Ότι τώρα, τις τελευταίες μέρες, είναι η στιγμή τα παιδιά να «κατεβάσουν στροφές». Έχουν ήδη κάνει την προετοιμασία τους, έναν μαραθώνιο που έχει κρατήσει ένα ή και δύο χρόνια. Και τώρα καλούνται να δρέψουν τους καρπούς αυτής της προετοιμασίας. Για να γίνει αυτό, για να μπορέσουν εκείνα τα κρίσιμα τρίωρα να αποδώσουν αποτελεσματικά υπάρχει μια βασική προϋπόθεση: Τα παιδιά να πάνε στις εξετάσεις ΞΕΚΟΥΡΑΣΤΑ και όχι εξαντλημένα και υπερφορτωμένα.

Η εντατικοποίηση του διαβάσματος, των μαθημάτων, των διαγωνισμάτων, αυτές τις τελευταίες μέρες δεν πρόκειται να ωφελήσει σε τίποτα, παρά μόνο ενδέχεται να προκαλέσει μεγαλύτερη ένταση και άγχος στα παιδιά. Τώρα δεν είναι ώρα ούτε για περισσότερα μαθήματα, ούτε για περισσότερα διαγωνίσματα. Τα παιδιά έχουν γράψει ήδη αρκετά. Η άσκηση περισσότερης πίεσης πιθανότερο είναι να τα «βραχυκυκλώσει».

Είναι ανάγκη τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν ότι «έτοιμος» για τις εξετάσεις δεν είναι εκείνος που κατέχει το 100% της ύλης. Αυτό το τελευταίο είναι μάλλον αδύνατον, μη γελιόμαστε. Έτοιμος για τις εξετάσεις είναι εκείνος που πηγαίνει να γράψει ξεκούραστος, με ψυχραιμία, αισιοδοξία και συνείδηση ότι «θα κάνω το καλύτερο που μπορώ, με βάση την προετοιμασία που έχω κάνει».

Σε κάθε περίπτωση, έτοιμος δεν είναι, όσο διαβασμένος κι αν είναι, εκείνος που θα πάει ξενυχτισμένος, πιεσμένος και ζαλισμένος από δεκάδες μαθήματα, ασκήσεις και προσομοιώσεις. Τώρα δεν είναι ώρα γι’ αυτά.

Σ’ αυτές τις δέκα μέρες που απομένουν πριν τις εξετάσεις, ο υποψήφιος είναι ωφέλιμο να δουλέψει «στο ρελαντί». Να τις αφιερώσει σε «ήρεμες» επαναλήψεις που θα κάνει μόνος του, και στις οποίες θα εστιάσει σε εκείνα που ο ίδιος, καλύτερα απ’ όλους, ξέρει ότι μπορεί να έχει κάποια αδυναμία. Ο καθηγητής αρκεί να είναι διακριτικά παρών, για να λύσει επιμέρους απορίες και κυρίως για να στηρίξει ηθικά, όχι για να πιέσει.

Τώρα, είναι η ώρα για διάβασμα σε χαλαρούς, τολμώ να πω, όχι εντατικούς ρυθμούς. Διάβασμα με διαλείμματα, με ξεκούραση, χωρίς καταπόνηση, χωρίς πολύ γράψιμο. Διάβασμα που θα λιγοστεύει προοδευτικά καθώς θα πλησιάζουν οι μέρες. Διάβασες αρκετά. Έγραψες αρκετά (και κατά βάθος έχεις μπουχτίσει). Όχι άλλα διαγωνίσματα! Δώσε λίγο χρόνο στον εαυτό σου τώρα, κράτα δυνάμεις, για να γράψεις τη στιγμή που πρέπει.

Φίλε πανελληνιομάχε, είναι ανθρωπίνως αδύνατον να ξαναβγάλεις την ύλη από την αρχή, και δεν είσαι το chatgpt για να μπορείς να απαντήσεις απευθείας σε κάθε πιθανή ερώτηση ή να ανακαλέσεις κάθε λεπτομέρεια της ύλης (Μεταξύ μας, κι αυτό κάνει λάθη).

Το ζήτημα είναι να μπορέσεις να αποδώσεις όσο γίνεται καλύτερα όταν θα χρειαστεί. Δηλαδή, εκείνες τις κρίσιμες τρεις ώρες για κάθε μάθημα.

Δεν γίνεται να μην έχεις άγχος και όλοι το ξέρουμε. Γίνεται όμως να έχεις εξασφαλίσει μερικά πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν, όπως:

• Φρόντισε να κοιμάσαι αρκετά, και να κοιμάσαι το βράδυ. Πρέπει να λειτουργήσεις 9 με 12 το πρωί. Μην κάνεις τη βλακεία να ξενυχτίσεις το τελευταίο βράδυ πάνω από τα βιβλία. Ακόμα κι αν δεν μπορείς να κοιμηθείς, άκου μουσική ή απλά κλείσε τα μάτια σου και σκέψου ότι προσπάθησες, ότι έφτασες ως εδώ, ότι σου αξίζει να πας εκεί και να κάνεις το καλύτερο που μπορείς. Ό,τι μπορείς. Όχι άλλο διάβασμα, και μην κολλήσεις στο φως της οθόνης του κινητού που θα σου προκαλέσει υπερένταση.
• Φρόντισε να τρως σωστά, και να ενυδατώνεσαι. Νηστικό μαθητούδι δεν χορεύει…
• Φρόντισε να κάνεις διαλείμματα στο διάβασμα – ένας μικρός περίπατος με το σκύλο ή μια βόλτα με τους φίλους θα σου κάνουν περισσότερο καλό από μια άσκηση. Το τελευταίο απόγευμα πριν τις εξετάσεις, συνιστώ ανεπιφύλακτα κλείσιμο βιβλίων από νωρίς και χαλαρό καφεδάκι με την παρέα. Δουλεύει!
• Σκέψου όλα αυτά τα καλά που έχεις και μπορούν να σε βοηθήσουν σ’ αυτή την προσπάθεια. Έχεις καλά και το ξέρεις. Πάνω σ’ αυτά θα στηριχτείς.

Τώρα, είναι η ώρα να κατεβάσεις στροφές, και να κάνεις ήρεμα την επανάληψή σου. Δεν έχεις τίποτα να φοβηθείς και προπαντός, δεν έχεις τίποτα να χάσεις. Αν είσαι ξεκούραστος, ψύχραιμος και αισιόδοξος, το αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλύτερο!

Καλή επιτυχία!

Ηλίας Τουμασάτος

Εκπαιδευτικός, MSc Εκπαιδευτική Ψυχολογία