδιοκτησία ενός ακινήτου, μειώνοντας το κόστος εισόδου και διευκολύνοντας επενδύσεις που μέχρι πρόσφατα ήταν αποκλειστικά προνόμιο λίγων.

Παράλληλα, η άνοδος των ψηφιακών νομάδων δημιουργεί νέα δεδομένα στη ζήτηση. Άνθρωποι που εργάζονται απομακρυσμένα αναζητούν ευέλικτες διαμονές με χαρακτηριστικά όπως γρήγορο WiFi, χώρους εργασίας και συνδρομητικές υπηρεσίες, επιλέγοντας περιοχές με καλό φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον. Αυτή η τάση ενισχύει την ανάγκη για διαμερίσματα πλήρως εξοπλισμένα, προσαρμοσμένα στις σύγχρονες απαιτήσεις εργασίας και ζωής.

Η αγορά ακινήτων εισέρχεται, λοιπόν, σε μια νέα εποχή όπου το τετραγωνικό μέτρο δεν είναι πια το μόνο μέτρο αξίας. Η πληροφορία, η βιωσιμότητα και η τεχνολογική ευφυΐα ενός ακινήτου καθορίζουν πλέον τη θέση του στην αγορά.

Όπως δείχνουν τα διεθνή παραδείγματα, η τεχνολογία δεν αντικαθιστά τον ανθρώπινο παράγοντα, αλλά έρχεται να τον ενισχύσει, κάνοντάς τον πιο αποτελεσματικό και ενημερωμένο. Και αυτή είναι, ίσως, η σημαντικότερη αλλαγή που φέρνει η ψηφιακή εποχή στο real estate.