Η φύση είναι ο θρόνος της θεϊκής μεγαλοπρέπειας,  κατά τον Μπυφφόν, και η κ. Στέφη διαβάζει τα βιβλία της φύσης κοιτάζοντας βαθιά μέσα της.

Το Σάββατο 17 Μαΐου η κ. Στέφη παρουσίασε το βιβλίο της “Λουλουδιών μύθοι και Θρύλοι” – από τις εκδόσεις Ελληνική Γραφή – στον Βοτανικό Κήπο Κεφαλονιάς. Στο βιβλίο αυτό έδωσε χρώμα και ζωή, η εξαιρετική εικονογράφος Ντίνα Ζαφειρόπουλου. Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε μετά από ευγενική πρόσκληση του Ιδρύματος Φωκά Κοσμετάτου, για να στηρίξει έμπρακτα τις εκπαιδευτικές δράσεις του στο νησί, καθώς μετά την παρουσίαση του βιβλίου, ακολούθησε βοτανικό παιχνίδι για τα παιδιά, με την πολύτιμη συμβολή του προσωπικού του Βοτανικού Κήπου Κεφαλονιάς.

Ο Καθηγητής Ανατομίας Φυτών του ΕΚΠΑ κ. Νίκος Χριστοδουλάκης, με την παρουσία του, συνέβαλε στο να πάρουν τον τύπο της σφραγίδας της γνώσης τα παιδιά και να βυθιστούν στα μυστικά της, ενώ η επιμελήτρια του Βοτανικού Κήπου Κεφαλονιάς κ. Ευαγγελία Ματιάτου υπήρξε η ψυχή της εκδήλωσης. Η κ. Στέφη ανέφερε σχετικά με την παρουσίαση του βιβλίου της: «Για μένα τα παιδιά είναι τα πιο σημαντικά. Άμα δεν ξεκινήσεις να εκπαιδεύσεις τα μικρά παιδιά, μετά αν πας να εκπαιδεύσεις τα πανεπιστημιακά παιδιά, είναι λίγο αργά. Από μικρά πρέπει να μάθουν να αγαπήσουν την φύση, να βγουν έξω, να μυρίσουν, να κοιτάξουν, να έχουν όλα τα αισθητήρια όργανά τους ανοιχτά, γιατί πάντα η φύση έχει κάτι να μας πει.

Ίσως θα πρέπει λίγο να ξαναβλέπουμε τη φύση, να τη βλέπουμε με άλλο μάτι. Δεν είναι τυχαίο που οι Γεωλόγοι χαρακτηρίζουν την εποχή που ζούμε ως Ανθρωπόκαινο, δηλαδή εποχή που ο άνθρωπος και οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων του εμφανίζονται παντού γύρω μας. Ανθρωπόκαινος εποχή, παρ’ ότι είμαστε στην Ολόκαινο, επιστημονικά. Άρα μάλλον ο άνθρωπος κάτι δεν κοιτάει, ή παραβλέπει».

Ανέλυσε με ευκρίνεια τα της επιστήμης της φύσης η οποία περίπλοκη ούσα προσεγγίζεται από την ίδια από αγάπη για τη ζωή και πιστοποιεί τα λεγόμενά της: «Η Βιολογία μας δίνει απαντήσεις για τον χώρο γύρω μας. Μου αρέσει να μάθω για τα ζωάκια, για τα φυτά, για το πώς διαπλέκονται μεταξύ τους, πώς φτιάχνουν ένα οικοσύστημα, ακόμα και οι άνθρωποι, με ποιον τρόπο όλοι μας και όλα αυτά αποτελούμε μέρος ενός οικοσυστήματος, που πρέπει να λειτουργήσει καλά, με ισορροπία, με δυναμική και να μπορέσουμε να το δώσουμε και στα παιδιά μας, να το αφήσουμε αυτούσιο και καλύτερο για τα παιδιά μας».

