Η εικόνα της μαμάς ή του μπαμπά ως «καλύτερου φίλου» φαίνεται ελκυστική Ωστόσο, ψυχολόγοι επισημαίνουν ότι πίσω από αυτό το φαινομενικά ιδανικό σενάριο μπορεί να κρύβεται μια προβληματική και ανθυγιεινή σχέση: η γονεϊκότητα.

Τι είναι η γονεϊκότητα;

Η γονεϊκότητα περιγράφει μια αντιστροφή ρόλων ανάμεσα στον γονέα και το παιδί. Αντί ο γονιός να αναλαμβάνει τον καθοδηγητικό και υποστηρικτικό ρόλο, το παιδί βρίσκεται στη θέση του «φροντιστή» – συναισθηματικά, πρακτικά ή ακόμα και οικονομικά. Όπως εξηγεί η θεραπεύτρια και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Adler, Dara Winley, PhD, LMFT, «πολλά παιδιά καταλήγουν να λειτουργούν σαν ενήλικες μέσα στην οικογένεια, αναλαμβάνοντας καθήκοντα που δεν είναι αναπτυξιακά κατάλληλα για την ηλικία τους».

Σύμφωνα με την Κλινική του Κλίβελαντ, η γονεϊκότητα μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, όπως:

• Φροντίδα μικρότερων αδερφών.
• Διαμεσολάβηση σε καβγάδες γονέων.
• Ρόλος «θεραπευτή» για τον έναν ή και τους δύο γονείς.
• Έκθεση σε ενήλικα προβλήματα, όπως οικονομικές δυσκολίες ή προσωπικές σχέσεις.
• Ανάληψη της συνολικής διαχείρισης του σπιτιού λόγω απουσίας ή ανικανότητας του γονέα.

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η γονεϊκότητα σπάνια αποτελεί συνειδητή, κακόβουλη επιλογή. Αντιθέτως, όπως αναφέρει η New York Post, συχνά πηγάζει από ασταθείς οικογενειακές συνθήκες και θολά όρια. Κάποιοι γονείς μπορεί να αναπαράγουν μοτίβα που έζησαν οι ίδιοι στην παιδική τους ηλικία, ενώ άλλοι μπορεί να πιέζονται από τις συνθήκες – π.χ. εργασία σε πολλαπλές δουλειές ή μονογονεϊκή ανατροφή.

Οι επιπτώσεις στα παιδιά

Παρά τις καλές προθέσεις, η γονεϊκότητα έχει βαρύ τίμημα. Όπως τονίζει η ψυχολόγος Kate Eshleman, PsyD, από την κλινική του Κλίβελαντ, τα παιδιά που αναγκάζονται να λειτουργούν σαν ενήλικες στερούνται την ευκαιρία να ζήσουν βασικά στάδια της ανάπτυξής τους. Αυτό μπορεί να σημαίνει λιγότερο χρόνο για φίλους, παιχνίδι ή σχολικές δραστηριότητες.

Επιπλέον, οι συναισθηματικές πιέσεις μπορεί να εκδηλωθούν και σωματικά, με συμπτώματα όπως:

• πονοκεφάλους,
• στομαχόπονους,
• δυσκολίες στον ύπνο,
• απώλεια όρεξης.

Η αδυναμία ενός παιδιού να αναγνωρίσει και να εκφράσει το άγχος ή τη θλίψη του μπορεί να οδηγήσει στη σωματοποίησή τους, δηλαδή στην εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων.

Το ζητούμενο: Υγιή όρια

Η σχέση γονέα - παιδιού είναι ξεχωριστή και πολύτιμη, αλλά δεν πρέπει να συγχέεται με τη φιλία. Ένα παιδί χρειάζεται γονείς που να το καθοδηγούν, να το προστατεύουν και να του παρέχουν συναισθηματική ασφάλεια, όχι να στηρίζονται πάνω του σαν σε ώμο ενηλίκου.

Όπως συνοψίζει η Winley, το ζητούμενο δεν είναι η αυστηρή απόσταση, αλλά η διατήρηση ξεκάθαρων ορίων που επιτρέπουν στο παιδί να ζήσει την ηλικία του και να αναπτυχθεί με υγιή τρόπο.

dnews.gr