Το συναίσθημα όμως που όλες αυτές τις μέρες έχει επικρατήσει έναντι της ικανοποίησης για τους βαθμούς μου είναι η απογοήτευση. Απογοήτευση όχι για τα 19.064 μόρια -που υπήρξαν για μένα μια ευχάριστη έκπληξη, πέραν των προσδοκιών μου-, αλλά για τις παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος στο οποίο αφιέρωσα εντατικά το χρόνο μου αυτούς τους 10 μήνες που πέρασαν.

Ας αντιμετωπίσουμε την αλήθεια: οι πανελλήνιες είναι μία καλοστημένη βιομηχανία. Τεράστια ποσά διακινούνται κάθε χρόνο στον κόσμο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, με αποκορύφωμα τη χρονιά της Γ' Λυκείου, που κάθε οικογένεια καλείται να διαθέσει από 400 μέχρι 800 ευρώ το μήνα για να εξασφαλίσει την επιτυχία του εξεταζόμενου. Το σύστημα επιδεικτικά αδιαφορεί για όσους αδυνατούν να σηκώσουν το βαρύ φορτίο των φροντιστηρίων.

Οι εξετάσεις κάθε χρόνο αποδεικνύουν ότι οι ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση, κάτι που πρέπει να αποτελεί μέριμνα κάθε δημοκρατικής χώρας, είναι ουτοπία. Η επικρατούσα τάση στη διδασκαλία των καθηγητών στα σχολεία -με μερικές, πάντα, φωτεινές εξαιρέσεις- είναι η επανάπαυση στις γνώσεις που θα προσφέρουν τα φροντιστήρια. Αλλά για να μην τα ρίχνουμε όλα στους καθηγητές, ακόμη και αυτοί που θέλουν να διδάξουν πρέπει να ξεπεράσουν τα εμπόδια του χρονικά περιορισμένου διδακτικού 45λεπτου, αλλά και της αποσυντονισμένης τάξης που επίσης, στην πλειοψηφία της, επαναπαύεται στα ιδιαίτερα. Η προετοιμασία που δύναται να προσφέρει λοιπόν το σχολείο είναι σαφώς ελλιπής, και τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από θέματα εκτός των σχολικών βιβλίων, που ακόμη και οι πιο καλά προετοιμασμένοι στα φροντιστήρια μαθητές διστάζουν να αντιμετωπίσουν.

Όπως διαπιστώσαμε φέτος, τα θέματα είναι μια από τις πιο τραγικές πτυχές των πανελληνίων. Θα εκτιμούσα πάρα πολύ να έρθει κάποιος να μου δείξει σε ποια σημεία των σχολικών βιβλίων υπήρχαν αντίστοιχες ασκήσεις για όλα τα "κουλά" που είδαμε φέτος σε Μαθηματικά και Φυσική (δεν αναφέρομαι στα υπόλοιπα μαθήματα που δεν ήταν στην κατεύθυνσή μου, αν και πιστεύω ότι κι εκεί τα πράγματα δε διαφέρουν κατά πολύ). Η επιλογή των ασκήσεων που θα πέσουν μοιάζει περισσότερο με διαγωνισμό ανάμεσα στην επιτροπή μιας συγκεκριμένης χρονιάς και αυτές των προηγούμενων για το ποια θα βάλει τα πιο εξεζητημένα θέματα. Ένας υποψήφιος λοιπόν που θέλει να πάει καλά στις πανελλήνιες πρέπει να θυμάται όλες τις υποπεριπτώσεις ασκήσεων που διάβασε στο βοήθημα του Μ. ή του Π. (ονόματα δε λέμε, οικογένειες δε θίγουμε), να τρέμει τα νέα τεχνάσματα που θα επινοήσει η επιτροπή θεμάτων για να τον οδηγήσει στις παγίδες του διαγωνίσματος και να εύχεται να μην πέσουν δύσκολα θέματα όπως αυτά του 2013 ή του 2015 για τους μελλοντικούς υποψήφιους-.

Και αν τελικά δε γράψει καλά; "Έλα καλέ, τι έγινε; Τα θέματα ήταν δύσκολα για όλους, θα πέσουν οι βάσεις". Αυτή ήταν η φράση που ίσως άκουσα τις περισσότερες φορές κατά την εμπειρία μου με τις πανελλήνιες. Αυτό που όλοι αγνοούν όμως είναι ότι μια διαδικασία που σε έχει εξαντλήσει πνευματικά, ψυχικά και σωματικά για ένα χρόνο περιμένεις να σταθεί δίκαια απέναντί σου, να σε αφήσει να αξιοποιήσεις τις γνώσεις που απέκτησες και να αποδώσεις όπως γνωρίζεις ότι μπορείς. Οι υποψήφιοι δε διαγωνίζονται αποκλειστικά "για την κατάληψη μιας θέσης προκαθορισμένου αριθμού", όπως δήλωσε το Υπουργείο Παιδείας λίγες μέρες πριν τις πανελλήνιες.