Η κ. Στέφη με τους συνεργάτες της, από κοινού με τον Βοτανικό Κήπο της Κεφαλονιάς, του Ιδρύματος Φωκά Κοσμετάτου, και ειδικά με την επιμελήτριά του κ. Ευαγγελία Ματιάτου, επιμελούνται ένα νέο πρόγραμμα, το οποίο έχει σχέση με την Κεφαλονιά και στοχεύει στην προστασία της βιοποικιλότητας, αφού στον Βοτανικό Κήπο υπάρχει μια μοναδική συλλογή σημαντικών φυτών καθώς και Τράπεζα Σπερμάτων. Συγκεκριμένα, ανέφερε σχετικά: «Είναι ένα νέο πρόγραμμα το οποίο προέκυψε από την συνεργασία του ΟΦΥΠΕΚΑ με το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) για δράσεις προστασίας και διατήρησης διαφόρων απειλούμενων ειδών της χώρας μας.

Σε συνεργασία με τον Βοτανικό Κήπο της Κεφαλονιάς, του Ιδρύματος Φωκά Κοσμετάτου, προσπαθούμε και θέλω να πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε, να προστατέψουμε κάποια από τα ενδημικά είδη τα οποία υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου.

Για όσους αναρωτιούνται γιατί μιλάμε για ενδημικά και γιατί υπάρχει ανάγκη προστασίας, παίρνοντας το πιο γενικά, η αγαπημένη μας χώρα η Ελλάδα, είναι μια περιοχή με υψηλό γεωγραφικό κατακερματισμό.

Δηλαδή έχει διαφορετικό ανάγλυφο, διαφορετικές γεωμορφές, π.χ. η οροσειρά της Πίνδου χωρίζει την Ελλάδα σε 2 μέρη, έχουμε πολλά νησιά, πολλές απομονωμένες περιοχές όπου μπορούν να αναπτυχθούν νέα είδη.

Αν υπολογίσουμε μόνο τα φυτά, μπορούμε να σκεφτούμε ότι στην χώρα μας υπάρχουν 6.800 είδη και υποείδη, περίπου τα μισά από την Ευρωπαϊκή Ήπειρο. (Ο αριθμός των ειδών χλωρίδας του Εθνικού Δρυμού του Αίνου υπολογίζεται περίπου σε 400. Εκ των οποίων οκτώ είναι γνωστά μέχρι σήμερα ενδημικά είδη και υποείδη της Κεφαλονιάς). Τα Ιόνια νησιά είναι μία από τις 13 χλωριδικές περιοχές που υπάρχουν στην Ελλάδα με πολλά ενδημικά φυτά. Και λέγοντας “ενδημικό” εννοούμε το φυτό το οποίο μπορεί να μεγαλώσει μόνο στο συγκεκριμένο “σπιτάκι” του.

Υπάρχουν φυτά λοιπόν, που μπορεί να υπάρχουν μόνο στον Εθνικό Δρυμό του Αίνου, να υπάρχουν μόνο σε ένα φαράγγι, λ.χ. μόνο στο φαράγγι της Σαμαριάς, μόνο στην Ιθάκη κλπ. Αυτά τα είδη χρειάζεται να τα προστατέψουμε για να τα βρουν στο μέλλον τα παιδιά μας και να τα βρουν και οι επόμενοι.

Υπάρχουν 2 τρόποι προστασίας, η επί τόπου και η εκτός τόπου, που μπορούμε να πάρουμε σποράκια – σπέρματα – τα οποία θα τα συντηρήσουμε σε τράπεζες σπερμάτων. Στον Βοτανικό Κήπο θα γίνει η συντήρησή τους, θα μπουν στη διαδικασία φύτρωσης και αν χρειαστεί στο μέλλον, με ειδικές άδειες βεβαίως, μπορεί να γίνει επανεισαγωγή τους στο φυσικό οικοσύστημα που ήταν, στο φυσικό τους ενδιαίτημα. Θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε αντίστοιχες συνθήκες στο εργαστήριο με αυτές που επικρατούν στο σημείο όπου φυτρώνει».  

