Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και επιστημονικά τεκμηριωμένη παρουσίαση για την άνοια πραγματοποίησε ο Νευρολόγος και Ιατρός του Κέντρου Υγείας Κεφαλληνίας, κ. Χαράλαμπος Διονυσάτος, το περασμένο Σάββατο 25 Μαΐου στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου, στο πλαίσιο εκδήλωσης που διοργάνωσε ο Φάρος Πολιτισμού Συμμετοχής Αργοστολίου.

Ο κ. Διονυσάτος προσέφερε μια σαφή και επιστημονικά τεκμηριωμένη παρουσίαση για τον ορισμό της άνοιας, τα είδη της, την αιτιολογία, τη διάγνωση και τις θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Ορισμός και σημασία της άνοιας

Ο κ. Διονυσάτος εξήγησε πως η άνοια είναι μια εκφυλιστική και καταστροφική νόσος, καθώς οδηγεί στην έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, όπως η μνήμη, η κρίση, η ομιλία, οι μαθηματικές και κατασκευαστικές δεξιότητες, αλλά και η ικανότητα συνδυασμού. Όπως υπογράμμισε, οι λειτουργίες αυτές είναι απαραίτητες για την κοινωνική προσαρμογή και την καθημερινή ζωή, ενώ η απώλειά τους διαλύει την προσωπικότητα του ασθενούς και επιβαρύνει έντονα το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.

Αναφέρθηκε στα επιδημιολογικά στοιχεία, λέγοντας ότι η άνοια εμφανίζεται περίπου στο 5% των ατόμων άνω των 60 ετών και στο 20% των ατόμων άνω των 80. Τόνισε ότι υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση, ωστόσο η πιθανότητα να μην εμφανιστεί άνοια είναι μεγαλύτερη, ακόμα και σε περιπτώσεις όπου υπάρχει κληρονομικό ιστορικό.

Μορφές και αιτιολογία

Ο κ. Διονυσάτος ανέφερε ότι η πιο συχνή μορφή άνοιας είναι η νόσος Alzheimer, που αφορά περίπου το 60% των περιπτώσεων. Ακολουθούν η μετωποκροταφική άνοια (15%), η άνοια με σωμάτια Lewy (15%) και η αγγειακή άνοια (10%).

Ειδικότερα για τη νόσο Alzheimer, διευκρίνισε ότι οι διαταραχές προκαλούνται από δύο παθολογικούς σχηματισμούς: τις γεροντικές πλάκες και τα νευροϊνιδιακά δεμάτια. Οι πλάκες αποτελούνται από την ουσία β-αμυλοειδές, ενώ τα δεμάτια περιέχουν την πρωτεΐνη ΤΑU, και επηρεάζουν τη μετάδοση των νευρικών σημάτων στον εγκέφαλο.

Σχετικά με τη μετωποκροταφική άνοια, σημείωσε ότι εντοπίζεται κυρίως στις μετωπιαίες και κροταφικές περιοχές του εγκεφάλου, προκαλώντας συγκεκριμένα συμπτώματα. Για την άνοια με σωμάτια Lewy, ανέφερε ότι τα σωμάτια αυτά είναι παθολογικά στοιχεία άγνωστης αιτιολογίας, ενώ στην αγγειακή άνοια αιτία αποτελούν πολλαπλά μικρά εγκεφαλικά επεισόδια που προκαλούν εκτεταμένες εγκεφαλικές βλάβες με την πάροδο του χρόνου.

Διάγνωση και αξιολόγηση

Στην πορεία της παρουσίασής του, τόνισε πως η διάγνωση της άνοιας είναι κλινική και δεν υπάρχει κάποιο μηχάνημα που να την πιστοποιεί με βεβαιότητα. Γίνεται μέσω λήψης ιστορικού και κλινικής αξιολόγησης του ασθενούς. Αναφέρθηκε στη δοκιμασία MMSE (Mini Mental State Examination), η οποία αποτελεί χρήσιμο εργαλείο τόσο για την αναγνώριση της άνοιας όσο και για την εκτίμηση του σταδίου της.

Ο γιατρός παρέθεσε και τα στάδια της νόσου: ήπια γνωστική διαταραχή (Mild Cognitive Impairment), πρώιμη άνοια, προχωρημένη και τελικά βαριά άνοια.

Υπογράμμισε επίσης ότι απεικονιστικά ευρήματα, όπως η διάταση των υπαραχνοειδών χώρων σε αξονικές ή μαγνητικές τομογραφίες, μπορεί να υποδηλώνουν εγκεφαλική ατροφία και να αποτελούν πρώιμο δείκτη για πιθανή άνοια. Τόνισε τη σημασία της άμεσης ιατρικής συμβουλής σε τέτοιες περιπτώσεις.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις

Αναφορικά με τη θεραπεία, ο κ. Διονυσάτος ανέφερε ότι τα διαθέσιμα φάρμακα παρέχουν συμπτωματική ανακούφιση, χωρίς όμως να αντιμετωπίζουν την αιτία της νόσου. Επεσήμανε τη σημασία των αναστολέων της ακετυλοχολινεστεράσης, όπως η δονεπεζίλη (Aricept), η γαλανταμίνη (Reminyl), η ριβαστιγμίνη (Exelon) και η μεμαντίνη (Ebixa), που χρησιμοποιούνται ευρέως.

Παράλληλα, τόνισε την αισιοδοξία που γεννά η ανάπτυξη νέων θεραπευτικών στρατηγικών, όπως τα μονοκλωνικά αντισώματα. Όπως εξήγησε, τα συγκεκριμένα αντισώματα στοχεύουν στην απομάκρυνση των γεροντικών πλακών από τον εγκέφαλο, κάτι που προσφέρει ελπίδες για πιο αιτιολογική αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer στο μέλλον.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ο κ. Διονυσάτος δήλωσε αισιόδοξος για τις προοπτικές που ανοίγονται στον τομέα της θεραπείας της άνοιας, επισημαίνοντας τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της σωστής ενημέρωσης τόσο των επαγγελματιών υγείας όσο και του κοινού.

INKEFALONIA NEWSDESK

Το ηχητικό από την ομιλία του κ. Διονυσάτου

{https://soundcloud.com/user-46829938/anoia-dionysatos}