Τα ενεργά σεισμικά ρήγματα της Κεφαλονιάς – μιας από τις πιο σεισμογενείς περιοχές της Ευρώπης – γίνονται πλέον ορατά και καταγεγραμμένα με επιστημονική ακρίβεια, χάρη στη νέα συστηματική χαρτογράφηση που πραγματοποίησαν επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και της Νέας Ζηλανδίας. Η ομάδα αξιοποίησε τα λεπτομερή Ψηφιακά Μοντέλα Εδάφους (DEMs) του Ελληνικού Κτηματολογίου για να καταγράψει και να ταξινομήσει τα ενεργά ρήγματα σε όλη την Ελλάδα, δημιουργώντας για πρώτη φορά μια ενιαία βάση: την Active Faults Greece (AFG).

Τι σημαίνει αυτό για την Κεφαλονιά;

Η Κεφαλονιά, γνωστή για την πλούσια σεισμική της ιστορία και τα ισχυρά γεγονότα του 1953 και του 2014, διαθέτει εκτεταμένο δίκτυο ενεργών ρηγμάτων. Με τη νέα βάση AFG, πολλά από αυτά τα ρήγματα:

• αποτυπώνονται με σαφήνεια στο ανάγλυφο, ακόμη κι αν δεν είναι ορατά στο έδαφος,
• φαίνονται για πρώτη φορά στον χάρτη,
• συνοδεύονται από δεδομένα για το μήκος, τον τύπο και την πιθανή ενεργότητα τους.

Έτσι, μηχανικοί, ερευνητές αλλά και κάτοικοι μπορούν πλέον να εντοπίζουν ακριβώς ποια ρήγματα επηρεάζουν το νησί.

Η έρευνα πίσω από τη χαρτογράφηση

Η διεθνής επιστημονική ομάδα των John Begg, Βασιλικής Μουσλοπούλου, Dave Heron και Andy Nicol εντόπισε συνολικά:

• 3.815 ίχνη ρηγμάτων
• τα οποία ομαδοποιούνται σε 892 ενεργά ή πιθανώς ενεργά ρήγματα
• από τα οποία πάνω από τα μισά χαρτογραφήθηκαν για πρώτη φορά.

Περισσότερα από 2.000 ίχνη χαρακτηρίζονται ως ενεργά, ενώ περίπου 1.600 θεωρούνται πιθανώς ενεργά.

Η ομάδα υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα παραμορφώνεται συνεχώς λόγω της σύγκρουσης της Αφρικής με την Ευρασία – μια διαδικασία που αποτυπώνεται έντονα σε νησιά όπως η Κεφαλονιά, όπου τα ρήγματα έχουν καθοριστικό ρόλο στη μορφολογία του τοπίου.

Πώς εντοπίζονται τα ρήγματα της Κεφαλονιάς

Τα σύγχρονα DEMs επιτρέπουν την τρισδιάστατη απεικόνιση της γήινης επιφάνειας με ακρίβεια που δεν υπήρχε ποτέ ξανά. Χάρη σε ειδικές απεικονίσεις φωτισμού και κλίσεων:

• μικρές μετατοπίσεις εδάφους,
• απότομα τεκτονικά όρια,
• αλλαγές στην πορεία ρεμάτων,
• απότομα μετώπα στις πλαγιές,

αποκαλύπτουν κρυμμένα ενεργά ρήγματα, ακόμη και εκεί όπου η βλάστηση ή ο αστικός ιστός τα «σκεπάζουν».

Στην Κεφαλονιά, η μέθοδος αυτή φέρνει στην επιφάνεια εδάφους ρήγματα που μέχρι σήμερα ήταν δύσκολο να εντοπιστούν ή να χαρτογραφηθούν με ακρίβεια.

Γιατί έχει σημασία για την Κεφαλονιά

Η Κεφαλονιά είναι μια περιοχή με υψηλή σεισμικότητα και συχνές παραμορφώσεις του εδάφους. Η νέα χαρτογράφηση:

• υποστηρίζει πιο ασφαλή σχεδιασμό υποδομών (γέφυρες, δρόμοι, φράγματα, λιμάνια),
• ενισχύει τα μοντέλα σεισμικής επικινδυνότητας,
• βοηθά στη σωστή ανάπτυξη ενεργειακών και τουριστικών έργων,
• επιτρέπει στους κατοίκους να γνωρίζουν καλύτερα το γεωλογικό περιβάλλον του νησιού.

Όπως τονίζει η ερευνητική ομάδα, ο ακριβής εντοπισμός σεισμικών πηγών είναι απαραίτητος για περιοχές που φιλοξενούν κρίσιμες υποδομές – κάτι που ισχύει ιδιαίτερα για την Κεφαλονιά.

Ο διαδραστικός χάρτης για να δείτε τα ρήγματα της Κεφαλονιάς

Η βάση δεδομένων AFG είναι ελεύθερα προσβάσιμη στο κοινό. Μέσα από τον διαδραστικό χάρτη:

• μπορείς να δεις όλα τα ρήγματα της Κεφαλονιάς,
• να ελέγξεις αν είναι ενεργά ή πιθανώς ενεργά,
• να διαβάσεις πληροφορίες για τις γεωλογικές τους ιδιότητες.

Ένα εργαλείο που αλλάζει τα δεδομένα

Η AFG αποτελεί τον πρώτο πανελλαδικό χάρτη ενεργών ρηγμάτων βασισμένο αποκλειστικά στη μορφολογία του εδάφους, σε ενιαία κλίμακα 1:25.000. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα λειτουργήσει ως πρότυπο για άλλες σεισμικά ενεργές χώρες και θα ενισχύσει σημαντικά την κατανόηση της τεκτονικής δυναμικής σε περιοχές όπως η Κεφαλονιά.

Δείτε εδώ το χάρτη

INKEFALONIA NEWSROOM