Μετά την κατάρρευση του μετώπου επέστρεψε στην Κεφαλονιά και συνέβαλε στη θεμελίωση της Εθνικής Αντίστασης στη γενέτειρά του• σύντομα αναδείχθηκε σ' ένα από τα κορυφαία ηγετικά στελέχη του ΕΑΜ, ενώ ταυτόχρονα υπηρετούσε ως φιλόλογος καθηγητής σε Γυμνάσια του νησιού. Για την αντιστασιακή του δράση καταδιώχθηκε από τους κατακτητές: φυλάκιση, καταδίκη σε εκτέλεση, την οποία απέφυγε, μαζί με άλλους αγωνιστές, χάρη στις λαϊκές κινητοποιήσεις.

Ο Σπ. Λουκάτος επιδόθηκε και στην επιστημονική μελέτη και αρχειακή έρευνα. Το πλούσιο μέχρι σήμερα συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει 15 βιβλία ιστορικού περιεχομένου και περισσότερα από 260 δημοσιεύματα σε επιστημονικά περιοδικά της χώρας και του εξωτερικού.

• Η Βουλευτής Κεφαλονιάς Αφροδίτη Θεοπεφτάτου  για την απώλεια του Σπ. Λουκάτου

     Έφυγε από κοντά μας ο Σπύρος Λουκάτος. Ο αγωνιστής, ο δάσκαλος, ο επιστήμονας. Σεμνός μελετητής της Ιστορίας του τόπου μας. Παράλληλα με την κορυφαία και ηγετική αντιστασιακή του δράση με το ΕΑΜ, ο Σπύρος Λουκάτος υπηρέτησε και στη μάχη του πνεύματος ως καθηγητής φιλόλογος στα Γυμνάσια της Κεφαλονιάς. Η αρχειακή έρευνα και η επιστημονική μελέτη ήταν επίσης ένα πεδίο, όπου αγωνίστηκε με μεγάλη επιτυχία δημιουργώντας πολλά βιβλία σημαντικού ιστορικού περιεχομένου και αναρίθμητες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού.

   Θα τον θυμόμαστε όλοι για πάντα με εξαιρετικό θαυμασμό για τη ζωή και το έργο του. Στους οικείους του εκφράζω τη συμπαράσταση και τα θερμά μου συλλυπητήρια.

• Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων για την απώλεια τυο Σπ. Λουκάτου

Ο θάνατος του Κεφαλλονίτη Δρα Ιστορικού Σπύρου Λουκάτου αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στο χώρο της Επτανησιακής και γενικότερα της Ελληνικής ιστοριογραφίας. Ιδιαίτερα στον Ιόνιο χώρο, με τις πρωτότυπες μελέτες του ανέδειξε γεγονότα και πρόσωπα του Επτανησιακού Ριζοσπαστισμού, του Πρωτοσοσιαλιστικού κινήματος και της Εθνικής Αντίστασης.

Αλλά ο Σπύρος Λουκάτος δεν αγωνίστηκε μόνο στο στίβο της Ιστορικής Επιστήμης.

Υπήρξε ο ίδιος αταλάντευτος αγωνιστής της ζωής. Από τα πρωτοπόρα πατριωτικά στοιχεία στην Ιταλογερμανικη περίοδο συνέβαλε καθοριστικά στο Νησί του, στην Κεφαλονιά, στη συγκρότηση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ), του οποίου αναδείχθηκε επάξια  βασικό στέλεχος. Με τη δράση του, σε όλη τη περίοδο της κατοχής, μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ και με κίνδυνο της ζωής του, αγωνίστηκε για την Ανεξαρτησία της Πατρίδας από τους κατακτητές και για την Κοινωνική Δικαιοσύνη.

Ο Σπύρος Λουκάτος υπήρξε ακόμη αγωνιστής ήθους.

Με τη στάση του τόσο στα χρόνια της κατοχής όσο και αργότερα, μέχρι και τις τελευταίες ώρες της ζωής του, τίμησε τις άξιες της ανθρωπιάς, της συνέπειας και της ανιδιοτέλειας. Σεμνός αγωνιστής ο ίδιος, έλαμπε με το ήθος του και παραδειγμάτιζε τους νεώτερους.

Σε αυτή τη κρίσιμη για την Πατρίδα μας περίοδο, η προσωπικότητα του Σπύρου Λουκάτου μπορεί να γίνει οδηγός μας στους σύγχρονους αγώνες ανάκτησης της εθνικής μας αξιοπρέπειας, κατοχύρωσης της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας και της υπεράσπισης των Κοινωνικών κατακτήσεων του λαού.

• Ο Αντιπεριφερειάρχης Ιονίων Νήσων Π. Δρακουλόγκωνας για την απώλεια τυο Σπ. Λουκάτου

Οι λέξεις φαντάζουν λίγες και ανεπαρκείς, οι φράσεις ημιτελείς και ελλιπείς, η δύναμη του λόγου τελικά ωχριά, μπροστά στο μέγεθος  της προσφοράς, την ποιότητα του έργου, το μεγαλείο  και την δυναμική ανθρώπων όπως ο Σπύρος ο Λουκάτος.