Οι υποψήφιοι που έχουν πραγματικά προσπαθήσει έχουν περάσει έναν χρόνο κυνηγώντας έναν καλό για τα δικά τους δεδομένα βαθμό. Είναι φυσικό, ακόμη και αν ως άριστα θεωρηθεί λόγου χάρη το 10, να απογοητευτούν με ένα 9, παρόλο που μπορεί να περνούν στην πιο υψηλόβαθμη σχολή. Όσο βαθμοθηρική και αν ακουστεί η γνώμη μου, άριστα είναι και πάντα θα είναι το 20, και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ορίσει ως άριστα το 10, το 12 ή το 15 με τα θέματα που θα διαλέξει, ούτε να καταδικάσει το 70% των μαθητών κάτω από τη βάση. Τα στατιστικά του Υπουργείου σχετικά με τις φετινές πανελλήνιες δείχνουν πόσο απαραίτητο είναι να υπάρξει ένας μηχανισμός ελέγχου και διορθωτικών ενεργειών στα θέματα, ώστε να μπορούν να διορθώνονται οι αδικίες αυτής της κλίμακας στις εξετάσεις που θα διεξαχθούν μελλοντικά.

Και φθάνω έτσι στον προσωπικό μου απολογισμό για τις φετινές πανελλήνιες. Άραγε άξιζε τον κόπο; Φυσικά και όχι. Αυτό όμως δεν οφείλεται στη βαθμολογία μου, για την οποία, όπως προανέφερα, είμαι απόλυτα ευχαριστημένη, αλλά στη φθορά που με συνόδευσε όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Δε μπορώ να δεχθώ πως το μισό του 17ου χρόνου και το άλλο μισό του 18ου χρόνου της ζωής μου μετρούσα αντίστροφα τους μήνες, τις βδομάδες, τις μέρες για την "ελευθερία". Το να έρθει η 29η Μαΐου, η τελευταία ημέρα των πανελληνίων, έγινε για μένα τη χρονιά αυτή ο πιο ποθητός στόχος.

Η διαδικασία είναι τόσο εξαντλητική πνευματικά που καταπίνει στην πορεία κάθε θέληση εμάς των μαθητών να αφοσιωθούμε στην επιστήμη κατά την είσοδό μας στο Πανεπιστήμιο. Υπάρχει βέβαια και η άλλη πλευρά του νομίσματος, καθώς θα ήμουν άπληστη, εάν δεν αναγνώριζα τα θετικά που μου προσέφερε αυτή η εμπειρία. Γιατί οι πανελλήνιες είναι η πρώτη εμπειρία ζωής που απαιτεί την πλήρη αφοσίωση σε ένα στόχο, είναι μια διαδικασία που δοκιμάζει τις αντοχές των υποψηφίων, καλλιεργεί γνώσεις σε διάφορους επιστημονικούς τομείς και δίνει το εισιτήριο για τη συνέχιση των σπουδών στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Η αντίσταση στα δεδομένα που θέτει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δε μπορεί παρά να ξεκινήσει από τη νοοτροπία των γονιών και των μαθητών. Είμαστε πλέον τόσο εξοικειωμένοι με τη θεωρητικά δημόσια, αλλά πρακτικά ιδιωτική παιδεία, που, ακόμη και αν τα θέματα δεν το επέβαλλαν, θα καταφεύγαμε στα φροντιστήρια μόνο και μόνο για να αποκτήσουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπόλοιπων υποψηφίων. Κι έτσι η "βιομηχανία των πανελληνίων" εξακολουθεί να δέχεται τεράστια χρηματικά ποσά για να παράγει μαθητές "σφραγισμένους" με τον αριθμό των μορίων που συγκέντρωσαν. Όντας εκ πεποιθήσεως αντίθετη με την τροπή που τα πράγματα έχουν λάβει, θέλω κλείνοντας να συνοψίσω την προσπάθειά μου στις πανελλήνιες παραφράζοντας το γνωστό ρητό του άγνωστου σοφού των τοίχων: Οι Πανελλήνιες είναι μαγικές, από άτομο σε κάνουν μόρια...

Βίκυ Σούτη

Πηγή: indigoexpress.blogspot.gr