Η Pascale Weber γεννήθηκε στο Παρίσι αλλά πέρασε την παιδική της ηλικία στην Ινδονησία. Μετά από μακρά διαμονή στις ΗΠΑ και στο Μεξικό, επέστρεψε στο Παρίσι όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη γραφιστική και στο σχεδιασμό χώρου στην Ανώτατη Σχολή Βιομηχανικού Σχεδιασμού. Πραγματοποίησε την διατριβή της στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης σχετικά μετα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, τα οποία επικεντρώνονται στις σωματικές πρακτικές και στη συμβολή τους στη σχέση με το περιβάλλον και τον φυτικό κόσμο. Διδάσκει στο πανεπιστήμιο Paris1Panthéon-Sorbonne παράλληλα με την πολύπτυχη εικαστική της δράση που περιλαμβάνει performances, σχέδια, φωτογραφίες, κατασκευές, happenings κ.α. Μαζί με τον Jean Delsaux σχεδίασαν και πραγματοποίησαν από το 2012 μέχρι σήμερα, στην Ευρώπη, την Βόρεια Αφρική, την Ασία, την Βόρεια και Νότια Αμερική, την Αρκτική και τη ζούγκλα του Ισημερινού, πολλές performance με κύρια θεματική τους την σχέση σώματος και βλάστησης. Performance της πραγματοποιήθηκαν και στην Ελλάδα, αρχικά στα Κύθηρα, ως απάντηση στο άγχος εξαιτίας της πανδημίας και τις αυταρχικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν για να αναχαιτιστούν τα διαδοχικά κύματα του covid19 το 2020. Το 2021 η Πασκάλ Γουέμπερ για την εικαστική τριλογία σώμα / αντικείμενο / φυτικός κόσμος πραγματοποίησε εργαστήριο με φοιτητές στην ΑΣΚΤ της Αθήνας, οι οποίοι δημιούργησαν την performance «Κήποι εν κινήσει». Παράλληλα, πραγματοποίησε ένα εργαστήριο στο Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής, στο οποίο κάλεσε τους συμμετέχοντες σε ένα tableau-vivant με τα κεραμικά έργα που δημιούργησαν. Το 2023 πραγματοποίησε στην λίθινη «Μωβ Σκηνή» του κήπου της Πινακοθήκης Villa Ροδόπη ART-EST, που έχω ιδρύσει στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς την performance Cannibal Ritual / Καννιβαλική Τελετή. Στρώθηκε ένα τραπέζι με λαχανικά που είχαν συναρμολογηθεί σε ψευδοσυνθετικά αναθηματικά αγάλματα. Ορισμένα ήταν άσεμνα και αστεία, άλλα πολεμοχαρή και τρομακτικά, άλλα επιβλητικά, εξορκιστικά και προστατευτικά. Η Πασκάλ σαν μέντιουμ ιερούργησε στη θυσία μιας φυτικής φιγούρας και στην συνέχεια τεμάχισε τα χορτοφαγικά τοτέμ και αφαίρεσε προσεκτικά τους σπόρους τους, επικαλούμενη τους θεούς της αγροτικής γονιμότητας. Η τελετουργική παράσταση έγινε με χορηγία του τμήματος τεχνών της Σορβόνης και είχε σημαντική απήχηση. Ακολούθησε το 2024 η ομαδική έκθεση «Τέχνη, Ερωτισμός, Οικολογία» στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) στην Αθήνα, ως αντίστιξη στο ομώνυμο συμπόσιο που συνδιοργάνωσε το University Paris 1, με την Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία. Συγκεντρώθηκαν εικαστικά έργα που μαρτυρούσαν την ζωτική και συμβολική σχέση του σώματος με το φυσικό ή τεχνητό περιβάλλον. Συμμετείχαν καλλιτέχνες διαφόρων εθνικοτήτων, ενώ τα έργα είχαν εγκιβωτιστεί.. Εν μέρει ήταν μια «έκθεση σε βαλίτσα», αναφορά στο «boîtes en valise» του Marcel Duchamp. Τα κομμάτια τέχνης σηματοδότησαν την ευθραυστότητα της εμπειρίας, στο μυστήριο της ερωτικής επιθυμίας και της υβριδικότητας. Όπως διατυπώθηκε: Είναι ευτύχημα που αυτή η έκθεση πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στον τόπο του Έρωτα, της Αφροδίτης, της Σαπφούς, του Ορφέα, του Πάνα, όλων των ειδών Σατύρων