Αλλαγή σελίδας για τα χαρτονομίσματα του ευρώ φέρνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς προχωρά σε πλήρη επανασχεδιασμό τους, με στόχο την αισθητική ανανέωση και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Η πρωτοβουλία αυτή, που αναμένεται να κορυφωθεί με την επίσημη κυκλοφορία των νέων χαρτονομισμάτων έως το 2026, περιλαμβάνει έναν πανευρωπαϊκό διαγωνισμό σχεδίου, αποκλειστικά για επαγγελματίες γραφίστες από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο επανασχεδιασμός των ευρωπαϊκών χαρτονομισμάτων βασίζεται σε δύο θεματικούς άξονες.

Η πρώτη θεματική, με τίτλο «Ευρωπαϊκός Πολιτισμός: κοινοί πολιτιστικοί χώροι», αναδεικνύει προσωπικότητες που διαμόρφωσαν τη συλλογική ταυτότητα της Ευρώπης. Σύμφωνα με το σχέδιο, στα νέα χαρτονομίσματα θα εμφανίζονται, μεταξύ άλλων, η Μαρία Κάλλας (5€), ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (10€), η Μαρί Κιουρί (20€), ο Θερβάντες (50€), ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (100€) και η ειρηνίστρια Μπέρτα φον Ζουτνέρ (200€).

Η δεύτερη θεματική, με τίτλο «Ποτάμια και Πουλιά: ανθεκτικότητα στην πολυμορφία», εστιάζει στη φυσική ομορφιά και τη βιοποικιλότητα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Κάθε χαρτονόμισμα θα απεικονίζει ένα χαρακτηριστικό τοπίο και ένα αντιπροσωπευτικό είδος πανίδας, με φόντο κτίρια-σύμβολα των ευρωπαϊκών θεσμών, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Δικαστήριο της Ε.Ε. και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η διαδικασία επιλογής περιλάμβανε αξιολόγηση προσόντων, παρουσίαση καλλιτεχνικών προτάσεων, γνωμοδότηση ανεξάρτητης επιτροπής και τελική συμμετοχή του κοινού μέσω ψηφοφορίας. Η οριστική απόφαση αναμένεται έως το τέλος του 2026, ενώ τα νέα χαρτονομίσματα θα κυκλοφορήσουν αμέσως μετά, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για το ευρώ.

Παρά το γεγονός ότι οι ηλεκτρονικές πληρωμές κερδίζουν συνεχώς έδαφος, τα μετρητά εξακολουθούν να αποτελούν βασικό μέσο συναλλαγών. Ωστόσο, οι τράπεζες έχουν περιορίσει τη χρήση τους, συχνά δημιουργώντας απρόσμενες δυσκολίες σε πολίτες και επιχειρήσεις.

Τα χαρτονομίσματα των 100, 200 και 500 ευρώ παραμένουν σε κυκλοφορία και θεωρούνται νόμιμο χρήμα στην Ευρωζώνη. Παρ' όλα αυτά, συναλλαγές όπως καταθέσεις και πληρωμές κάτω των 2.000 ευρώ καθώς και εσωτερικές μεταφορές χρημάτων, πραγματοποιούνται πλέον αποκλειστικά ηλεκτρονικά. Οι συστημικές τράπεζες εφαρμόζουν αυτή την πολιτική ολοένα και πιο αυστηρά, μειώνοντας ακόμα και το ωράριο των γκισέ. Σε αρκετά καταστήματα οι εγχρήματα συναλλαγές σταματούν ήδη από τις 11 το πρωί ενώ σε άλλες περιπτώσεις από και από τις 10 πμ.

Τι ισχύει για το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ

Παρότι το 500ρικο εξακολουθεί να κυκλοφορεί και να θεωρείται αποδεκτό μέσο πληρωμής, η κατάθεσή του σε τράπεζα δεν είναι πάντα απλή υπόθεση:

• Τα περισσότερα ΑΤΜ δεν το δέχονται.
• Στα ταμεία, δεν γίνεται δεκτή κατάθεση μόνο ενός χαρτονομίσματος των 500 ευρώ, παρά συνήθως ποσών άνω των 2.000 ευρώ.
• Οι τράπεζες μπορούν να «σπάσουν» το χαρτονόμισμα σε μικρότερες αξίες ώστε η κατάθεση να γίνει μέσω ΑΤΜ, αλλά χρεώνουν προμήθεια περίπου 0,15%.