Όποιος το έχει ζήσει, δεν μπορεί να το ξεχάσει. Ακόμα και όποιος δεν το έχει ζήσει, πάντως, σίγουρα έχει διαβάσει αναρίθμητες ιστορίες για αυτό. Το EuroBasket του 1987 δεν ήταν μία ακόμα επιτυχία του ελληνικού αθλητισμού. Ήταν η αρχή των πάντων. Ήταν αθλητική εποποιία, αθλητική επανάσταση. Ήταν το πρώτο αθλητικό γεγονός που έβγαλε τους Έλληνες στους δρόμους.

Είτε, λοιπόν, το έχεις βιώσει, είτε όχι, οφείλεις να γνωρίζεις τι έγινε εκείνες τις ζεστές ημέρες του Ιουνίου του 1987 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Κι αν πάλι δεν ξέρεις, το sports3.gr είναι εδώ, να σου παραθέσει 34 μικρές ιστορίες, πληροφορίες και στιγμιότυπα από τη διοργάνωση που άλλαξε μια και καλή το ελληνικό μπάσκετ τις δεκαετίες που ακολούθησαν…

1. Το Eurobasket του 1987 αποτέλεσε την πρώτη διοργάνωση στην ιστορία του θεσμού, κατά την οποία όλοι οι αγώνες διεξήχθησαν σε ένα γήπεδο: το νεόδμητο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.

2. Το καλοκαίρι του 1987 ήταν ένα από τα πιο ζεστά που έχει βιώσει ποτέ η Ελλάδα. Τις ημέρες του Eurobasket η ατμόσφαιρα ήταν «βαριά», όχι όμως και στα δραματικά επίπεδα του Ιουλίου που ακολούθησαν, όταν 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκείνη την χρονική περίοδο από τον καύσωνα.

3. Εβδομάδες πριν από την έναρξη του EuroBasket ουδείς διανοείτο να πει λέξη για χρυσό μετάλλιο και πρώτη θέση. Την πιο αισιόδοξη δήλωση την είχε καταθέσει η… μητέρα του Μιχάλη Ρωμανίδη, η οποία είχε προβλέψει ότι η Ελλάδα θα τερματίσει 3η.

4. Ο τελευταίος παίκτης που κόπηκε από τη 12άδα της ομάδας του 1987 ήταν ο Δημήτρης Παπαδόπουλος. Πριν από τον φόργουορντ του Ηρακλή είχαν αποχωρήσει από την προετοιμασία και οι Νίκος Τσαγκόπουλος, Αργύρης Πεδουλάκης, Κώστας Παταβούκας. Η είδηση, πάντως, ήταν άλλη εκείνες τις ημέρες. Μία εβδομάδα πριν από την έναρξη του EuroBasket έγινε γνωστό ότι ο Άρβιντας Σαμπόνις δεν θα έπαιζε στο τουρνουά.

5. Η Ελλάδα άρχισε το EuroBasket με εύκολη νίκη επί της Ρουμανίας (109-77) σε ένα ΣΕΦ που είχε πολύ λίγο κόσμο. Τα δύσκολα (και σημαντικά) έπονταν, βέβαια. Μία ημέρα αργότερα η Γιουγκοσλαβία επικράτησε της Εθνικής με 84-78 και στο ίδιο ματς υπήρξαν κι άλλα κακά νέα: ο Νίκος Φιλίππου υπέστη βαρύ διάστρεμμα.

6. Το Σάββατο 6 Ιουνίου ακολουθεί και δεύτερη σερί ήττα. Παρά την υπερπροσπάθεια των παικτών του Κώστα Πολίτη, η Ελλάδα γνωρίζει την ήττα από τη Σοβιετική Ένωση με 69-66.

7. Την Κυριακή 7 Ιουνίου είναι ο πρώτος άτυπος τελικός για την πρόκριση κόντρα στη Γαλλία. Η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα, πάντως, παίρνει τη νίκη με 82-69 και περνάει στους «8» του Eurobasket.

{https://www.youtube.com/watch?v=e7SNvFtK_t4}

8. Η Εθνική επιβάλλεται με το πειστικό 90-78 της Ιταλίας στον προημιτελικό, με τους Γκάλη (38), Γιαννάκη (22) να σημειώνουν 60 από τους 90 πόντους.

9. Μέχρι τη νίκη του προημιτελικού η Ελλάδα αριθμούσε 17 ήττες σε ισάριθμους επίσημους αγώνες με αντίπαλο την Ιταλία!

10. Μετά το τέλος του αγώνα με την Ιταλία ο Νίκος Γκάλης είχε ρωτηθεί από τον Βασίλη Σκουντή έξω από τα αποδυτήρια, εάν αυτή είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή της καριέρας του στην εθνική ομάδα. Τότε ο «γκάνγκστερ» είχε ξεστομίσει την ιστορική ατάκα: «είναι, μέχρι το επόμενο παιχνίδι».