και υβριδικών όντων, στο λίκνο μιας μυθολογίας που διαπερνά ολόκληρη την Ευρώπη και βοηθά να ζούμε σε αυτή την ερωτική, απαραίτητη, αμοιβαία και συνεχή ανταλλαγή με την σάρκα του κόσμου». Τα τελευταία χρόνια, η Weber δημιουργεί δοχεία - από λινό, βαμβάκι, πέτρα (έτοιμα για χρήση) και κυρίως από πηλό chamottée για να μπορούν τα φυτά να μεταφερθούν. Αποκαλεί αυτά τα δοχείαorthèses (καλλιτεχνικοί νάρθηκες), καθιστώντας αυτά τα τεχνουργήματα ένα στήριγμα για τη φροντίδα και την αποκατάσταση του σώματος, όσο και ένα σύμπτωμα της αμέλειάς μας, όντας παράλληλα ένα φανταστικό εργαλείο για την διατήρηση των φυτών. Η ιστορικός τέχνης Ευαγγελία Νάκα επισημαίνει: «Ο πληθυντικός που διαπνέει τις performances της Pascale Weber συναρθρώνει το προσωπικό (σώμα) με το συλλογικό (φύση) και με μία ύλη (κεραμικό έργο) που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο σύνδεσμος μεταξύ των δύο, στο πνεύμα μίας ολιστικής δράσης που αγγίζει ριζοσπαστικά και βαθιά τα πιο ευαίσθητα ζητήματα του σύγχρονου πολιτισμού, όπως τη μετακίνηση πληθυσμών, την αναθεώρηση του τόπου και την πολύτιμη συμβολή του σώματός μας σε μία νέα οικοσοφία». Τα κεραμικά που κατασκευάζονται από το δίδυμο «Hantu» και τους συμμετέχοντες στις εικαστικές δράσεις υλοποιούν μια αφήγηση στην οποία τίθεται το ζήτημα της επιβίωσής, της αντίστασής στην καταστροφή μιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο και σε εκείνη των φυσικών χώρων, και της φροντίδας για τα φυτά, όσο και για τα άρρωστα σώματά μας. Η performance κατασκευάζει μια τελετουργική τελετή, τόσο συμβολική όσο και πραγματιστική, από αισθητηριακές εμπειρίες που επανεξετάζονται και βελτιώνονται κάθε φορά. Προτείνει μια προσέγγιση του εδάφους και της περιβαλλοντικής κρίσης βασισμένη στην ακρόαση του σώματος, στην ακρόαση του εαυτού του και στην ακρόαση όλων όσων παρουσιάζονται στις αισθήσεις του. Η ομάδα και το εργαστήριο γίνονται χώροι πειραματισμού, υποστηρίζοντας τις ατομικές πρωτοβουλίες. Αξιοποιώντας όλα τα ιστορικά, αισθητικά δεδομένα μιάς διαχρονικής τάσης του φαινομένου των performance με οικολογικό προσανατολισμό και φυσιοκεντρική φιλοσοφία που αναπτύχθηκε δυναμικά την περίοδο του Fluxus, από την διδασκαλία του κορυφαίου πρωτοπόρου Γιόζεφ Μπόυς και των μαθητών του, σε συνδυασμό με τον νεοπριμιτιβισμό, την αξιοποίηση των φυσικών readymades και της αρχέγονης κεραμικής πλαστικής τέχνης, ορίζουν δραστικά το ερευνητικό πεδίο. Σαν εικαστικό δίδυμο, με την ονομασία «Hantu», θεωρεί πως το σώμα είναι ένα σύστημα προικισμένο με μία αποκαλυπτική δύναμη της κληρονομιάς που έχει κατακαθίσει μέσα του, των ροών που το διατρέχουν και των δυνάμεων που το κατοικούν, των αλληλεπιδράσεων και των αδιαπέραστων δεσμών που δημιουργούνται στο περιβάλλον. Ταυτόχρονα το σώμα είναι μέσο και προνομιακό πεδίο έρευνας. Στην πράξη είναι δυνατόν να υπερασπιστούμε το περιβάλλον μόνο υπερασπιζόμενοι και το ευαίσθητο μέρος του σώματός μας, υπερνικώντας τους φόβους και τα αισθήματα ενοχής. Πρόσφατα εγκαινιάστηκε στο Παρίσι έκθεση στο Atelier-Gallery, με φωτογραφικά ντοκουμέντα και performance, που εμπεριέχει και αποκαλύπτει όλο το πνεύμα της αναζήτησης τους, με τίτλο τα «Οικοσυστήματα είναι ιστορίες αγάπης»

Κώστας Ευαγγελάτος

Ζωγράφος, Λογοτέχνης, θεωρητικός της τέχνης.

(Το κείμενο πρωτοδημοσιεύθηκε στο ένθετο Art and Business της εφημ. ΑΞΙΑ)