Η σημερινή ημέρα έχει οριστεί ως διεθνής ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος. Διοργανώνονται εκδηλώσεις και τιμώνται οι δίκαιοι των εθνών. Ο χαρακτηρισμός αυτός αποδίδεται σε όσους με ανιδιοτέλεια και προσωπικό κίνδυνο προσέφεραν καταφύγιο σε Έλληνες Εβραίους ιδιαίτερα μικρά παιδιά και τα έσωσαν από βέβαιο θάνατο. Κατά την διάρκεια της φασιστικής, ναζιστικής κατοχής γονείς μικρών Εβραίων έδωσαν τα παιδιά τους σε φιλικές οικογένειες χριστιανών Ελλήνων που τα παρουσίαζαν ως δικά τους. Έτσι τα παιδιά αυτά έζησαν με άλλη ταυτότητα και γλίτωσαν τα κρεματόρια την τρομακτική εκείνη περίοδο. Πάρα πολλά από τα παιδιά αυτά δεν ξαναείδαν ποτέ τους γονείς τους. Έχουν τιμηθεί με τον τίτλο δίκαιοι των εθνών 26.000 άνθρωποι περίπου σε όλο τον κόσμο, ανάμεσα τους και 370 Έλληνες.

Η κα Σάκη Κυπραίου αφηγείται : Ήμουν μικρό παιδάκι αλλά θυμάμαι, η Μπιάνκα Βεντούρα φίλη της μητέρας μου της ζήτησε να της σώσει το παιδί της, έτσι ήρθε κοντά μας η Υβέτ. Η μητέρα είπε σε εμένα και την αδελφή μου ότι η Υβέτ θα είναι η τρίτη σας αδελφή και έτσι έγινε μέλος της οικογένειας μας. Η Μπιάνκα είχε και ένα αγόρι, τον Ιωσήφ που το εμπιστεύτηκε σε άλλη οικογένεια με την ελπίδα ότι κάποτε θα ξανασμίξουν. Ήταν όλοι τυχεροί μετά τον πόλεμο ξανάσμιξαν.

Η πολυπληθέστερη κοινότητα Εβραίων στην χώρα μας ήταν στην Θεσσαλονίκη. Ο πληθυσμός αυτός αυξήθηκε πολύ με την είσοδο Ισπανοεβραίων όταν εκδιώχθηκαν από την Ιβηρική Χερσόνησο από το αίσχος τους 15^ου αιώνα που λεγόταν ιερά εξέταση. Από τον Μάρτη έως τον Αύγουστο του 1943 η φασίστες ναζί μετέφεραν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης με 19 τραίνα θανάτου περίπου 50.000 Εβραίους κάθε ηλικίας. Τα παιδιά μέχρι 16 ετών υπολογίζεται ότι ήταν περίπου 12.000. Ιδιαίτερα τα παιδιά τα πήγαινα σε θαλάμους αερίων, ενώ τα βρέφη τα χρησιμοποιούσαν ως πειραματόζωα οι ναζί γιατροί. Από όλους αυτούς επέστρεψαν στην  Θεσσαλονίκη μόλις 1.950, δηλαδή λιγότερο από το 4%.

Σήμερα πρέπει να είμαστε σε εγρήγορσή για να μην περάσουν μηνύματα μισαλλοδοξίας και ρατσισμού. Η ιστορία μαθαίνει και διδάσκει προβληματίζει και αφυπνίζει. Η νέα γενιά πρέπει να διδαχθεί την ιστορία για να αποτραπούν παρόμοια γεγονότα.

Ποτέ η ανθρωπότητα δεν πρέπει να ζήσει αυτή την ασύλληπτη θηριωδία, ποτέ ξανά! 

Η κα Σάκη Κυπραίου και ο κος Ιωσηφ Βεντούρας σε πρόσφατη φωτογραφία

Μικέλης Μαφρέδας 

Πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας Σπαρτιών