Η πανδημία άλλαξε καθοριστικά την ζωή μας. Το «ανοιγόκλειμα» της κοινωνίας έχει επιβαρύνει ψυχολογικά τα μέλη της. Λιγότερος ποιοτικός χρόνος, περισσότερες εντάσεις, διενέξεις, βία...γυναικοκτονίες.

Επιχειρώντας μια περιήγηση στον κόσμο της ψυχής, ο Γιώργος Χαλαβαζής στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 μίλησε με τον συμπατριώτη μας καθηγητή Ψυχιατρικής, κ. Θάνο Ασκητή.

Λίγο πριν ξανα αφεθεί στην αύρα του τόπου καταγωγής του το Ληξούρι που είναι φωλιασμένο μέσα του, ο κ. Ασκητής αφου αναφέρθηκε στο συναισθηματικό φορτίο που κουβαλά για το ”κομμάτι της ψυχής του” όπως χαρακτήρισε την Κεφαλονιά, πέρασε στο δύσβατο μονοπάτι της ψυχοσύνθεσης του ατόμου.

“Ήταν αναμενόμενη η αύξηση της βίας, τα τελευταία 20 με 30 χρόνια.

Ο άνθρωπος έχει διαφοροποιήσει σημαντικά τη ζωή του σε σχέση με το παρελθόν και κυρίως οι άνθρωποι των μεγάλων πόλεων έχουνε μια συμπιεστική συμπεριφορά ως προς την προσαρμογή της ζωής τους, με έντονο άγχος, κατάθλιψη και με περιόδους έξαρσης, φοβιών η επιθετικότητας συμπεριφοράς που αλόγιστα απαντούν σε απειλές, δηλαδή αντικειμενικές η υποκειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι.”

Το μεγαλύτερο κεφάλαιο ο κ. Ασκητής το εστιάζει στις διαπροσωπικές σχέσεις, οι οποίες όπως είπε έχουν πράγματι μεγάλη διαφορά με το παρελθόν στο ότι οι άνθρωποι είναι περισσότερο παθητικοί η επιθετικοί.

Τεκμηρίωσε δε με μια πολυπαραγοντική ανάλυση αυτή την εξέλιξη.

Όσον αφορά την βία ανέφερε:

“Στον άντρα και στην γυναίκα υπάρχουν βιολογικές διαφορές ,η γυναίκα ασκεί λεκτική βία, ο άντρας δεν έχει μάθει να διαχειρίζεται το λόγο, έχει μάθει να διαχειρίζεται την βία τη σωματική, που είτε η φύση ,είτε και η συμπεριφορά η ίδια της κοινωνίας ως ανδρότυπη εικόνα,του έχει προσδώσει το δικαίωμα να ασκεί τη βία ως διόρθωση του λάθους της γυναίκας και την τιμωριτική στάση ως προσδοκία δικαίωσης του.

Αυτό αυξάνει τη βία, αλλά αυξάνουν τη βία και άλλοι παράγοντες, διάβαζα πρόσφατα μια Αμερικάνικη μελέτη που έλεγε ότι η βία τα τελευταία δύο χρόνια έχει σχεδόν 30% αυξηθεί λόγω της συμπίεσης της πανδημίας.

Επέφερε μία ένταση κυρίως στον ανδρικό πληθυσμό. Αυτή η καταπίεση που δέχθηκε περισσότερο ο ανδρικός πληθυσμός, έδειξε ότι ο άνδρας έχει μεγαλύτερη μευαλωτότητα στο θυμό και στην έλλειψη ορίων συναισθηματικής αναγνώρισης και ωριμότητας.”

¨Οσον αφορά την αύξηση και την επαναληπτικότητα της βίας, ο κ. Ασκητής σημείωσε:

“ Η βία το τελευταίο διάστημα δημιούργησε και μιμητικές συμπεριφορές ,οι άνθρωποι ακούγοντας την βία στη βία, εφάρμοσαν και στο δικό τους πρόβλημα ως λύση αυτή τη μέθοδο.

