ΤΟΥΣ «ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ» Η ΑΚΤΙΒΙΣΤΡΙΑ ΑΘΗΝΑ ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΟΥ Και Έλληνες και Μάορι Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΣΣΑΡΗΣ Το κείμενο που ακολουθεί, γύρω από την ιστορία των Ελλήνων-Μάορι της Νέας Ζηλανδίας, είναι διασκευή του κειμένου ραδιοφωνικού ντοκιμαντέρ που είχε μεταδοθεί από το Δίκτυο Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης SBS το 2006. ΜΕΡΟΣ Α Σε κάθε γωνιά της Γης θα βρεις Ελληνες. Από την αρχαιότητα οι Ελληνες είχαμε στο αίμα μας τη μετανάστευση. Ταξιδεύαμε σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής αλλά και γιατί ανέκαθεν υπήρξαμε θιασιώτες της περιπέτειας. Στη Νέα Ζηλανδία, όμως, υπάρχει μια ιδιόμορφη κατηγορία Ελλήνων. Πρόκειται για άτομα που πρόερχονται από μικτούς γάμους Ελλήνων/ίδων με Μάορι. Είναι πραγματικά μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία με την οποία είχε ασχοληθεί η ακτιβίστρια-ερευνήτρια Αθηνά Λαμπρινίδου, πριν 20 περίπου χρόνια. Η Αθηνά Λαμπρινίδου συναντήθηκε για πρώτη φορά με τους Έλληνες-Μαόρι όταν είχε αναπτύξει μεγάλη δράση στη Νέα Ζηλανδία και τα Νησιά του Ειρηνικού με την οργάνωση Γκρίνπις. Της τράβηξαν το ενδιαφέρον και ασχολήθηκε μαζί τους για να γίνει, όπως μας είπε, στη συνέχεια φίλη τους και να συμμεριστεί τους αγώνες τους για αναγνώριση και καταξίωση. Οι μικτές οικογένειες των Ελλήνων-Μαόρι μετριούνται στα δάκτυλα αλλά είναι όλοι τους υπερήφανοι για την μικτές τους καταβολές. Αισθάνονται και Έλληνες και Μαόρι. Ρώτησα την Αθηνά, η οποία είχε ήδη επιστρέψει στην Ελλάδα, πώς έγιναν οι γνωριμίες των Ελλήνων/ίδων με τους Μαόρι. «Υπάρχουν, μας λέει, διαφορετικές ιστορίες. Ο ένας έρωτας ξεκίνησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενας Μαόρι, ο Νεντ Νέϊθεν, είχε μεταβεί στην Ελλάδα με στρατιωτική μονάδα Μαόρι και πολέμησε εναντίον των εισβολέων του Μουσολίνι και του Χίτλερ. Στην Κρήτη τραυματίσθηκε αλλά τον έσωσε ένας Ελληνας βοσκός που τον πήγε και τον έκρυψε πάνω στα βουνά. Εκεί ερωτεύτηκε την Κατίνα, την κόρη του παπά του χωριού, η οποία ήταν δασκάλα. Στη συνέχεια πιάστηκε αιχμάλωτος αλλά δεν ξέχασε την γυναίκα που είχε αγαπήσει. Επέστρεψε στην Κρήτη, την παντρεύτηκε και την πήρε στη Νέα Ζηλανδία όπου έκαναν οικογένεια. Μεγαλώσανε τα παιδιά τους στη φυλή του Νεντ και τα μάθανε να μιλάνε και ελληνικά και μάορι. Βέβαια, συνέχισε η Αθηνά, οι άλλοι γάμοι έγιναν κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Ελληνες ναυτικοί, για παράδειγμα, ερωτεύτηκαν κορίτσια Μάορι ή Ελληνίδες μετανάστριες γνώρισαν και παντρεύτηκαν γηγενείς. Θα πρέπει πάντως να σας πω ότι δεν είναι πολλές οι μικτές οικογένειες. Εγώ γνώρισα 5-6 και ο καρπός αυτών των γάμων δεν πρέπει να ξεπερνά τα 20 παιδιά». Μας ανέφερε ακόμα την περίπτωση της οικογένειας των αδελφών Τζίμμυ και Μπάμπη Κουρατόρα. Ο πατέρας τους είναι Κρητικός και η μητέρα τους Μάορι. Πόσο Έλληνες αισθάνονται τα παιδιά των μικτών αυτών γάμων και ποια είναι τα ήθη και έθιμά τους; Διατηρούν κάποια στοιχεία από την ελληνική καταγωγή τους; Η Αθηνά Λαμπρινίδου μας λέει: «Αισθάνονται και Ελληνες και Μάορι αλλά επειδή είναι μια φυλή που – όπως και στην Αυστραλία οι Αμπορίτζινις – προσπαθούν και παλεύουν για τα δικαιώματά τους, φυσιολογικά ο πρώτος ορισμός είναι ως Μάορι γιατί αυτό το κομμάτι της ζωής τους είναι αυτό που προσπαθεί να επιβιώσει κοινωνικά και πολιτικά. Από την άλλη, όλοι μιλάνε Ελληνικά, όλοι έχουνε μια αγάπη για την Ελλάδα τεράστια και με το που με γνωρίσανε, αφού ήμουνα η μόνη Ελληνίδα έξω από την μικρή τους οικογένεια που γνωρίζανε στη Νέα Ζηλανδία, αμέσως μου ανοίξανε τα σπίτια τους και μου πρόσφεραν φιλοξενεία. Γνωρίζουν πολλά για την Ελλάδα, όπως την ελληνική μυθολογία και την ελληνική κουζίνα. Λατρεύουν οτιδήποτε το ελληνικό και η συγκίνησή τους είναι αφάνταστη όταν επισκέπτονται την Ελλάδα αν και αυτό δεν συμβαίνει συχνά γιατί η μεγάλη απόσταση είναι απαγορευτική...» Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ΛΕΖΑΝΤΕΣ Ένας από τους αγώνες της Γκρίνπις είναι εναντίον της υπερβολικής αλιείας. Η Αθηνά Λαμπρινίδου ήταν παρούσα και σε αυτό τον αγώνα. Ο Μάορι, Νεντ Νέϊθεν, στη σπηλιά που κρυβόταν στη διάρκεια του πολέμου στην Κρήτη μαζί με Κρητικούς. Ο Μάνος και ο Αλεκ Νέϊθαν. Ο Μάορι πατέρας τους, Νεντ, γνώρισε την Κρητικιά μητέρας τους στην Ελλάδα όπου πολέμησε στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου. Στην Κρήτη τραυματίσθηκε και αιχμαλωτίσθηκε. Μετά τον πόλεμο, επέστρεψε και παντρεύτηκε την εκλεκτή της καρδιάς του. .........ΤΕΛΟΣ.........