Η ορειχάλκινη προτομή του εμβληματικού Έλληνα συνθέτη, τοποθετημένη μπροστά από την ιστορική Φιλαρμονική Σχολή Κεφαλληνίας, αποτελεί προσφορά του Κυπριακού Ιδρύματος «Φώτος Φωτιάδης» και φιλοτεχνήθηκε ως διαχρονικός φόρος τιμής στον κορυφαίο δημιουργό.

Τα αποκαλυπτήρια έκαναν από κοινού ο βουλευτής Κεφαλονιάς και Ιθάκης Παναγής Καππάτος και ο Δήμαρχος Αργοστολίου Θεόφιλος Μιχαλάτος και η Πρόεδρος του Ιδρύματος Ιλόνα Φωτιάδου Μιχαηλίδου, οι οποίοι απομάκρυναν τη γαλανόλευκη σημαία, αποκαλύπτοντας το έργο τέχνης, μέσα σε θερμό χειροκρότημα των παρευρισκομένων.

Η πρωτοβουλία αυτή του Δήμου Αργοστολίου εντάσσεται στις εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, τιμώντας την ανεκτίμητη συμβολή του στην ελληνική και παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και τη βαθιά του σύνδεση με την Κεφαλονιά και το Αργοστόλι – τόπους που αγαπούσε και από τους οποίους είχε αγαπηθεί ιδιαίτερα.

• Γιώργος Τσιλιμιδός: «Ο Μίκης Θεοδωράκης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του Αργοστολίου»

Την έναρξη της τελετής των αποκαλυπτηρίων της προτομής του Μίκη Θεοδωράκη στο Αργοστόλι κήρυξε ο Αντιδήμαρχος Αργοστολίου Γιώργος Τσιλιμιδός, απευθύνοντας θερμό χαιρετισμό προς τους παριστάμενους εκπροσώπους της Εκκλησίας, της Πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Σωμάτων Ασφαλείας, της Εκπαίδευσης, αλλά και προς το κοινό.

Ο κ. Τσιλιμιδός ανέφερε ότι η πρωτοβουλία του Δήμου για την τοποθέτηση της προτομής εντάσσεται στις τιμητικές δράσεις για τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, και στόχο έχει να διατηρήσει ζωντανή την πολιτιστική του κληρονομιά. Τόνισε ότι ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε μια πολυδιάστατη, οικουμενική προσωπικότητα που άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα όχι μόνο στην τέχνη και τη μουσική, αλλά και στους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη.

Υπογράμμισε ότι το έργο του συνθέτη εκτείνεται σε όλο το φάσμα της μουσικής δημιουργίας – από το έντεχνο λαϊκό τραγούδι και τη μελοποίηση ποιητών, μέχρι την όπερα, τη συμφωνική μουσική, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Τα έργα του, όπως είπε, έχουν παιχτεί παγκοσμίως και έχουν τιμηθεί με διεθνή βραβεία και διακρίσεις.

Ο Αντιδήμαρχος σημείωσε τη σημασία της παραμονής του Θεοδωράκη στο Αργοστόλι κατά την περίοδο 1933-1937, περίοδο κατά την οποία –όπως ο ίδιος ο συνθέτης έχει δηλώσει– διαμορφώθηκε ο μουσικός του χαρακτήρας. Εξήγησε ότι στην πόλη αυτή ο Θεοδωράκης ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη βυζαντινή μουσική, μέσα από τη Μητρόπολη και τους ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας, και διδάχτηκε από δασκάλους που του ενέπνευσαν βαθιά εκτίμηση και ευγνωμοσύνη.

Ο κ. Τσιλιμιδός αναφέρθηκε στο τελευταίο μήνυμα του Μίκη Θεοδωράκη, λίγες ημέρες πριν τον θάνατό του, στο οποίο τόνιζε τη στενή του σχέση με την Κεφαλονιά και το Αργοστόλι, τα οποία χαρακτήρισε ως τον τόπο όπου «γεννήθηκε ο μουσικός» μέσα του, επηρεασμένος από τις καντάδες και τις μπάντες του νησιού.

