Το 1881 προσαρτήθηκε στο ελληνικό κράτος η Θεσσαλία. Οι αγρότες της περιοχής ήλπιζαν ότι θα γίνονταν επιτέλους κύριοι της γης που καλλιεργούσαν πατροπαράδοτα. Όμως η πραγματικότητα διέψευσε τις ελπίδες τους. Η ελληνική κυβέρνηση δεσμευόταν από την ελληνοτουρκική σύμβαση της 20^ης Ιουνίου 1881 να σεβαστεί το καθεστώς γαιοκτησίας, δηλαδή τις ιδιοκτησίες των Τούρκων αξιωματούχων. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς όμως άρχισαν να πωλούν τα τσιφλίκια τους, σε εξευτελιστικές τιμές, σε Έλληνες κεφαλαιούχους του εξωτερικού. Έτσι σε μικρό χρονικό διάστημα τα θεσσαλικά τσιφλίκια μετατράπηκαν σε αγροκτήματα Ελλήνων μεγαλογαιοκτημόνων. Παράλληλα άρχισε να εφαρμόζεται στη Θεσσαλία το αστικό δίκαιο της Ελλάδας. Με βάση αυτό οι κολίγοι της τουρκοκρατίας μεταβλήθηκαν σε ελεύθερους γεωργούς, οι οποίοι όμως ήταν ακτήμονες. Αναγκάζονταν, λοιπόν, να καλλιεργούν τα τσιφλίκια και να δίνουν στον τσιφλικά το μισό της παραγωγής τους. Επιπλέον ο τσιφλικάς είχε το δικαίωμα να τους κατάσχει το σπόρο, τα ζώα και τα γεωργικά εργαλεία έναντι χρεών. Ακόμα ορισμένα μέτρα των κυβερνήσεων του Τρικούπη (π. χ. ο φόρος για τα «αροτριώντα ζώα») επιδείνωναν την κατάσταση των ακτημόνων Θεσσαλών αγροτών. Η εξαθλίωσή τους συγκινούσε πολλούς πνευματικούς ανθρώπους και κυρίως τον Κεφαλλονίτη Μαρίνο Αντύπα, έναν από τους κορυφαίους ηγέτες της σοσιαλιστικής κίνησης στην Ελλάδα στις αρχές του 20^ου αιώνα, ο οποίος έδωσε τη ζωή του για την απελευθέρωση των σκλάβων της γης. Στο post αυτό θα κάνω μια σύντομη αναφορά στη δράση του.

Γεννήθηκε στο χωριό Φερεντινάτα της Κεφαλονιάς το 1872 από μικροαστούς γονείς. Το 1897 αποφοίτησε από τη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά λόγω της κοινωνικής του δράσης δεν άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου.

Κατά την κρητική επανάσταση του 1896 πολέμησε μαζί με άλλους φοιτητές στο πλευρό των Κρητών και μάλιστα διακρίθηκε για την ευτολμία του. Μετά την αποτυχία του κινήματος επέστρεψε στην Ελλάδα με την πεποίθηση ότι η κακή έκβαση του κρητικού κινήματος οφειλόταν σε σφάλματα της βασιλικής οικογένειας των Αθηνών. Την πεποίθησή του αυτή την υποστήριξε δημόσια σε πολυπληθείς διαδηλώσεις, οι οποίες οργανώθηκαν τότε (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 10^ης Μαρτίου 1907). Για τους λόγους  που εκφώνησε κατά των μελών της δυναστείας του απαγγέλθηκε κατηγορία επί εξυβρίσει. Η δίκη έγινε την 8^η Ιανουαρίου 1898 και ο Αντύπας καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών.

Το 1900 άρχισε να εκδίδει στην Κεφαλονιά την εφημερίδα του «Ανάστασις», η οποία αποτέλεσε το μέσο για τη διάδοση της σοσιαλιστικής του ιδεολογίας. Συχνά έγραφε ενάντια στους τσιφλικάδες της Θεσσαλίας που καταδυνάστευαν τους κολίγους (εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, φύλλο της 25^ης Μαρτίου 1978).

Επηρεασμένος βαθύτατα από τις κοινωνικές ιδέες των Γάλλων επαναστατών, από τα μεταφρασμένα στα ελληνικά βιβλία του Τολστόι, του Κροπότκιν, του Μπέμπελ, του Ζολά κ. ά.  και από τον επτανησιακό ριζοσπαστισμό εγκατέλειψε τη μαχητική δημοσιογραφία και προσπάθησε να εφαρμόσει στην πράξη τη σοσιαλιστική του ιδεολογία. Έτσι το 1906, μετά την αποτυχία του στις εκλογές, πήγε στη Θεσσαλία και ανέλαβε την επιστασία των κτημάτων του τσιφλικά θείου του Γιώργου Σκιαδαρέση. Εκεί αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των εξαθλιωμένων αγροτών. Οι ενέργειές του προκαλούσαν το μίσος των τσιφλικάδων, οι οποίοι δεν μπορούσαν να ανεχτούν αυτόν το φλογερό διαφωτιστή που κινητοποιούσε τους κολίγους ενάντια στην αδικία και στην εκμετάλλευση. Σε δημοσίευμα της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ (φύλλο της 10^ης Μαρτίου 1907) τονιζόταν ότι «αφ’ ης εποχής ανέλαβε ο Αντύπας την διεύθυνσιν του χωρίου (= του τσιφλικιού), νέα περίοδος ζωής εγκαινιάσθη εις τους γεωργικούς πληθυσμούς. Οι χωρικοί του ετύγχανον απείρων ευκολιών και οι γεωργοί των πέριξ κτημάτων βλέποντες την διαφοράν της ζωής αυτών και των γεωργών του κ. Σκιαδαρέση διεμαρτυρήθησαν προς τους γαιοκτήμονας, ούτοι δε κατήγγειλαν τον Αντύπαν, εξ ου προεκλήθη το γνωστόν επεισόδιον αυτού μετά του κ. Σλήμαν».