Η κ. Στέφη, αναφέρθηκε επίσης στις πιέσεις που δέχονται τα ενδημικά είδη λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, του τουρισμού, των φυσικών διεργασιών και οι οποίες πρέπει να καταγραφούν για τυχόν λήψη μέτρων τα οποία θα προταθούν για να γίνει ένας μετριασμός αυτών των πιέσεων. Ο αριθμός των ειδών χλωρίδας του Εθνικού Δρυμού του Αίνου εντυπωσιάζει και η προστασία τους είναι πλέον τόσο αναγκαία, που η κ. Στέφη μνημονεύει και καθόλου τυχαία τον στίχο του Νίκου Γκάτσου  «Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα
κι έβγαζε η Γη το πρώτο της κυκλάμινο
τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα
και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο…».

Η Φύση προσφέρει και εμείς την υποβαθμίζουμε και το γιατί της κ. Στέφη ψάχνει το διότι του στην παιδεία μας και στη λάθος αντίληψη της έννοιας του περιβάλλοντος.

Επιβάλλεται η ενημέρωση ιδιαίτερα των παιδιών, η σωστή προσέγγιση του περιβάλλοντος, η γνωριμία και ενσωμάτωση του ανθρώπου με το περιβάλλον.

Η μελέτη είναι ετήσια, θα παρουσιαστεί τον Μάρτιο του 2026, θα εγείρει κάποιους προβληματισμούς όπως η ίδια ανέφερε, και θα φέρει στην επιφάνεια κάτι πολύ σημαντικό.

Επανερχόμενοι στην 17^η Μαΐου, στον Βοτανικό Κήπο Κεφαλονιάς, η κ. Στέφη δήλωσε ότι την ημέρα εκείνη τη θυμούνται με ένα μεγάλο χαμόγελο, γιατί εκείνα τα παιδιά που συμμετείχαν και όσα θα διαβάσουν το βιβλίο, μπορεί να βάλουν μια έγνοια στην καρδιά τους, να μάθουν μέσα από τους μύθους που ενεργοποίησε σ’ αυτό το βιβλίο - επιστημονικό αφήγημα - σε γλώσσα προσιτή, τα φυτά που έρχονται από την Αρχαία Ελλάδα και που τις ιδιότητές τους, τις έχουν συνδέσει με μύθους.  Στο μέλλον θα υπάρξει και άλλο βιβλίο με στόχο έναν και μόνο, την ενίσχυση της γνώσης των παιδιών για την Φύση.

Κλείνοντας η κ. Στέφη επεσήμανε σε σχέση με την μελέτη που είναι σε εξέλιξη για τη χλωρίδα της Κεφαλονιάς: «Η Φύση είναι δίπλα μας και αν χαθεί ξαφνικά ένα είδος θα αρχίσει να δημιουργείται σιγά-σιγά μία άλλη εποχή, η Ομογενόκαινος εποχή –ομού- ίδιο – θα είναι όλα ίδια, θα χαθεί η βιοποικιλότητα. Δηλαδή θα ισοπεδωθούμε εις πείσμα της παγκοσμιοποίησης;  Κάποιος που ταξιδεύει σήμερα μπορεί να κουβαλήσει και παρανόμως πολλές φορές, ό,τι θέλει. Αν έρθει κάποιος και μάθει ότι ένα μοναδικό φυτό είναι στον Αίνο πάνω, θα σκεφτεί να το πάρει να το έχει σπίτι του, στο ερμπάριό του, γιατί έχει μόνο 100-200-300. Αν γίνει αυτό πέρα από το ότι χάνεις «άτομα», υπάρχει και κίνδυνος να μεταφέρεις και μικροοργανισμούς, βλαβερούς απογόνους, όπως το σκουλήκι που έφαγε τους φοίνικες στην Αθήνα. Θα παρουσιάσουμε τη μελέτη στο κοινό και να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να ευαισθητοποιηθούμε για το περιβάλλον».

 Τέλος, με τον στίχο του Οδυσσέα Ελύτη «Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ, μόνον ετούτον αγαπώ», η Κατερίνα Στέφη  αποτύπωσε την αποκρυστάλλωση της Φύσης σε σκέψη και συναίσθημα και μετά σε μορφή.

 Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης.

{https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-89-2-katerina}