Ρεπορτάζ: Μαρίνα Μπουνάι

Μέσα από τα εκθέματα αναβιώνει ο τρόπος ζωής της κεφαλλονίτικης αστικής τάξης του 18ου, 19ου και πρώιμου 20ού αιώνα – μιας κοινωνίας κοσμοπολίτικης, μορφωμένης και έντονα επηρεασμένης από τη δυτική Ευρώπη.

Αναπαράσταση αστικού εσωτερικού

Η συλλογή οργανώνεται γύρω από μια εντυπωσιακή αναπαράσταση εσωτερικού χώρου κεφαλλονίτικου αρχοντικού, που αποτυπώνει με αυθεντικότητα την καθημερινότητα και την αισθητική των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων του νησιού.

Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί σε ένα ανακατασκευασμένο σαλόνι, διαμορφωμένο με γνήσια έπιπλα εποχής:

• Καναπέδες με ξυλόγλυπτα μπράτσα, βελούδινα ή μεταξωτά καλύμματα, σε σκούρες αποχρώσεις, που αντανακλούν τη μόδα του 19ου αιώνα.
• Τραπεζάκια σαλονιού με πορσελάνες Λιμόζ και επιτραπέζια διακοσμητικά, μπιμπελό, σερβίτσια τσαγιού.
• Μεγάλες κορνιζαρισμένες φωτογραφίες οικογενειών, που αποτυπώνουν με αυστηρότητα τις κοινωνικές ιεραρχίες της εποχής.
• Φωτιστικά πετρελαίου και μεταγενέστερα ηλεκτρικά, που δηλώνουν την τεχνολογική εξέλιξη της αστικής ζωής.

Το πάτωμα είναι στρωμένο με χειροποίητα χαλιά, ενώ στους τοίχους υπάρχουν καθρέφτες με χρυσές κορνίζες, που αυξάνουν οπτικά τον χώρο και φανερώνουν τις επιρροές από τις ευρωπαϊκές τάσεις του 19ου αιώνα.

Γυναικεία ενδυμασία και προσωπικά είδη

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν τα εκθέματα γυναικείων ενδυμασιών, που αποκαλύπτουν όχι μόνο το γούστο αλλά και τον κοινωνικό ρόλο της γυναίκας στην κεφαλλονίτικη αστική τάξη.

Εκτίθενται:

• Φορέματα βραδινά, από μετάξι ή σατέν, διακοσμημένα με δαντέλα και πέρλες.
• Κορσέδες, χαρακτηριστικό αξεσουάρ της εποχής, που δείχνει την επίδραση της δυτικής μόδας στην τοπική κουλτούρα.
• Παιδικά παπούτσια, όπως ένα ζευγάρι σε νούμερο 33, που αποπνέει τρυφερότητα και οικογενειακή φροντίδα.
• Καπέλα με φτερά, γάντια, βεντάλιες και μαντίλια – απαραίτητα αξεσουάρ για τις εξόδους των κυριών.

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ενότητα αφιερωμένη στις βεντάλιες, που αποτελούσαν απαραίτητο αξεσουάρ των γυναικών της αστικής τάξης. Οι βεντάλιες αυτές είναι κατασκευασμένες από φυσικά και εκλεκτά υλικά, όπως φτερά στρουθοκαμήλου, δαντέλα, ακόμα και στηρίγματα από κέλυφος χελώνας, ενώ η παλαιότερη χρονολογείται στο 1780. Πέρα όμως από τη χρηστική τους αξία, λειτουργούσαν και ως εργαλείο μη λεκτικής επικοινωνίας. Οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν τη βεντάλια για να εκφράσουν συναισθήματα και ενδιαφέρον – για παράδειγμα, η γρήγορη κίνηση της βεντάλιας σήμαινε ότι ενδιαφέρονταν για έναν άντρα, ενώ το κλείσιμό της δήλωνε το αντίθετο. Αυτές οι κινήσεις είχαν συγκεκριμένη σημασία και είναι καταγεγραμμένες ως μια μορφή "γλώσσας" που επέτρεπε στις γυναίκες να επικοινωνούν διακριτικά με τους "καβαλιέρους" στους χορούς και στις κοινωνικές εκδηλώσεις της εποχής. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς ακόμα και τα πιο κομψά προσωπικά αντικείμενα απέκτησαν πολιτισμική και κοινωνική διάσταση.

