Παρά τη «βροχή» εισηγήσεων και συστάσεων η Ελλάδα δεν προτίθεται να εφαρμόσει ούτε το 2026 φόρο στα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι. Η συζήτηση για τους λεγόμενους «health taxes», «sugar tax» και «fat tax» είναι έντονη πανευρωπαικά, ωστόσο η ελληνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ξεκαθαρίζει ότι τέτοιου τύπου επιβαρύνσεις δεν εντάσσονται στον σχεδιασμό της χώρας, ούτε σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, καθώς η Ελλάδα συγκαταλέγεται ήδη στις «πρωταθλήτριες» των έμμεσων φόρων στην ΕΕ, με σημαντικό μέρος των φορολογικών εσόδων να προέρχεται από την κατανάλωση. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιβολή ενός ακόμη φόρου σε βασικά τρόφιμα εκτιμάται ότι θα ενίσχυε περαιτέρω τις πληθωριστικές πιέσεις, πλήττοντας δυσανάλογα τα χαμηλότερα εισοδήματα, χωρίς να αποφέρει ουσιαστικό δημοσιονομικό όφελος.

Οι φόροι στα προϊόντα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι –τα λεγόμενα HFSS προϊόντα– εφαρμόζονται ήδη σε 12 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ο φόρος στα ζαχαρούχα ποτά ισχύει σε 108 χώρες παγκοσμίως, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Τα ίδια στοιχεία καταγράφουν ότι στην Ελλάδα το 62,3% του πληθυσμού είναι υπέρβαρο και σχεδόν το 25% παχύσαρκο, δεδομένα που τροφοδοτούν τη διεθνή συζήτηση για τη χρησιμότητα τέτοιων παρεμβάσεων.

Ωστόσο, η διεθνής εμπειρία εμφανίζεται μικτή. Υπάρχουν παραδείγματα χωρών όπου οι φόροι αυτοί συνέβαλαν στη μείωση της κατανάλωσης ανθυγιεινών προϊόντων και στη χρηματοδότηση δράσεων δημόσιας υγείας, αλλά και περιπτώσεις όπου οδήγησαν σε αύξηση τιμών, απώλεια θέσεων εργασίας και ενίσχυση του διασυνοριακού εμπορίου.

Στην Ελλάδα, η εμπειρία από αυξήσεις ειδικών φόρων κατανάλωσης στο παρελθόν έχει συνδεθεί με φαινόμενα λαθρεμπορίου και μετατόπιση της κατανάλωσης!

Υπό αυτές τις συνθήκες, η κατεύθυνση που κυριαρχεί είναι ότι η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και η προώθηση υγιεινών διατροφικών επιλογών θα πρέπει να στηριχθούν κυρίως σε πολιτικές ενημέρωσης και πρόληψης και όχι σε νέους έμμεσους φόρους. Έτσι, παρά τη διεθνή τάση και τις συστάσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα κλείνει την πόρτα στην εφαρμογή health tax το 2026.

dnews.gr