{https://www.youtube.com/watch?v=A1SNLTIc4UQ}

11. Οι προπονήσεις της Εθνικής κατά τη διάρκεια του τουρνουά γίνονταν από τις 9 έως τις 11.30 το βράδυ. Ακολουθούσε δείπνο και βόλτα στη Γλυφάδα μέχρι τις 2 τα ξημερώματα κατ’ εντολή του γυμναστή της Εθνικής, Νίκου Σισμανίδη, ο οποίος βρέθηκε μάλιστα και στο στόχαστρο γι αυτό το λόγο.

12. Παρεμπιπτόντως, ο Σισμανίδης ήταν και ο υπεύθυνος για τη μουσική στο γήπεδο. Ήταν ο εμπνευστής των τραγουδιών που έπαιζε κατά κόρον ο dj του ΣΕΦ σε εκείνο το EuroBasket, από το Eye of the tiger και το We are the champions, μέχρι το Final Countdown και το θέμα του Ρόκι.

13. Η ζήτηση για ένα εισιτήριο ενόψει του ημιτελικού της 12ης Ιουνίου με τη Γιουγκοσλαβία ήταν τόσο μεγάλη, που η τιμή του εισιτηρίου είχε φτάσει ακόμα και τις 30.000 δραχμές στη μαύρη αγορά, ποσό που για την εποχή ήταν πολύ μεγάλο νούμερο -για ένα εισιτήριο.

14. Στις 12 Ιουνίου άλλο ένα εμπόδιο πέφτει στο δρόμο της Εθνικής, που ανατρέπει διαφορά 10 πόντων στο 2ο ημίχρονο και νικάει τη Γιουγκοσλαβία 81-77 στον 2ο ημιτελικό της ημέρας.

{https://www.youtube.com/watch?v=w3klcwm9tMM}

15. Ο Άτσα Πέτροβιτς, εμφανώς εκνευρισμένος για την ήττα από τους Έλληνες στον ημιτελικό, εύχεται «καλή τύχη στους Ρώσους στον τελικό».

16. Ο Κώστας Πολίτης δεν έκρυβε την αισιοδοξία του μετά την πρόκριση της Ελλάδας στον τελικό. Προειδοποιεί λοιπόν τους πάντες: «Είμαστε έτοιμοι για το μεγάλο μπαμ».

17. Η Σοβιετική Ένωση έφτασε στον τελικό με απολογισμό 7-0. Δεν είχε ηττηθεί ποτέ στο παρελθόν από την Ελλάδα μέχρι εκείνη την ημέρα. Το ρεκόρ της στους αγώνες μεταξύ των δύο χωρών ήταν 12-0.

18. Η Εθνική έπαιζε σε κάθε αγώνα της μέχρι και τον ημιτελικό με μία συγκεκριμένη μπάλα, την οποία είχε επιλέξει από την αρχή του τουρνουά ο Γκάλης. Ωστόσο, μετά το τέλος του ημιτελικού με τη Γιουγκοσλαβία ο Ιωάννου την κλώτσησε και αυτή χάθηκε… Ο «γκανγκστερ» επέλεξε φυσικά τη μπάλα του τελικού έπειτα από πολλές δοκιμές!

{https://www.youtube.com/watch?v=Im5-yYpvTRA}

19. Ο τελικός με τη Σοβιετική Ένωση άρχισε ιδανικά για την Ελλάδα (στο 16’ το σκορ ήταν 35-19), η συνέχεια όμως δεν ήταν ανάλογη. Η Σοβιετική Ένωση έκλεισε το 1ο ημίχρονο με επιμέρους 7-22 στα τελευταία τέσσερα λεπτά και στο 36’ προηγήθηκε 74-82.

20. Η Εθνική δεν είχε να αντιμετωπίσει όμως μόνο διαφορά οκτώ πόντων στο πιο κρίσιμο σημείο του ματς. Η κατάσταση έγινε ακόμα χειρότερη λίγο αργότερα, όταν οι Γιαννάκης, Φασούλας αποβλήθηκαν και οι δύο με 5ο φάουλ στο 38’ με διαφορά μερικών δευτερολέπτων!

21. Κι όμως, η Εθνική έκανε την ανατροπή και έστειλε το ματς στην παράταση με ήρωα τον Λιβέρη Ανδρίτσο, ο οποίος κέρδισε φάουλ 36’’ πριν από το τέλος (87-89) και ευστόχησε και στις δύο. Αν δεν τις είχε βάλει και τις δύο τότε ο Ανδρίτσος, η Ελλάδα είτε θα έπαιζε άμυνα, περιμένοντας από τους Σοβιετικούς να εξαντλήσουν το χρόνο επίθεσης (30’’ ήταν τότε), είτε θα έκανε φάουλ. Η εξέλιξη θα μπορούσε να είναι τελείως διαφορετική.