Ακούγεται παράδοξο και μη λογικό, αλλά είναι όμως πολύ ισχυρό, γιατί ο άνθρωπος μιμείται το κακό πολύ πιο εύκολα απο ότι το καλό.

Ο άνθρωπος επικροτεί πάντα τις εύκολες λύσεις όσο κακές και να είναι η πρόσκαιρες ,γιατί έτσι πιστεύει ότι δικαιώνεται πολύ πιο καλά.

Αυτό είναι ένα αρνητικό μήνυμα, αλλά είναι όμως πραγματικό στοιχείο της ανθρώπινης ζωής.”

Ανέλυσε πως διαμορφώνεται ο χαρακτήρας των παιδιών που μεγαλώνουν με ένα αίσθημα ανταγωνισμού και βίας ,στην επιρροή των γονιών που έχουν βίαιη συμπεριφορά, στην βιαιότητα, που αργότερα μπορεί να βγει και στην προσωπική τους ζωή ,ακόμη και στο φόνο, γιατί όπως τόνισε:

“Κανείς δεν μπορεί να πει ότι έχουμε στοιχεία ότι γεννιέται ο δολοφόνος.

Ο δολοφόνος μπορεί να χει γονιδιακή επικράτηση για τη βία, αλλά για να γίνει δολοφόνος ,οργανώνει είτε εν θερμώ είτε εν ψυχρώ, συμπεριφορές καταστροφής.

Είναι ένα φαινόμενο που θα αυξάνεται φοβάμαι στα χρόνια, γιατί έχουν αλλάξει τα κοινωνικά πρότυπα και οι κοινωνικές αναγνώσεις, το παιδί απο μικρή ηλικία μαθαίνει στη βία.”

Αναφέρθηκε στην στρεβλή εξέλιξη της κοινωνίας μας,ότι ο Έλληνας δεν έχει αγωγή του πολίτη, δεν του αρέσει η νομοτέλεια, δεν πιστεύει ότι ο νόμος τον δικαιώνει.

“Ανησυχώ ιδιαίτερα ως ψυχίατρος, αλλά και ως άνθρωπος, ότι η σημερινή πραγματικότητα αποσυνδέει την συναισθηματική επικοινωνία των ανθρώπων ,τα ψηφιακά μέσα, ο τρόπος που επικοινωνούμε, απογυμνώνει την πραγματική σχέση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, απομονωνόμαστε και αυτή η απομόνωση παράγει επιθετικότητα, γιατί κάνει εσωτερική εξιδανίκευση και παράγει άρνηση προς την άλλη πλευρά.

Αυτό το βλέπουμε πολύ στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, ακόμη και η διαφωνία που επιτρέπει στη γυναίκα να χωρίσει οδηγεί σε μια συμπεριφορά που ψάχνει το γιατί εσύ φεύγεις, με εγκαταλείπεις και δεν αναγνωρίζει ότι αυτό είναι δικαίωμα του ανθρώπου, ο οποίος για δική του προσωπική ανάγκη θέλει να φύγει απο τη ζωή μου. Βεβαίως και έχει το δικαίωμα, πρέπει εγώ να του αφαιρέσω τη ζωή; Όχι ασφαλώς.

Υπάρχει μία ψυχοπαθολογία την οποία δυστυχώς και τα μίντια παράγουν, αλλά και η μιμητική συμπεριφορά του εγκεφάλου φαίνεται να την ενισχύει ως δικαίωση. Αυτό είναι πάρα πολύ ανησυχητικό.”

Ο κ.Ασκητής παρότρυνε άπαντες και επισήμανε :

“Πρέπει να δούμε την ζωή εσωτερικά με την θετική στάση, να καταλάβουμε ότι ο καθένας έχει την αξιοπρέπεια του, την αυτοδιαχείριση και κυρίως την ανάγκη να ενισχυθεί και να συνδεθεί με έναν άνθρωπο.