Επισήμανε ακόμη τη διαχρονική σχέση του Αργοστολίου με τον μεγάλο δημιουργό, κάνοντας αναφορά σε σειρά τιμητικών εκδηλώσεων και αναγνωρίσεων, όπως η αναγόρευσή του σε επίτιμο δημότη το 1998, οι συναυλίες προς τιμήν του το 2000, το 2007, το 2017 και το 2021, αλλά και η αφιέρωση του τραγουδιού «Καημός» στην πόλη.

Υπογράμμισε πως η προτομή του Θεοδωράκη τοποθετήθηκε σε ένα σημείο με βαθιά σημειολογική φόρτιση – επί της οδού Ριζοσπαστών, απέναντι από τη Φιλαρμονική Σχολή Κεφαλληνίας, συνδέοντας τον μεγάλο μουσουργό με τις ριζοσπαστικές ιδέες και τα μουσικά ερεθίσματα που καθόρισαν το έργο του.

Τέλος, ευχαρίστησε θερμά το Ίδρυμα Φώτος Φωτιάδης για τη δωρεά της προτομής, τον γλύπτη Γιώργο Μαυρογέννη που τη φιλοτέχνησε, καθώς και τον πρώην νομάρχη Μάκη Μεταξά για τη διαμεσολάβηση. Τόνισε ότι με την τοποθέτηση της προτομής, ο Δήμος Αργοστολίου σφραγίζει συμβολικά και ουσιαστικά τον ισχυρό δεσμό του με τον Μίκη Θεοδωράκη και δεσμεύεται να διαφυλάξει ζωντανή τη μνήμη και την παρακαταθήκη του.

Κλείνοντας, σημείωσε πως η σημερινή τελετή κορυφώνεται με τη μεγαλειώδη συναυλία «Άξιον Εστί», υπό τη μουσική διεύθυνση του καταξιωμένου Κεφαλονίτη μαέστρου Αγαθάγγελου Γεωργακάτου, ο οποίος –όπως και ο ίδιος ο Θεοδωράκης– είναι γέννημα της πολιτιστικής μήτρας του νησιού.

• Ιλόνα Φωτιάδου-Μιχαηλίδου: «Η προτομή του Μίκη είναι μια πράξη τιμής και εκπαιδευτικής ευθύνης»

Με ιδιαίτερη συγκίνηση, η πρόεδρος του Κοινωφελούς Επιστημονικού και Πολιτιστικού Ιδρύματος Φώτος Φωτιάδης, Ιλόνα Φωτιάδου-Μιχαηλίδου, εξέφρασε τη χαρά της που βρέθηκε στο Αργοστόλι για να τιμήσει –όπως είπε– έναν από τους σπουδαιότερους Έλληνες της σύγχρονης εποχής, τον Μίκη Θεοδωράκη.

Ανέφερε ότι ο Θεοδωράκης υπήρξε ένας σπουδαίος συνθέτης, του οποίου το έργο –μεγαλειώδες και βαθιά ριζωμένο στην ελληνική ψυχή– άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στον πολιτισμό μας. Υπογράμμισε ότι οι μουσικές του δημιουργίες δεν αποτελούν απλώς ένα καλλιτεχνικό επίτευγμα, αλλά φορείς διαχρονικών αξιών, που λειτουργούν ως ζωντανή γέφυρα μεταξύ του ατομικού βιώματος και του συλλογικού οράματος του Ελληνισμού.

Τόνισε ότι μέσα από τη μελοποίηση των σπουδαιότερων Ελλήνων ποιητών, ο Θεοδωράκης κατάφερε να εκφράσει τις κοινές μνήμες, τα ιδανικά και τις αξίες που μας ενώνουν, στέλνοντας ένα μήνυμα που ξεπερνά τα όρια του χρόνου και του χώρου, εμπνέοντας τον κάθε έναν ξεχωριστά.