Καθημερινά αντικείμενα και ζωή του σπιτιού

Η συλλογή εμπλουτίζεται με πλήθος αντικειμένων καθημερινής χρήσης, που ζωντανεύουν το οικιακό περιβάλλον των Κεφαλλονιτών του 19ου αιώνα:

• Σίδερα με κάρβουνο, βαριά, αλλά λειτουργικά, τα οποία αντικατοπτρίζουν την εργασία στο σπίτι πριν τον εξηλεκτρισμό.
• Καθρεφτάκια χειρός, χτενάκια, κουτιά κοσμημάτων, και προσωπικά αντικείμενα περιποίησης.
• Εικόνες και φωτογραφίες από αληθινές κεφαλλονίτικες οικογένειες, συχνά με φόντο το στολισμένο σαλόνι τους – τεκμήρια κοινωνικής ταυτότητας και οικογενειακής υπερηφάνειας.

Η παρουσία όλων αυτών των αντικειμένων –συχνά δωρεών από τοπικές οικογένειες– αναδεικνύει όχι μόνο τον πλούτο, αλλά κυρίως το αισθητικό και πολιτιστικό επίπεδο της αστικής τάξης της Κεφαλονιάς, η οποία λειτουργούσε ως μεσολαβητής ανάμεσα στην τοπική παράδοση και τις νεωτερικές ευρωπαϊκές επιρροές.

Μια κοινωνία με ευρωπαϊκό προσανατολισμό

Η Αστική Συλλογή επιβεβαιώνει ότι η Κεφαλονιά, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της βρετανικής και της ενετικής κυριαρχίας, είχε διαμορφώσει μια πολιτισμικά εξελιγμένη και μορφωμένη αστική τάξη, που ταξίδευε, εμπορευόταν, σπούδαζε και ένιωθε βαθιά συνδεδεμένη με τη Δύση.

Τα σπίτια της εποχής –όπως αυτά που αναπαρίστανται μέσα στο μουσείο– δεν ήταν απλά κατοικίες, αλλά μικροί πυρήνες ευρωπαϊκού πολιτισμού. Εκεί διαβάζονταν γαλλικά μυθιστορήματα, παιζόταν πιάνο, ανταλλάσσονταν επιστολές με φίλους στο εξωτερικό και διοργανώνονταν μικρά σαλονάκια με μουσική ή φιλολογική συζήτηση.

Ένας καθρέφτης του αστικού παρελθόντος

Η Αστική Συλλογή του Κοριαλένειου Μουσείου δεν είναι μόνο μια έκθεση αντικειμένων. Είναι ένας καθρέφτης μιας κοινωνικής τάξης που σφράγισε τον πολιτισμό της Κεφαλονιάς – και μέσα από την οποία μπορούμε σήμερα να κατανοήσουμε την ιστορία του νησιού όχι μόνο ως χρονολογική αφήγηση, αλλά ως βίωμα, αισθητική, συνήθεια, και καθημερινότητα.

{https://www.youtube.com/watch?v=iaSsl99Wj0A/}

Διαβάστε επίσης

Κοργιαλένειο Μουσείο – Μια ζωντανή αφήγηση της Κεφαλονίτικης Ιστορίας με τη Δώρα Μαρκάτου

Το παρόν περιεχόμενο αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του inkefalonia.gr. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, τροποποίηση ή οποιαδήποτε άλλη χρήση του, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του inkefalonia.gr.