Ως Σύλλογος Διδασκόντων του Βαλλιάνειου Γυμνασίου Κεραμειών, αισθανόμαστε την ανάγκη και την υποχρέωση καταρχήν να καταδικάσουμε το πρόσφατο περιστατικό βίας που εκδηλώθηκε στους δρόμους του Αργοστολίου και αφορούσε τον ξυλοδαρμό μαθητή του ΓΕΛ Κεραμειών από συνομηλίκους του και όχι μόνο! Να συνταχθούμε με όλους εκείνους που έχουν ήδη υψώσει φωνή και ανάστημα στην αποτρόπαια αυτή πράξη και σε κάθε παρόμοιά της. Να εκφράσουμε προς όλους το βαθύ αίσθημα καθήκοντος και ευθύνης με το οποίο είμαστε επιφορτισμένοι ως λειτουργοί και παιδαγωγοί πρωτίστως και δευτερευόντως ως άνθρωποι που μεταδίδουν γνώσεις.

Κανείς δεν μπορούσε λίγα χρόνια πιο πίσω να φανταστεί βλέποντας ειδήσεις που αφορούσαν φαινόμενα βίας ανάμεσα σε παιδιά από κάθε γωνιά του πλανήτη, ότι θα έρθει η στιγμή που αυτά θα διαδραματίζονται στο κέντρο της πόλης ή του χωριού του, στους δρόμους, στη γειτονιά, στην πόρτα του.

Δεν είμαστε ούτε οι ειδικοί ούτε οι αρμόδιοι να εντοπίσουμε τις αιτίες ή να ερμηνεύσουμε αυτές τις συμπεριφορές. Δεν είμαστε δικαστές για να βγάζουμε ετυμηγορίες  δε διαθέτουμε καν μαγικές συνταγές. Παρ’ όλα αυτά συχνά οι πρωταγωνιστές τέτοιων περιστατικών, μικρών ή μεγάλων, εντός ή εκτός σχολείου, θύτες ή θύματα είναι παιδιά δικά μας, παιδιά που τα έχουμε διδάξει, πέρασαν απ’ τα χέρια μας ή βρίσκονται ήδη, βρεθήκαμε ή βρισκόμαστε κοντά τους, ήταν ή είναι η καθημερινότητά μας.

Σ’ αυτήν την περίπτωση το σχολείο καλείται να διαχειριστεί υποθέσεις, να πάρει αποφάσεις, να βρει λύσεις. Όχι τιμωρητικά, εκδικητικά, μα με διάθεση να θεραπεύσει, να απαλύνει, να επουλώσει, να συμφιλιώσει.

Κάτι τέτοιο και αναγκαίο είναι και επιβεβλημένο και αυτονόητο. Καθόλου αυτονόητο βέβαια δεν είναι πως οι εκπαιδευτικοί διαθέτουμε πάντα τις εξειδικευμένες εκείνες γνώσεις ψυχολογίας και διαχείρισης καταστάσεων που ξεπερνούν τα όρια των δυνατοτήτων και της παρέμβασής μας όσο κι  αν θα το επιθυμούσαμε. Αυτό το θέμα αφορά και τις δομές υποστήριξης των σχολικών μονάδων και την πολύτιμη και ουσιαστική βοήθειά τους, οι οποίες δομές είναι υποστελεχωμένες ή και ανύπαρκτες. Μέσα στα σχολεία της χώρας καθημερινά δίνεται απ’ τους εκπαιδευτικούς ένας αφανής αγώνας ο οποίος πουθενά δεν καταγράφεται. Ίσως, ελπίζουμε, στις συνειδήσεις των μαθητών μας.

Ο στόχος του σχολείου είναι να προλαμβάνει όσο μπορεί τέτοια φαινόμενα και στο στόχο αυτό οφείλουμε να είμαστε επικεντρωμένοι όλοι όσοι εμπλεκόμαστε στην πολύτιμη και σπουδαία διαδικασία της μάθησης.

Το σχολείο δεν αποτελεί απλά συνάθροιση ανθρώπων αλλά συνάντηση χαρούμενων προσώπων με κοινό σκοπό ένα καλύτερο αύριο σε προσωπικό, κοινωνικό, πανανθρώπινο επίπεδο. Το σχολείο ξεδιψά την ανθρώπινη αναζήτηση όταν θεμελιώνεται πάνω σε αξίες όπως η ελευθερία, η ισότητα, η δικαιοσύνη, ο σεβασμός, η αποδοχή, η συνεργασία, εξασφαλίζοντας συνθήκες υγιείς για τη δημιουργική συνύπαρξη των μαθητών, την πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και την ανακάλυψη των χαρισμάτων τους.

Ο Σύλλογος μας πιστεύει ότι το σχολείο πρέπει να συμπαραστέκεται σε όσα παιδιά δέχονται βία οποιασδήποτε μορφής, να την καταδικάζει και να στηρίζει όσους την καταγγέλλουν. Στέκεται δίπλα και απλώνει το χέρι και στα παιδιά που νομίζουν πως η βία είναι η λύση των προβλημάτων τους, πως τους βοηθά ίσως πρόσκαιρα, να επιβιώνουν, καθώς ως έφηβοι έχουν την αίσθηση του “ανήκειν”. Τους αφαιρεί όμως το δικαίωμα να ζουν ουσιαστικά  και να βιώνουν  τις σχέσεις με τους συνομηλίκους τους ως χαρά και όχι ως απειλή. Το σχολείο οφείλει με αγάπη όλα αυτά να τους τα δείξει, να τα εκμαιεύσει απ’ την ψυχή τους, να τους διώξει το φόβο που έχουν να είναι ο εαυτός τους. Οι σκέψεις κατατίθενται στην τοπική σχολική κοινότητα με πνεύμα αυτοκριτικής και ενδοσκόπησης, τι δηλαδή ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε, αλλά και ως έναυσμα για συζήτηση, προβληματισμό, ανταλλαγή ιδεών που μπορεί να πάρουν τη μορφή προτάσεων και τελικά πρωτοβουλιών για αλλαγές μέσα στα σχολεία μικρές και ελάχιστες που όταν γίνουν εμπνευσμένα και προς τη σωστή κατεύθυνση μπορούν να οδηγήσουν σε θαυμαστά αποτελέσματα.

