Η άσκηση είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν οι καρδιαγγειακές παθήσεις και θεωρείται βασικός πυλώνας της πρόληψης σε όλες τις ηλικίες. Η επιστημονική ανασκόπηση με τίτλο Cardiovascular Effects and Benefits of Exercise που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Current Cardiology Reviews δείχνει πως η τακτική φυσική δραστηριότητα μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπάθειας, εγκεφαλικού επεισοδίου και πρόωρου θανάτου. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι όσοι ασκούνται συστηματικά έχουν έως και 35% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου σε σχέση με όσους ζουν καθιστική ζωή και πως τα οφέλη είναι ανεξάρτητα από φύλο ή ηλικία.

Η άσκηση δυναμώνει την καρδιά και βελτιώνει τη λειτουργία των αγγείων. Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας αυξάνεται η ροή του αίματος και η καρδιά μαθαίνει να δουλεύει πιο αποτελεσματικά με λιγότερους παλμούς. Με τον καιρό ο καρδιακός ρυθμός ηρεμίας μειώνεται κατά 5–15 παλμούς το λεπτό, ενώ η αρτηριακή πίεση μπορεί να πέσει κατά 5–7 mmHg στη συστολική και 3–5 mmHg στη διαστολική μέτρηση. Η καρδιά αντλεί περισσότερο αίμα σε κάθε παλμό, κάτι που σημαίνει καλύτερη οξυγόνωση των ιστών και μικρότερη καταπόνηση του μυοκαρδίου.

Η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθά επίσης στη ρύθμιση της χοληστερίνης και των λιπιδίων του αίματος. Η καλή χοληστερίνη HDL αυξάνεται περίπου κατά 10% , ενώ η κακή χοληστερίνη LDL και τα τριγλυκερίδια μειώνονται κατά 5–10% , βελτιώνοντας έτσι το συνολικό καρδιαγγειακό προφίλ. Παράλληλα μειώνονται οι δείκτες φλεγμονής όπως η C-reactive protein έως και 30% και βελτιώνεται η λειτουργία του ενδοθηλίου, δηλαδή του εσωτερικού τοιχώματος των αγγείων, το οποίο γίνεται πιο ελαστικό και ανθεκτικό στη δημιουργία αθηρωματικών πλακών. Αυτή η διαδικασία προστατεύει τις αρτηρίες από τη σκλήρυνση και προλαμβάνει την υπέρταση και τη στεφανιαία νόσο.

Η άσκηση βελτιώνει ακόμη την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη έως και 30% και βοηθά στη ρύθμιση του σωματικού βάρους, μειώνοντας τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και για μεταβολικό σύνδρομο. Όσοι είναι σωματικά ενεργοί για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα έχουν 20–30% μικρότερη θνησιμότητα από καρδιακές παθήσεις σε σχέση με όσους δεν ασκούνται. Η καρδιοαναπνευστική ικανότητα αυξάνεται κατά 15–20% μετά από μερικούς μήνες συστηματικής προπόνησης, ενώ κάθε μικρή αύξηση της αντοχής σχετίζεται με 10–15% μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια. Ακόμη και η ήπια καθημερινή δραστηριότητα, όπως ένα περπάτημα δέκα με είκοσι λεπτών, μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς και στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής.

Η καθιστική ζωή αντίθετα επιβαρύνει σοβαρά το καρδιοαγγειακό σύστημα, καθώς οδηγεί σε μειωμένη κυκλοφορία του αίματος, αυξημένο λίπος γύρω από την καρδιά και μεγαλύτερο κίνδυνο εμφράγματος ή καρδιακής ανεπάρκειας. Η συστηματική άσκηση δρα σαν φυσικό φάρμακο που ρυθμίζει τον ρυθμό της καρδιάς, μειώνει το στρες, ενισχύει την ενέργεια και βελτιώνει τη συνολική ποιότητα ζωής. Ακόμη και λίγα λεπτά κίνησης κάθε μέρα μπορούν να κάνουν τη διαφορά, γιατί κάθε βήμα προς τη δραστηριότητα είναι ένα βήμα προς μια πιο δυνατή καρδιά και μια πιο υγιή ζωή.