Συχνότητα και Παράγοντες Κινδύνου

Το αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος αποτελεί τον πιο συχνό κακοήθη όγκο του παγκρέατος και μια από τις πλέον επιθετικές μορφές καρκίνου. Στη διάγνωση, μόλις το 20-25% των ασθενών είναι κατάλληλοι για χειρουργική εξαίρεση, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό εμφανίζει μεταστατική ή τοπικά μη εξαιρέσιμη νόσο. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης περιλαμβάνουν το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα, τη χρόνια κατανάλωση αλκοόλ, την παχυσαρκία, τη χρόνια παγκρεατίτιδα και ορισμένα γενετικά σύνδρομα.

Κλινική Εικόνα και Διάγνωση

Ο καρκίνος παγκρέατος, ειδικά όταν εντοπίζεται στην κεφαλή του παγκρέατος, μπορεί να προκαλέσει αποφρακτικό ίκτερο, απώλεια βάρους, κοιλιακό πόνο και σπανιότερα δυσαπορρόφηση. Ο πόνος εντοπίζεται συχνά στο επιγάστριο, με πιθανή αντανάκλαση στη ράχη — εύρημα που συνδέεται με δυσμενή πρόγνωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι η πρώτη εκδήλωση της νόσου.

Η διάγνωση βασίζεται σε απεικονιστικές μεθόδους υψηλής ακρίβειας, όπως η αξονική τομογραφία με παγκρεατικό πρωτόκολλο, η μαγνητική τομογραφία (MRI), η MRCP, το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (EUS) και η ERCP. Στόχος των εξετάσεων είναι όχι μόνο η ταυτοποίηση του όγκου, αλλά και η εκτίμηση της εξαιρεσιμότητάς του.

Χειρουργική Αντιμετώπιση και Νεότερα Δεδομένα

Η χειρουργική εξαίρεση παραμένει η θεραπεία εκλογής για εξαιρέσιμους όγκους, με κύρια επέμβαση την παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή (Whipple ή PPPD). Ωστόσο, η πραγματοποίησή της απαιτεί εμπειρία και εξειδίκευση, καθώς η πρόγνωση σχετίζεται άμεσα με το χειρουργικό volume των κέντρων. Σύγχρονες τεχνικές και τεχνολογικά μέσα έχουν μειώσει τα ποσοστά θνητότητας κάτω από 5%, ενώ έχουν επεκτείνει τις ενδείξεις και σε χαμηλής κακοήθειας ή καλοήθεις βλάβες.

Τι Κάνουμε σε Μη Εξαιρέσιμους και Οριακά Εξαιρέσιμους Όγκους

Περίπου το 1/3 των ασθενών εμφανίζεται με τοπικά προχωρημένη νόσο και έως το 50% με απομακρυσμένες μεταστάσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η νέο-επικουρική θεραπεία (neoadjuvant) έχει αποδειχθεί πολύτιμη. Ενισχύει τα ποσοστά εξαιρεσιμότητας, αυξάνει τις R0 εκτομές, παρατείνει την επιβίωση και επιτρέπει σε περισσότερους ασθενείς να λάβουν πλήρη θεραπεία. Σήμερα, εξετάζεται η εφαρμογή της νέο-επικουρικής προσέγγισης ακόμη και σε εξαιρέσιμους όγκους, με στόχο τη βελτιστοποίηση της πρόγνωσης.

Για να μάθετε περισσότερα, επικοινωνήστε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Ζούρο Ευστράτιο.