Η κ. Φωτιάδου υπογράμμισε ότι η παρακαταθήκη του Μίκη Θεοδωράκη δεν ανήκει μόνο στο παρελθόν, αλλά αποτελεί έναν φάρο και μία πηξίδα για το μέλλον. Επισήμανε ότι οι αξίες που διατρέχουν το έργο του –όπως η ελευθερία ως πνευματική αντίσταση, η συλλογική μνήμη που γίνεται τραγούδι, η ενότητα μέσα από την κοινή συγκίνηση και η πνευματική αφύπνιση– παραμένουν επίκαιρες και ζωντανές, φωτίζοντας το δρόμο των επόμενων γενεών.

Όπως δήλωσε, για όλους εμάς –αλλά κυρίως για τους νέους– το έργο του αποτελεί υπενθύμιση ότι η τέχνη δεν είναι μόνο έκφραση, αλλά δύναμη που εμπνέει, ενώνει και ενεργοποιεί το πνεύμα. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως καθήκον μας είναι να κρατήσουμε αυτή τη φλόγα ζωντανή και να βοηθήσουμε τις νέες γενιές να ακούν πίσω από τις νότες και να αφουγκράζονται τα βαθύτερα νοήματα του πολιτισμού.

Αναφερόμενη στην προτομή που τοποθετήθηκε στο Αργοστόλι, σημείωσε πως δεν πρόκειται απλώς για ένα έργο τέχνης σε δημόσιο χώρο, αλλά για μια πράξη τιμής, μνήμης και εκπαιδευτικής ευθύνης. Τη χαρακτήρισε ως έναν σιωπηλό αλλά διαρκή διάλογο με όσους περνούν από το σημείο, ένα κάλεσμα για στοχασμό, έμπνευση και σεβασμό.

Η κ. Φωτιάδου ανέφερε ότι με τη σημερινή προσφορά του, το Ίδρυμα Φώτος Φωτιάδης εκφράζει έμπρακτα την πίστη του στη δύναμη της τέχνης να ενώνει την κοινωνία και να ενισχύει την πολιτιστική παιδεία του τόπου.

Κλείνοντας, ευχαρίστησε θερμά τον Δήμαρχο Αργοστολίου και τον αγαπημένο –όπως τον χαρακτήρισε– φίλο και συνεργάτη, Μάκη Μεταξά, για την αμέριστη υποστήριξη και συνεργασία τους, οι οποίες συνέβαλαν καθοριστικά στην υλοποίηση αυτής της σημαντικής πρωτοβουλίας.

Τέλος, ευχαρίστησε όλους όσοι παραβρέθηκαν, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα συνεχίσουμε να ζούμε και να δημιουργούμε, κρατώντας ζωντανές τις αξίες του πολιτισμού μας.

• Ηλίας Τουμασάτος: «Οι δρόμοι του Μίκη Θεοδωράκη παραμένουν για πάντα νέοι»

Κεντρικός ομιλητής στην τελετή των αποκαλυπτηρίων της προτομής του Μίκη Θεοδωράκη ήταν ο Ηλίας Τουμασάτος, εκπαιδευτικός και διδάκτορας Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, ο οποίος παρουσίασε με συγκίνηση και στοχασμό την ομιλία του με τίτλο «Δρόμοι παλιοί, μα πάντα νέοι. Στα βήματα του Μίκη Θεοδωράκη».

Ο κ. Τουμασάτο ανέφερε πως το 1943, μέσα στο σκοτάδι της γερμανικής κατοχής, ο 18χρονος τότε Μίκης Θεοδωράκης βρισκόταν στην Αθήνα, έχοντας ήδη υποστεί βασανιστήρια από τους Ιταλούς στην Τρίπολη, συμμετέχοντας σε διαδηλώσεις. Επισήμανε ότι η πολιτική του πορεία είχε ήδη ξεκινήσει, παράλληλα με τις πρώτες μουσικές του δημιουργίες και λογοτεχνικές αναζητήσεις.