Φοβάμαι ότι αυτό το χάνουμε και οι νέες γενιές είναι περισσότερο κενές, έχουν λιγότερη συναισθηματική νοημοσύνη και ενδιαφέρονται μόνο για την προβολή, για την έντεχνη αναγνώριση του προτύπου και όχι για την τέχνη της ίδιας της αξίας της ζωής.

Είναι ένα φαινόμενο που τα προσεχή χρόνια, φοβάμαι, θα το δούμε να εξελίσσεται ,όπως σ' όλη την κοινωνία υπάρχουνε δομές οι οποίες οδηγούνται προς τη χειρότερη διαχείριση της ανθρώπινης ζωής.

Τώρα έχουμε ένα μπαράζ αντρικής βίας, όμως θα αυξάνεται η βία και απο τις δύο πλευρές.”

Το μήνυμα που μας ενεχείρησε ο κ.Ασκητής, είναι να μπορέσουν τα σχολεία να περάσουν περισσότερα μαθήματα συναισθηματικής συνεννόησης και ενσυναίσθησης, να ξαναγυρίσουμε στο βιβλίο, να ακούμε μουσική ,να απεξαρτηθούμε απο την τηλεόραση και τα ψηφιακά μέσα τα οποία χαρακτήρισε απόλυτα αφαιρετικά.

“Έχουμε μεγάλο εσωτερικό πόλεμο με τον εαυτό μας ,έχουμε οξυθυμίες, έχουμε ψυχικά προβλήματα, το τελευταίο 18μηνο οι στατιστικές που κάναμε δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη αύξηση στην κατάθλιψη, στο άγχος, στην αυπνία ,στη χρήση ηρεμιστικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.

Αυτό δείχνει την ανάγκη του ανθρώπου να δει το πρόβλημά του και μια επιθετική σχέση με την αναγνώριση του προβλήματος ,αλλά κατά βάση δείχνει ότι οι άνθρωποι δεν ικανοποιούνται εύκολα, βάζουνε πολύ ψηλά τον πήχη και προσδοκούν αναγνωρίσεις από τον άλλον τύπου “έλα εσύ να μου δώσεις και όχι εγώ μαζί με σένα να δώσουμε ο ένας στον άλλο.”

Τέλος επανέλαβε τις λάθος επιρροές στα παιδιά και την ανάγκη να προστατευτούν σε μια ακραία κοινωνία ,την ανάγκη υιοθέτησης ενός προγράμματος στα σχολεία που θα έχει την δύναμη και την ικανότητα να διαμορφώσει στο παιδί μία συνειδησιακή σχέση με το εγώ του και δεν παρέλειψε να σταθεί

στην πύρινη κόλαση του Δάντη που κατατρώει τα σωθικά της Ελλάδας, τονίζοντας:

“Το βασικότερο είναι να μπορέσουμε να αποκτήσουμε αυτογνωσία.

Το ότι έχουμε μια κλιματική αλλαγή που βρυχάται να μας σκοτώσει με το νερό η με τη θερμότητα, δεν είναι γεγονότα που τα έφερε ο Θεός, τα φέραμε εμείς οι ίδιοι.

Να αναλογισθούμε το αίσθημα της ατομικής ευθύνης, το να μάθουμε να μαζεύουμε το σκουπίδι σημαίνει αγάπη του εαυτού μας, δεν το αφήνω να το μαζέψει ο άλλος, η να πετάω την σακούλα στην θάλασσα η να καίω το δάσος μ ένα τσιγάρο και να αδιαφορώ. Αυτό είναι μια προσωπική αναγνώριση που ο καθένας απο μας πρέπει να την αποκτήσει απο τα σχολεία, απο τα σπίτια. Θέλουμε δουλειά.”

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης.

{https://soundcloud.com/user-46829938/askitis-5-8}

Απόδοση κειμένου Ελευθερία Κουλουριώτου