Επρόκειτο για τον Αγαμέμνονα Σλήμαν, γιο του Ερρίκου Σλήμαν, μεγαλοκτηματία της Θεσσαλίας και βουλευτή. Αυτός καθ’ υπόδειξη των τσιφλικάδων κατήγγειλε στις αρχές της Λάρισας  το Μαρίνο Αντύπα ως κακοποιό και αναρχικό. Ο νεαρός δικηγόρος κατέβηκε στην  Αθήνα και στην πλατεία Συντάγματος συνάντησε το συκοφάντη βουλευτή. Η θρασύτητα του Σλήμαν εξόργισε τον Αντύπα, με αποτέλεσμα να τον χαστουκίσει, ενέργεια η οποία τον έφερε στις 19 Σεπτεμβρίου 1906 στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Η δίκη του αποτέλεσε μεγάλο γεγονός για την εποχή. Μάλιστα πολλές προσωπικότητες κατέθεσαν στο δικαστήριο ως μάρτυρες υπεράσπισης. Ο Αντύπας καταδικάστηκε σε εικοσαήμερη φυλάκιση. Στην απολογία του είπε : «Εις την Θεσσαλίαν η κατάστασις είναι αθλία και η εικών απαισία. Έλληνες αδελφοί μας, γυμνοί και κάτισχνοι, χρησιμεύουν ως φορτηγά ζώα ημεδαπών τυράννων». Και απευθυνόμενος προς τους δικαστές έκλεισε την απολογία του με την προτροπή: «Καταδικάσατε αυστηρώς τον παρεκτραπέντα Αντύπαν, αλλ’ αθωώσατε ασμένως  τον συνήγορον της εργασίας και της προόδου».

Το 1907 ο Μ. Αντύπας ενέτεινε τη δράση του. Διέτρεχε τα χωριά του θεσσαλικού κάμπου, μιλούσε στους κολίγους  για τα δίκια τους, τους μοίραζε φυλλάδια με σοσιαλιστικό περιεχόμενο και οργάνωνε συλλαλητήρια με αποκορύφωμα αυτό που έγινε στις αρχές του 1907 στο Λασποχώρι. Οι τσιφλικάδες, βλέποντας ότι δεν μπορούσαν με κανένα τρόπο να τον κάμψουν, αποφάσισαν τη δολοφονία του. Ηθικός αυτουργός ήταν ο συνιδιοκτήτης του τσιφλικιού Αριστείδης Μεταξάς και εκτελεστής ο συνεπιστάτης στο τσιφλίκι Γιάννης Κυριάκος. Η δολοφονία του Αντύπα έγινε το βράδυ της 8^ης  προς 9^η  Μαρτίου 1907 στον Πυργετό της Λάρισας. Το γεγονός γνωστοποιήθηκε σε όλη την Ελλάδα και συγκίνησε ιδιαίτερα τους αγρότες της Θεσσαλίας.  Είναι χαρακτηριστική η είδηση που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ (φύλλο της 10^ης Μαρτίου 1907): « Χθες την νύκτα εις το χωρίον Πυργετός της Ραψάνης ο γνωστός δικηγόρος Μαρίνος Αντύπας, ο ραπίσας άλλοτε τον κ. Σλήμαν, διευθυντής ων των κτημάτων του θείου του κ. Σκιαδαρέση, εφονεύθη υπό του επιστάτου του ετέρου συνιδιοκτήτου κ. Μεταξά, ονόματι Ιωάννου Κυριάκου. Ο φόνος διεπράχθη εντός του κονακίου, συνεκίνησε δε μεγάλως τους χωρικούς, καθ’ όσον ο Αντύπας υπερασπίζετο αυτούς παρέχων πλείστας ευκολίας, συνεπεία των οποίων αντεμάχοντο μετά του συνιδιοκτήτου Μεταξά».

Η δολοφονία του Μ. Αντύπα είχε αντίκτυπο και στους σοσιαλιστές και στους εργάτες της Αθήνας. Δέκα μέρες αργότερα (την Κυριακή 18 Μαρτίου 1907) διοργανώθηκε πολιτικό μνημόσυνο του αδικοχαμένου «αγροτιστή» στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, στο οποίο μετείχαν περισσότερα από 2.000 άτομα, αριθμός μεγάλος  με βάση τα τότε πληθυσμιακά δεδομένα της πρωτεύουσας (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 19^ης Μαρτίου 1907).

Η δίκη για τη δολοφονία του Μ. Αντύπα έγινε στο Κακουργιοδικείο Λάρισας. Οι ένορκοι ήταν «άνθρωποι» των τσιφλικάδων και, όπως ήταν αναμενόμενο, αθώωσαν το δολοφόνο (εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, φύλλο της 22ας Μαΐου 1908).Όμως η θυσία του Κεφαλλονίτη κοινωνιστή ( = σοσιαλιστή) δικαιώθηκε από τις μετέπειτα εξελίξεις, οι οποίες συνέβαλαν στην επίλυση του αγροτικού ζητήματος. Οι συνεχείς κινητοποιήσεις των αγροτών κατά την τριετία 1907 – 1910 με αποκορύφωμα τα δραματικά γεγονότα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ (6 Μαρτίου 1910) οδήγησαν σε απαλλοτριώσεις των τσιφλικιών από το 1917 ως το 1923.

chronontoulapo.wordpress.com