Η σχέση δασκάλου – μαθητή ήταν ανέκαθεν σχέση «ιερή». Ο δάσκαλος είναι  ο «μυητής» στη  γνώση  με τη στενή και ευρύτερη έννοιά της.  Αυτή η δεύτερη σημασία της  γνώσης σε συνδυασμό με το  δυνατό δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στους  δασκάλους  και τους μαθητές  τους  είναι που έχουν  τη δύναμη να χαράζουν δρόμους στο μυαλό και την ψυχή, να μεταμορφώνουν τη συναισθηματική νοημοσύνη, να αξιοποιούν το εσωτερικό ανθρώπινο μεγαλείο, εμπνέοντας και προκαλώντας συγκλονιστικές αλλαγές κι  εκεί που όλοι νομίζουν πως το παιχνίδι έχει χαθεί να γίνεται το «θαύμα».  Είναι   μια διαχρονική πρόκληση την οποία οι καιροί απαιτούν να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ο Σύλλογος διδασκόντων του Βαλλιάνειου Γυμνασίου Κεραμειών

Εκείνο που υποστήριζε ο καθηγητής στην εκπομπή για το νόμο της σιωπής, ήταν το τελειωτικό χτύπημα

για τη συνείδηση της Κατρίν. Πότε μίλησαν οι μεγάλοι στα παιδιά, πότε τα ρώτησαν οι επιστήμονες, πότε ενδιαφέρθηκαν πραγματικά για το τι συμβαίνει στα σχολεία; [...]

Όλο μεγάλα λόγια είστε εσείς οι μεγάλοι. Διαπιστώσαμε τούτο, διαπιστώσαμε το άλλο. Αριθμοί, χαρτιά, και το πώς το είπε εκείνος με τα γυαλιά, «επίπεδα βίας» ή κάπως έτσι; Ζείτε αλλού, έκανε η Κατρίν. Ούτε περνάει από το μυαλό σας τι είναι ο νόμος της σιωπής. Ποιοι φτιάχνουν νόμους, μου λέτε; Εσύ γιατί δε ρώτησες εκείνον από το υπουργείο τι ξέρει από βία.

Οι δυο γονείς είχαν παγώσει. Την άκουγαν ανήμποροι να αντιδράσουν.

(την επόμενη μέρα)

Η Κατρίν ανέβηκε στο πεζούλι για να τη βλέπουν και να τους βλέπει όλους [...] και πιάστηκε από τη σιδεριά.

- Λοιπόν, ξέρουμε τι έχει συμβεί. Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, είπε κι η φωνή της έγινε πιο τραχιά. Προτείνω να το λύσουμε μόνοι μας. Η κάθε τάξη, το κάθε τμήμα να κάνει συνέλευση και να αποφασίσει το τέλος του νόμου της σιωπής. Να μιλήσουμε πρέπει. Τι καθόμαστε και μυξοκλαίμε; Τι νομίζετε πως θα μας πούνε ... πάλι σε εμάς θα τα ρίξουν. Ναι, είμαστε ζωηροί, ε, και; Οι μεγάλοι δεν ήταν ποτέ παιδιά; Να πάρουμε την υπόθεση στα χέρια μας. Δε χρειάζεται ούτε βία ούτε τιμωρίες.

- Πες τα, Κατρίν, ακούστηκε από κάτω [...] κι αμέσως τα παιδιά ξέσπασαν σε χειροκροτήματα και φωνές. Σε λίγο, έξι μεγάλες ομάδες συζητούσαν στην αυλή του σχολείου, ενώ στη μεγάλη αίθουσα οι γονείς και οι δάσκαλοι προσπαθούσαν να βρουν λύσεις. Οι αποφάσεις των παιδιών ήταν γρήγορες: επιστράτευσαν τη φαντασία και το χιούμορ τους κι έβγαλαν τις ευαισθησίες και τους προβληματισμούς τους. Οι μαρκαδόροι πήραν φωτιά και τα συνθήματα συναγωνίζονταν με τις ατάκες: ΜΙΛΑ, ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ, ΟΣΟ ΜΙΛΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΣΑΙ, ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΙΣΟΙ, ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ, ΔΩΣΤΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ, ΤΕΛΟΣ ΤΑ ΜΙΣΗ ΓΙΑ ΛΥΣΗ, ΟΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΚΟΙΜΑΤΑΙ, ΑΛΛΑΞΤΕ, ΜΙΑ ΑΓΚΑΛΙΑ ΚΙ ΕΝΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΚΑΝΟΥΝ Τ’ ΟΝΕΙΡΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, Η ΑΓΑΠΗ ΣΕ ΟΜΟΡΦΑΙΝΕΙ ...

Τα πολύχρωμα χαρτιά κολλήθηκαν στα κάγκελα του μαντρότοιχου και ένα πανηγύρι στήθηκε στην αυλή. Τα γέλια, τα τραγούδια κι οι χαρές περίσσεψαν, ενώ οι γονείς με τους δασκάλους ακόμη συζητούσαν.

Β. Τασιόπουλος «Γιατί απέναντι;» Σύγχρονοι Ορίζοντες 2015