Λες και αυτό είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της εποχής μας. Όχι η φτωχοποίηση ευρύτερων στρωμάτων της κοινωνίας. Όχι η ασφυκτική ακρίβεια. Όχι οι συνθήκες εργασιακής ζούγκλας, η αποδυνάμωση του κράτους δικαίου, η απουσία λογοδοσίας, αλλά και η  μεγάλη ανάγκη για δικαιοσύνη.

 Η συζήτηση για την άρση της μονιμότητας στο Δημόσιο δεν είναι καινούργια. Αντιθέτως, αποτελεί μια διαχρονική επιδίωξη συγκεκριμένων πολιτικών κύκλων, που ανά περιόδους επανέρχεται με διαφορετικές αφορμές.

Η μονιμότητα στο Δημόσιο δεν αποτελεί κάποιο προνόμιο για κάποιους, αλλά θεσπίστηκε για συγκεκριμένους λόγους. Καθιερώθηκε συνταγματικά το 1911, με στόχο την προστασία των δημοσίων υπαλλήλων από πολιτικές διώξεις και την αποτροπή της πλήρους κομματικοποίησης του κρατικού μηχανισμού. Μετά τη μεταπολίτευση, η μονιμότητα εδραιώθηκε περαιτέρω για να εξασφαλίσει μια σταθερή και αμερόληπτη δημόσια διοίκηση.

Αξίζει όμως να αναφερθεί πως ο σημερινός πρωθυπουργός είχε ήδη μιλήσει  από το 2014  περί άρσης της μονιμότητας και μάλιστα ως Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης εκείνη την περίοδο, είχε προχωρήσει σε μαζικές διαθεσιμότητες, όπως την απομάκρυνση 2.122 εκπαιδευτικών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.

 Αυτή η εμπειρία και  μόνο, δείχνει ότι η ιδεολογική κατεύθυνση της κυβέρνησης στο ζήτημα αυτό,  δεν είναι ούτε νέα ούτε αμελητέα.

Είναι σημαντικό όμως να δούμε ποια είναι  η εμπειρία πάνω σε αυτό το θέμα και σε άλλες χώρες. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν ιδιαίτερα αυστηρό καθεστώς μονιμότητας, όπως και στη Γαλλία, ακριβώς για να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία τους από πολιτικές παρεμβάσεις.

Αντιθέτως, στη Μεγάλη Βρετανία, όπου η μονιμότητα δεν είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη, υπάρχουν συχνές αλλαγές στο προσωπικό του Δημοσίου, εξαιτίας πολιτικών αποφάσεων. Το ερώτημα λοιπόν είναι:

θέλουμε μια δημόσια διοίκηση που να λειτουργεί σταθερά και ανεξάρτητα ή μια δομή που αλλάζει ανάλογα με τις κυβερνητικές προθέσεις;

 Επίσης η άρση της μονιμότητας συχνά προβάλλεται ως λύση για την αύξηση της αποδοτικότητας. Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν ότι η απόδοση των δημοσίων υπαλλήλων δεν εξαρτάται από τη μονιμότητα. Αντιθέτως φανερώνουν ότι η υποστελέχωση και η γραφειοκρατία είναι οι αιτίες που επηρεάζουν καθοριστικά την αποτελεσματικότητα του Δημοσίου.

Αντί να μιλάμε λοιπόν  για κατάργηση της μονιμότητας , στοχοποιώντας τους δημοσίους υπαλλήλους, θα έπρεπε σήμερα να συζητάμε για τη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης και την επιτάχυνση των απαραίτητων διαδικασιών για τη μείωση της γραφειοκρατίας.

Η άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων αποτελεί μια επικίνδυνη και αμφιλεγόμενη πρόταση που όχι μόνο δε λύνει το πρόβλημα του δημόσιου τομέα, αλλά δημιουργεί νέα προβλήματα , όπως η επιστροφή σε δυσάρεστες εποχές. 

Η λύση δεν είναι η αποδόμηση του Δημοσίου, αλλά η μεταρρύθμιση του με σεβασμό στους θεσμούς και τους εργαζομένους.

                                                                          ΔΙΟΝΥΣΗΣ Φ. ΜΑΡΚΑΤΟΣ