Ευτυχίας-Νίκης Ευθυμιάτου-Κατσούνη, Οι ανθρώπινες επιδράσεις στην εξελικτική πορεία της χλωρίδας και της βλάστησης της Κεφαλληνίας από την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα: Μελέτη για εφαρμογή στην περιβαλλοντική εκπαίδευση, διδακτορική διατριβή, Πάτρα 2012, σελ. 417.

του Γεωργίου Ν. Μοσχοπούλου

Καθηγητή Πανεπιστημίου, ιστορικού

Πρόκειται για μια εντυπωσιακή έκδοση με αξιόλογο περιεχόμενο, που καλύπτει τις 417 σελίδες, με εκτεταμένη-εξαντλητική βιβλιογραφία και πλουσιότατο εικαστικό υλικό. Ο τίτλος άμεσα παραπέμπει στη διφυή χρηστική υπόσταση της εργασίας, που καλύπτει αφενός τον χώρο της επιστήμης, με χαρακτήρα πολυδιάστατο (Ιστορία, Αρχαιολογία, Γεωγραφία, Οικονομία, Βοτανολογία κ.λπ.) και αφετέρου τον χώρο της εκπαίδευσης, καθώς το υλικό της εν λόγω διδακτορικής διατριβής με τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα του συμβάλλει, οπωσδήποτε, στη διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου κατά την περίοδο της σχολικής μαθητείας, συνδυάζοντας τη βιωματική διδασκαλία και την ψυχαγωγία και, κατά τη μαρτυρία της συγγραφέως, «προσφέρει γνώσεις, καθορίζει αξίες, αναπτύσσει ιδιότητες, διαμορφώνει στάσεις» και γενικά συνιστά «έναν κώδικα συμπεριφοράς, που επιτρέπει στον μαθητή όχι μόνο να εξετάζει και να κατανοεί τη σχέση του με τον άνθρωπο, την κοινωνία και το βιοφυσικό του περιβάλλον, αλλά με την παιδεία να καθίσταται ικανός να προτείνει λύσεις για τα περιβαλλοντικά προβλήματα».

Η Νίκη Ευθυμιάτου-Κατσούνη, μετά από μια σύντομη, αλλά, βεβαίως, εμπεριστατωμένη διαδρομή στην προϊστορική και στην ιστορική περίοδο της Κεφαλονιάς, κατά την οποία πραγματοποιείται τεκμηριωμένη προσέγγιση στις ιστορικές περιόδους του νησιού από τον μύθο έως και τη σύγχρονη εποχή μας (γνωστικά αντικείμενα του πρώτου μέρους), εμμένει με ιδιαίτερη έμφαση και με καταπληκτική επιστημονική πληρότητα και εξαιρετική επιστημονική ακολουθία στο κύριο αντικείμενο της εργασίας της, που, οπωσδήποτε, συνιστά και τον επιστημονικό χώρο, τον οποίο με τόση ακρίβεια και πληρότητα ανίχνευσε όχι μόνο κατά το χρονικό διάστημα της σύνθεσης της παρούσας διατριβής, αλλά και κατά μια ευρύτερη περίοδο, παράλληλα με τα παιδευτικά της καθήκοντα και τις ευρύτερες επιστημονικές και πολιτισμικές δραστηριότητές της. Εννοώ, βέβαια, τη λαμπρή και αποτελεσματική ενασχόλησή της με τη χλωρίδα και τη βλάστηση της Κεφαλονιάς, από τους ομηρικούς χρόνους μέχρι σήμερα, ένα γνωστικό αντικείμενο, του οποίου η διαρκής και επίμονη μελέτη της συγγραφέως κατηύθυνε στην ίδρυση εκ μέρους της ειδικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στην Κεφαλονιά. Εδώ, σ’ αυτό το τμήμα της διατριβής, που είναι και το κύριο μέρος της εν λόγω σύνθεσης, με ακρίβεια και τεκμηριωμένες επισημαίνονται, καταγράφονται και αξιολογούνται οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στη βλάστηση και στη χλωρίδα των πεδινών εκτάσεων του νησιού και οι διαπιστούμενες καλλιέργειες στην Κεφαλονιά (σιτηρά, αμπέλια, ελιές, λινάρι κ.ά.). Με ιδιαίτερη, ωστόσο, επιστημονική αγάπη η Νίκη Ευθυμιάτου-Κατσούνη προσεγγίζει τους ορεινούς χώρους του νησιού: τον Αίνο (το Μεγάλο Βουνό) με την οροσειρά του, με το ελατόδασος, την περίφημη μαύρη Κεφαλληνιακή Ελάτη και τα τόσα άλλα είδη φυτών.

Οι πίνακες που παρεμβάλλονται στα πλουσιότατα στοιχεία του κειμένου είναι, βεβαίως, όχι απλά χρησιμότατοι, αλλά και κυρίως άριστο στοιχείο παιδαγωγίας,όσον αφορά στους θεράποντες του χώρου της παιδείας για την καλύτερη κατανόηση των στοιχείων από τους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ολόκληρο το έργο, ογκώδες και καλογραμμένο, θα μείνει χρησιμότατο στον χώρο της πολυεπιστήμης και θα παρέχει ασφαλή αφετηρία για περαιτέρω ειδικότερες επιστημονικές προσεγγίσεις. Και, οπωσδήποτε, θα καταστεί, νομίζω, πόνημα αναφοράς του εκπαιδευτικού που εντρυφεί στον χώρο της τοπικής πατριδογνωσίας και αναζητεί διαύλους παιδαγωγικής προσέγγισης για τους μαθητές των σχολείων.