22. Το παιχνίδι έμελλε να κριθεί από τις βολές. Τις νικητήριες τις πέτυχε ο Αργύρης Καμπούρης, ο οποίος μάζεψε το επιθετικό ριμπάουντ μετά το άστοχο σουτ του Ιωάννου και κέρδισε φάουλ από τον Γκομπόροβ. Όλα αυτά έγιναν 4’’ πριν από τη λήξη και το σκορ ήταν 101-101.

23. «Η πρόκριση στα χέρια αυτού του τίμιου γίγαντα», είχε πει στην περιγραφή του αγώνα ο αείμνηστος Φίλιππος Συρίγος…

24. Ο Καμπούρης ευστόχησε ψύχραιμα και στις δύο βολές. Έγραψε το ιστορικό 103-101. Ή 101-103, αν προτιμάτε, καθώς η Σοβιετική Ένωση ήταν τυπικά η γηπεδούχος. Στον υπολειπόμενο χρόνο ο Γιοβάισα αστόχησε στο τρίποντο που πρόλαβε να εκτελέσει από τη γωνία και… «είναι το τέλος, η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης».

25. Ο Αλεξάντερ Γκομέλσκι μονολογούσε μετά το παιχνίδι: «Αυτά δεν γίνονται ούτε στη Μαυριτανία…».

26. Στον ιστορικό τελικό αγωνίστηκαν οι 9 από τους 12 παίκτες που είχε ο Κώστας Πολίτης στη διάθεσή του. Αυτοί ήταν οι Γκάλης 40 (1), Γιαννάκης 10 (2), Καμπούρης 10, Χριστοδούλου 10 (2), Φασούλας 12, Ανδρίτσος 10, Ιωάννου 8 (1), Ρωμανίδης 3 και Φιλίππου. Δεν έπαιξαν καθόλου οι Λινάρδος, Καρατζάς και Σταυρόπουλος.

27. Για την ιστορία, οι σκόρερ της Σοβιετικής Ένωσης ήταν οι εξής: Βάλτερς 23 (4), Μαρτσουλιόνις 16, Χομίτσιους 10, Τκατσένκο 14, Γιοβάισα 17 (4), Βολκόβ 4, Ταρακάνοβ 5, Γκομπόροβ 4, Πανκράσκιν 8.

28. Ο τελικός του 1987 είχε ώρα έναρξης τις 8μ.μ. και έσπασε κάθε ρεκόρ τηλεθέασης, αφού τον παρακολούθησε το 87% όσων Ελλήνων είχαν ανοιχτή τηλεόραση εκείνη την ώρα.

29. Ο Νίκος Γκάλης αναδείχθηκε πολυτιμότερος παίκτης του EuroBasket και 1ος σκόρερ με 37 πόντους κατά μέσο όρο.

30. Ο Γκάλης ήταν φυσικά και μέλος της καλύτερης πεντάδας του τουρνουά μαζί με τον Παναγιώτη Φασούλα (είχε 12,3 πόντους, 11 ριμπάουντ και 4,3 τάπες μ.ό.) και τους Σαρούνας Ματσιουλιόνις, Αντρες Χιμένεθ και Αλεξάντερ Βολκόβ.

31. Τη μπάλα του τελικού την πήρε ένας (μετέπειτα… ποδοσφαιρικός) δημοσιογράφος. Ο λόγος για τον Μένιο Σακελλαρόπουλο, ο οποίος ήταν εκείνες τις ημέρες στο γραφείο Τύπου του EuroBasket.

32. Το συνολικό πριμ που μοιράστηκε στα μέλη της εθνικής ομάδας ανερχόταν στα 220 εκατομμύρια δραχμές και προερχόταν διάφορους δωρητές.

33. Το γλέντι για την κατάκτηση του Eurobasket κράτησε μέχρι το πρωί της 15ης Ιουνίου στην Αθήνα. Την επομένη του τελικού 376 άτομα διακομίστηκαν σε νοσοκομεία με αναπνευστικά προβλήματα λόγω του νέφους…

34. Μερικές ημέρες μετά τον ελληνικό θρίαμβο η Κυβέρνηση προανήγγειλε την κατασκευή σταδίου 20.000 θέσεων στην Αθήνα (ΟΑΚΑ) και ότι θα μοιράσει 80 εκατομμύρια δραχμές σε 30 νομούς για τη δημιουργία ανοιχτών γηπέδων και για μπασκέτες και μπάλες.

Επιμέλεια: Λεωνίδας Πιστιόλης 

Πηγή: sports3.gr