Στάθηκε ιδιαίτερα στο ποίημα «Οδυσσέας» που έγραψε τότε ο Μίκης, υπογραμμίζοντας πως μέσα από αυτό φαίνεται να επιστρέφει, έστω και συμβολικά, στις «Ιθάκες» της παιδικής του ηλικίας. Τόνισε πως οι στίχοι του ποιήματος μοιάζουν προφητικοί, φωτίζοντας τις πτυχές της προσωπικότητας του Θεοδωράκη: του ανθρώπου, του δημιουργού, του πολιτικού.

Ο ομιλητής επισήμανε πως ολόκληρο το έργο του Μίκη δεν μπορεί να απομονωθεί ή να μελετηθεί αποσπασματικά, καθώς αποτελεί ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο που αγκαλιάζει μουσική, ποίηση, λόγο, πολιτική και θεωρητικό στοχασμό. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «ο ίδιος άνθρωπος είναι παρών σε όλα – από τα τραγούδια, τις μελοποιήσεις, τα συμφωνικά έργα και τις ταινίες, έως τα άρθρα και τη δημόσια παρουσία του».

Ο κ. Τουμασάτος τόνισε ότι το έργο του Θεοδωράκη έχει διεισδύσει βαθιά στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων, κυρίως μέσα από το τραγούδι – αυτό το μέσο που, όπως είπε, μπορεί να ενώσει τις ψυχές και τις φωνές των ανθρώπων. Πρόσθεσε πως ο Μίκης δεν ήταν απλώς ένας μουσικός της εποχής του, αλλά ένας μεταλαμπαδευτής πολιτισμού στις επόμενες γενιές.

Ανατρέχοντας στις δικές του εμπειρίες, είπε πως μεγάλωσε τη δεκαετία του ’80, σε ένα κλίμα ελευθερίας και δημοκρατίας, κουβαλώντας ακόμη νωπές τις αφηγήσεις για τη χούντα και τον εμφύλιο. Σημείωσε ότι μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το έργο του Μίκη ήταν πανταχού παρόν – στις κασέτες, στις ταινίες, στο ραδιόφωνο, αλλά και στα σχολικά τραγούδια για το Πολυτεχνείο.

«Ο Μίκης ήταν αυτός που μάς έφερε κοντά στους μεγάλους ποιητές», είπε, εξηγώντας πως μέσα από τα τραγούδια του αγάπησε τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Αναγνωστάκη, τον Ρίτσο. «Αν δεν υπήρχε το τραγούδι, ίσως δεν θα τους είχαμε γνωρίσει», σημείωσε.

Στάθηκε επίσης στην πολιτική του φυσιογνωμία, χαρακτηρίζοντάς τον «εκρηκτικό και αφοπλιστικά ειλικρινή», προσθέτοντας ότι δύσκολα μπορούσε να περιοριστεί σε κομματικά σχήματα. Τόνισε πως ο Θεοδωράκης ήταν ενεργός πολίτης, με πατριωτισμό και ευαισθησία για διεθνή ζητήματα, αλλά το έργο του δεν ήταν εργαλείο πολιτικής – ήταν η ίδια του η πράξη.

Καταλήγοντας, ο Ηλίας Τουμασάτος  υπογράμμισε πως «οι παλιοί δρόμοι» του Μίκη παραμένουν πάντα νέοι, γιατί μιλούν για ιδέες και συναισθήματα που δεν φθείρονται από το χρόνο. Εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι και οι νέες γενιές μπορούν να ανακαλύψουν το μεγαλείο αυτού του μοναδικού δημιουργού, αναγνωρίζοντας σε αυτόν –όπως είπε– «τη σπίθα μιας συλλογικής μνήμης που μπορεί να κοιμάται, αλλά είναι ακόμα ζωντανή».

Credits:  Φωτογραφίες / Video : Neil Jackson - Live video : Μαρίνα Μπουνάι - Επιμέλεια : Χρήστος Λαμπράκης

{https://www.youtube.com/watch?v=ickJBCvJKpY/}