Ο ερευνητής, ο αγωνιστής, ο υπηρέτης και εκφραστής της γνώσης, ο δάσκαλος, ο δικός μας δάσκαλος, έφυγε μόνο σαν σώμα, καθώς η ψυχή του, το πνεύμα του, το σύνολο της παρουσίας του, αποτυπώνεται στην διδαχή, στη δράση, την γραφή και το πόνημα της σκέψης του. Όλων αυτών, των ωραίων και σπουδαίων, που διατηρούνται και θα διατηρηθούν ζωντανά, ουσιαστικά, ανεξίτηλα χαραγμένα στο χρόνο, στις μνήμες, την καρδιά όλων μας.

Ευχαριστούμε τον Σπύρο τον Λουκάτο, που μας έδωσε την δυνατότητα να ταξιδεύσουμε εμείς και οι μελλοντικές γενεές  στο χρόνο και στο χώρο,  με οδηγό την ίδια την  ιστορία μας,  αξιοποιώντας αυτά, τα μεγάλα και αληθινά που μας πρόσφερε, παραμένοντας μάχιμος μέχρι την τελευταία στιγμή. Ευχόμαστε συλλυπητήρια στους οικείους του, με την βεβαιότητα ότι όσο αγαπάμε τον τόπο μας, όσο σεβόμαστε την ταυτότητά μας, αυτό το ταξίδι μας, θα είναι γόνιμο και διαρκές.

• Η ΤΕ Κεφαλονιάς & Ιθάκης του ΚΚΕ για την απώλεια τυο Σπ. Λουκάτου

Η ΤΕ Κεφαλονιάς & Ιθάκης του ΚΚΕ εκφράζει τα συλλυπητήρια της στην οικογένεια του ιστορικού και αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Σπύρου Λουκάτου.  Ο Σπύρος Λουκάτος έζησε τις διώξεις που έζησαν όλοι όσοι αγωνίστηκαν κατά των φασιστών από τον τόπο μας. Συνέβαλε με το έργο του στην καταγραφή των γεγονότων της ΕΑΜικής αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Το έργο του αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη ιδιαίτερα για τη νεολαία, σήμερα που επιχειρείται όσο ποτέ άλλοτε η διαστρέβλωση της Ιστορίας και ο φασισμός σηκώνει κεφάλι.

• Το ΔΣ της ΕΛΜΕΚΙ για την απώλεια του Σπ. Λουκάτου

Το ΔΣ της ΕΛΜΕ-ΚΙ εκφράζει την οδύνη του για το θάνατο του ιστορικού και αγωνιστή της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης Σπύρου Λουκάτου. Ο Σπύρος Λουκάτος βίωσε στο πετσί του τις διώξεις από το επίσημο ελληνικό κράτος και τους κατατρεγμούς όσων αγωνίστηκαν για το διώξιμο των ιταλών φασιστών και των γερμανών ναζί από τη γη μας, για μια Ελλάδα με το λαό αφέντη στον τόπο του. Έζησε το δήθεν πατριωτισμό της αστικής τάξης της χώρας μας και τη δήθεν βοήθεια των εγγλέζων και αμερικάνων ιμπεριαλιστών. Η ιστορική καταγραφή του για το λαϊκό κίνημα στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη, διαχρονικά και με έμφαση στην εποποιία των ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΠΟΝ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, είναι μοναδική. Αποδεικνύει ότι η ιστορία είναι αντικειμενική μόνο όταν καταγράφεται από τη σκοπιά της κοινωνικής προόδου, από τη σκοπιά της ρήξης με την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων και όχι με το συμβιβασμό μαζί της.

Τα κείμενα του Σπύρου Λουκάτου θα παραμείνουν πηγές για τους ιστορικούς του μέλλοντος, ακαταμάχητα ντοκουμέντα για το γεγονός πως όταν θεριέψει ο γίγαντας λαός καμιά αλυσίδα δεν τον κρατά. Σήμερα ο φασισμός – ναζισμός σηκώνει κεφάλι, οι ιμπεριαλιστές ξαναμοιράζουν τη γη με αίμα, ο κοσμοπολιτισμός και ο εθνικισμός εναλλάσσονται σαν όπλα στη φαρέτρα της αστικής τάξης σε βάρος της κοινωνικής προόδου. Σ΄ αυτές τις συνθήκες τα έργα του Σπύρου Λουκάτου, με την οδυνηρή αλλά και αξιοζήλευτη πείρα που συγκεντρώνουν, οφείλουν να αξιοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς, τους γονιούς, τους μαθητές, τον κάθε εργαζόμενο, προκειμένου να αντληθεί δύναμη για τις μάχες που έρχονται. Αυτό είναι το «μνημόσυνο» που πρέπει σε κάθε πραγματικό ιστορικό επιστήμονα και κοινωνικό αγωνιστή.

• Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΗΚΕ Άγγελος Κωνσταντάκης για την απώλεια του Σπ. Λουκάτου

O Σπύρος Λουκάτος Ιστορικός και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ένας σημαντικός άνθρωπος του Νησιού μας απεβίωσε πλήρης ημερών.

Με την ιστορική του έρευνα, καταγραφή και παρουσίαση του Ριζοσπαστισμού, μέσω του συγγραφικού του έργου συνέβαλλε τα μέγιστα στην διάσωση των ιστορικών δεδομένων στην Κεφαλλονιά.

Χαρακτηριστικό δείγμα της συμπεριφοράς του Ιστορικού είναι η προσφορά της βιβλιοθήκης του στο Πολιτιστικό Κέντρο ¨Παναϊτ Ιστράτι¨ του χωριού Φαρακλάτων.

Ο Δήμος Κεφαλλονιάς και η Κοινωφελής Επιχείρηση, θέλοντας να τιμήσουν τον άνθρωπο αλλά και το έργο του, σκοπεύουν να οργανώσουν ημερίδα, αφιερωμένη στη μνήμη του.

• Ο Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Φαρακλάτων Δημήτρης Παπαναστασάτος για την απώλεια του Σπ. Λουκάτου

Ο  Πρόεδρος και τα μέλη της Δημοτικής Κοινότητας  Φαρακλάτων  εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στην οικογένεια του εκλιπόντος αγωνιστή  και ιστορικού Σπύρου Λουκάτου, μιας εξέχουσας προσωπικότητας με πλούσια δράση στο αντιστασιακό κίνημα κατά των Γερμανών και Ιταλών κατακτητών.

Η συγγραφική του δράση για τον Ριζοσπαστισμό και την Κατοχική περίοδο στα Νησιά μας είχαν ως αποτέλεσμα την καταγραφή και  διάσωση  εξαιρετικού αρχειακού υλικού.

Η αγάπη του για τα Φαρακλάτα ως τόπο καταγωγής του, τον οδήγησε στην δωρεά της προσωπικής του  βιβλιοθήκης η οποία φιλοξενείται στο Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού μας.

Καλό σου ταξίδι στην αιωνιότητα αγαπημένε μας συγχωριανέ.

ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΡΕΥΜΑ - ΓΑΙΤΑΝΙΔΟΥ ΕΥΑΝΘΙΑ

Τον Σπύρο Λουκάτο - Δάσκαλο ,Επιστήμονα, Αγωνιστή- πλήρη ημερών, τον σκεπάζει από τις 19 Σεπτέμβρη το χώμα της γενέτειρας που τόσο αγάπησε. Πρόκειται, όμως ,για ένα θάνατο μόνο βιολογικό, καθώς τέτοιες ρωμαλέες ψυχές αναζούν μέσα από το έργο που αφήνουν κληροδότημα στους επόμενους. Έργο ανεκτίμητης πνευματικής αξίας, μια και το φιλέρευνο ,άοκνο πνεύμα του Σπύρου Λουκάτου γέννησε μελέτες και πονήματα με εύρος γεωγραφικό και χρονικό : από τους αγώνες του '21 και τις προσπάθειες για ειρηνική συνύπαρξη των Βαλκανικών λαών, από την ανάδειξη του Ριζοσπαστικού κινήματος και την πορεία του πρωτοσοσιαλισμού στην Κεφαλονιά, μέχρι τους λεοντόθυμους αγώνες στα χρόνια της Κατοχής και της Εαμικής Αντίστασης αλλά και τον εφιάλτη του Εμφυλίου .Τούτο το έργο έχουμε χρέος να το μελετήσουμε και να το αναδείξουμε. Αλλά η παρακαταθήκη του Λουκάτου δεν είναι μόνον τα πνευματικά του παιδιά. Καθώς υπήρξε πρωταγωνιστής στους αγώνες για Ελευθερία, Δημοκρατία και Σοσιαλισμό στα χρόνια της Ιταλογερμανικής Κατοχής στην Κεφαλλονιά , διώχθηκε από τους κατακτητές αλλά και από τους εγχώριους φαυλεπίφαυλους της σάπιας μεταεμφυλιακής περιόδου . Μα με συνείδηση πάντοτε γρηγορούσα παρέμενε όρθιος. Το έργο, η δημοκρατική στάση ζωής ,οι αγώνες του Σπύρου Λουκάτου αποτελούν παραδείγματα που αρμόζει να βρουν μιμητές και που μας βροντοφωνάζουν την ανάγκη για μόρφωση, αφύπνιση και αγώνα του λαού, ειδικά σήμερα που οι μηχανισμοί του ανηλεούς ολοκληρωτικού καπιταλισμού παίρνουν πίσω σιγά –σιγά όλες τις κατακτήσεις που κατακτήθηκαν με τους αγώνες των εργαζομένων των προηγούμενων γενεών και συνθλίβουν κάθε έννοια αξιοπρέπειας και ελευθερίας.

Το ΝΕΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΡΕΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ και η ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥΑ εκφράζουν τα βαθιά τους συλλυπητήρια στην οικογένεια του.