Αναστάτωση σε μερίδα επαγγελματιών έχει προκαλέσει η εφαρμογή του άρθρου 63 του ν. 5104/2024, που προβλέπει αυστηρά πρόστιμα για τη μη διασύνδεση POS με φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς.

Οι εν λόγω διατάξεις προβλέπουν πρόστιμα 10.000 ευρώ για όσους τηρούν απλογραφικά βιβλία και 20.000 ευρώ για όσους τηρούν διπλογραφικά, ενώ σε περίπτωση υποτροπής τα ποσά διπλασιάζονται και σε επόμενες παραβάσεις τριπλασιάζονται. Το μόνο «παράθυρο» μείωσης αφορά επιχειρήσεις σε μικρούς οικισμούς ή νησιά, όπου τα πρόστιμα περιορίζονται στο μισό.

Το πρόβλημα, όπως τονίζουν λογιστές και νομικοί, δεν είναι μόνο το ύψος των ποσών αλλά και η οριζόντια εφαρμογή τους, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει καμία φοροδιαφυγή. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια επιχείρηση μπορεί να βρεθεί προσωρινά εκτός διασύνδεσης λόγω τεχνικής βλάβης, δυσλειτουργίας στο λογισμικό ή καθυστερήσεων από τον πάροχο. Παρ’ όλα αυτά, αν και έχει εκδώσει όλες τις αποδείξεις, τις έχει καταχωρίσει στα βιβλία της και έχει αποδώσει κανονικά ΦΠΑ και φόρους, κινδυνεύει με πρόστιμο που μπορεί να ισοδυναμεί με τον ετήσιο τζίρο της.

Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, με την απόφαση 234/2025, έχει ήδη επισημάνει ότι η μη διασύνδεση POS–ΦΗΜ δεν σημαίνει από μόνη της απόκρυψη εσόδων. Το ίδιο και το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο πτο τριετίας έκρινε ότι η αυτόματη επιβολή προστίμων χωρίς πραγματική φοροδιαφυγή δεν είναι συμβατή με την αρχή της αναλογικότητας.

Παρ’ όλα αυτά, οι διατάξεις του νέου νόμου εφαρμόζονται οριζόντια από την ΑΑΔΕ, χωρίς πρόβλεψη για εξαιρέσεις ή για τις έκτακτες περιστάσεις που συχνά αντιμετωπίζουν οι μικρές επιχειρήσεις.

Η αγορά προειδοποιεί πως τα εξοντωτικά πρόστιμα όχι μόνο δεν ενισχύουν την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αλλά απειλούν με οικονομική ασφυξία μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ήδη δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Στη βάση αυτή αρκετοί επαγγελματίες προετοιμάζονται να προσφύγουν στο ΣτΕ, ώστε να αποσαφηνισθεί η εφαρμογή του άρθρου 63 του ν. 5104/2024.