Η Ικαρία, συχνά αποκαλούμενη «το νησί όπου οι άνθρωποι ξεχνούν να πεθάνουν», ανήκει στις πέντε περιοχές του πλανήτη που αποκαλούνται «μπλε ζώνες» – μέρη όπου οι κάτοικοι ζουν σημαντικά περισσότερα χρόνια από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Όπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ των New York Times, οι κάτοικοι του νησιού ζουν κατά μέσο όρο 10 έως 12 χρόνια περισσότερο από τους Αμερικανούς, με το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ να φτάνει περίπου τα 78 χρόνια. Αντίθετα, πολλοί Ικαριώτες ξεπερνούν τα 88, ενώ αρκετοί φτάνουν ή και υπερβαίνουν τα 100 έτη.

 

Η αξιοσημείωτη μακροημέρευση των Ικαριωτών αποδίδεται σε έναν συνδυασμό παραμέτρων: έναν ήπιο και χωρίς άγχος ρυθμό ζωής, καθημερινή φυσική δραστηριότητα και, πάνω απ’ όλα, τη διατροφή τους. Το διατροφικό μοντέλο της Ικαρίας, που στηρίζεται στις αρχές της μεσογειακής διατροφής, θεωρείται βασικό στοιχείο για την καλή υγεία των κατοίκων όχι μόνο του νησιού αλλά και των υπόλοιπων μπλε ζωνών.

 

 

Στην Ικαρία, το φαγητό αντιμετωπίζεται ως μέρος της καθημερινής κουλτούρας και όχι απλώς ως βιολογική ανάγκη. Η διατροφή στηρίζεται σε μεγάλη κατανάλωση λαχανικών και οσπρίων, σύμφωνα με τις αρχές της παραδοσιακής μεσογειακής δίαιτας. Η ικαριώτικη κουζίνα διακρίνεται για την απλότητά της, την ποικιλία της, την εποχικότητα των υλικών και την περιορισμένη χρήση κρέατος. Οι Ικαριώτες καταναλώνουν κυρίως τοπικά, φρέσκα και εποχιακά προϊόντα, σε μετρημένες ποσότητες.

 

Η ιστορική απομόνωση του νησιού συνέβαλε στη διαμόρφωση μιας νοοτροπίας αυτάρκειας, καθώς οι κάτοικοι εξαρτιόνταν σχεδόν αποκλειστικά από την εγχώρια παραγωγή. Η υπερκατανάλωση και τα επεξεργασμένα τρόφιμα δεν ήταν μέρος της καθημερινότητάς τους, ενώ το κρέας καταναλωνόταν κυρίως σε ειδικές περιστάσεις. Αυτή η σχέση με τη φύση και την τροφή εξακολουθεί να επηρεάζει τη διατροφή τους και αποτελεί βασικό λόγο για την αναγνώριση της Ικαρίας ως μία από τις «μπλε ζώνες» του πλανήτη.

 

Πολλά νοικοκυριά στο νησί διαθέτουν δικούς τους κήπους, από όπου προμηθεύονται φρούτα, λαχανικά, βότανα, όσπρια και ξηρούς καρπούς καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Επιπλέον, αρκετοί εκτρέφουν μικρό αριθμό ζώων, όπως κατσίκια, γουρούνια, κότες και κουνέλια.

 

Παρά τη σταδιακή είσοδο των επεξεργασμένων προϊόντων στις διατροφικές συνήθειες, οι Ικαριώτες εξακολουθούν να δίνουν προτεραιότητα σε αγνά υλικά: χόρτα, όσπρια, φρούτα και λαχανικά εποχής, φρέσκο ψάρι, κρέας από ζώα ελεύθερης βοσκής και κοτόπουλα που τρέφονται με υπολείμματα φαγητού. Το ελαιόλαδο, το μέλι, το κρασί, το κατσικίσιο γάλα και τυρί και τα βουνίσια βότανα είναι αναπόσπαστα στοιχεία του καθημερινού τους διαιτολογίου. Πολλοί εξακολουθούν να συλλέγουν άγρια χόρτα, βότανα, μανιτάρια και μούρα από τη φύση, ενώ το ψάρεμα παραμένει διαδεδομένο χόμπι και πηγή τροφής.

 

Με την περιορισμένη κατανάλωση κρέατος, οι Ικαριώτες στρέφονται στα ψάρια, τα λαχανικά και τα όσπρια. Τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια και τα μαυρομάτικα προσφέρουν υψηλής ποιότητας φυτική πρωτεΐνη χωρίς λιπαρά και χοληστερίνη. Είναι επίσης προσιτά οικονομικά, χορταστικά και εύκολα στην προετοιμασία.

 

 

Το πρωινό στο νησί συνήθως καταναλώνεται αργά και περιλαμβάνει κατσικίσιο γάλα, γιαούρτι ή τυρί, φρούτα, τσάι από βότανα ή καφέ, ψωμί ολικής άλεσης και τοπικό μέλι. Το μεσημεριανό αποτελείται συχνά από μαγειρευτά όσπρια, πατάτες και λαχανικά από τον κήπο, όλα μαγειρεμένα με άφθονο ελαιόλαδο. Συχνά προστίθεται φρέσκο ψάρι, ενώ συνοδεύεται από ένα ποτήρι τοπικό κόκκινο κρασί. Η κατανάλωση κρέατος περιορίζεται σε περίπου πέντε φορές μηνιαίως, κυρίως κατσίκι ή χοιρινό, από ζώα της περιοχής. Εξαίρεση αποτελούν τα καλοκαιρινά πανηγύρια, όπου το κρέας – κυρίως κατσικίσιο – έχει την τιμητική του.

 

Το μεσημεριανό σερβίρεται συνήθως αργά και συνοδεύεται από έναν απογευματινό ύπνο, μια συνήθεια που παραμένει διαδεδομένη. Η πρακτική αυτή συμβάλλει στη μείωση των καρδιολογικών προβλημάτων. Το βραδινό είναι πιο ελαφρύ, με απλά τρόφιμα όπως ψωμί, ελιές, λαχανικά και κρασί. Συχνά ακολουθεί κοινωνική συναναστροφή με φίλους ή γείτονες πριν τον ύπνο, ο οποίος συνήθως έρχεται γύρω στα μεσάνυχτα.