19η Νοεμβρίου: Μια Ημέρα-υπόσχεση για κάθε παιδί

Η 19η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κακοποίησης των Ανηλίκων. Αυτή δεν είναι απλώς μία ακόμη «Παγκόσμια Ημέρα». Είναι μια ημέρα-κραυγή, μια μέρα που μας υπενθυμίζει ότι πίσω από κλειστές πόρτες, χιλιάδες παιδιά βιώνουν βία, φόβο και πόνο – όχι από αγνώστους- αλλά συχνά από εκείνους που υποτίθεται ότι πρέπει να τα προστατεύουν.

Η κακοποίηση δεν είναι μόνο τα χτυπήματα. Είναι ένα φάσμα βίας που περιλαμβάνει:

• Σωματική Βία: Χτυπήματα, εγκαύματα, άσκοπη τιμωρία.
• Παραμέληση: Όταν οι γονείς ή οι κηδεμόνες δεν παρέχουν τα βασικά αγαθά (φαγητό, στέγη, ιατρική φροντίδα).
• Συναισθηματική βία: Συνεχής κριτική, εξευτελισμός, απειλές, έλλειψη αγάπης.
• Σεξουαλική Κακοποίηση/Εκμετάλλευση: Βιασμός, θωπεία, έκθεση ανηλίκων σε πορνογραφικό υλικό. Η πιο καταστροφική μορφή βίας.

Η κακοποίηση των ανηλίκων είναι μια πληγή που κρύβεται, αλλά τα σημάδια της μένουν για πάντα, επηρεάζοντας την ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών ακόμα και στην ενήλικη ζωή τους.

Πώς θα καταλάβουμε ότι ένα παιδί υποφέρει;

Δίνουμε προσοχή σε αλλαγές που μπορεί να υποδηλώνουν ότι ένα παιδί βρίσκεται σε κίνδυνο:

• Συμπεριφορά: Ξαφνική επιθετικότητα ή αντίθετα υπερβολική παθητικότητα και απομόνωση.
• Σχολική Επίδοση: Δραματική πτώση στους βαθμούς. Άρνηση να πάει στο σχολείο.
• Σωματικά Σημάδια: Μελανιές, εγκαύματα ή τραύματα, κακώσεις οστών
• Εμφάνιση/Υγιεινή: Παιδιά που εμφανίζονται συνεχώς κουρασμένα, παραμελημένα στην καθαριότητά τους ή υποσιτισμένα.
• Φόβος: Το παιδί δείχνει ξαφνικό φόβο για κάποιο συγκεκριμένο ενήλικα, ή φοβάται υπερβολικά να πάει σπίτι.

Ο δικός μας ρόλος για την προστασία των παιδιών:

Πού μπορούμε να καλέσουμε  άμεσα, ανώνυμα ή επώνυμα:

• Εθνική Γραμμή SOS 1056: Άμεση υποστήριξη, αναφορά και διαχείριση περιστατικών (λειτουργία όλο το 24ωρο).
• Εισαγγελία Ανηλίκων: (Απευθείας τηλεφωνική επικοινωνία) Υποβολή επίσημης καταγγελίας.
• Αστυνομία 100: Για επικίνδυνα περιστατικά που απαιτούν άμεση παρέμβαση.
• Ε.Κ.Κ.Α. 1107 (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης)
• Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων, όπου επάγεται η Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων.

Πώς προστατεύουμε καθημερινά τα παιδιά μας;

Η πρόληψη της κακοποίησης ξεκινά από το σπίτι και την κοινότητα.

• Εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας: τους μιλάμε για το «Κανονικό Άγγιγμα» και το «Κακό Άγγιγμα» (κανόνας των εσωρούχων). Εξηγούμε στα παιδιά μας ότι το σώμα τους είναι δικό τους και κανείς δεν επιτρέπεται να τα αγγίζει χωρίς τη θέλησή τους.
• Τα μαθαίνουμε να μιλούν: Δημιουργούμε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης όπου το παιδί νιώθει ασφάλεια να εκφράσει οποιοδήποτε συναίσθημα φόβου και ανησυχίας, στην κριτική ή την τιμωρία.
• Υποστήριξη των γονέων: Η κακοποίηση συχνά πηγάζει από το άγχος, την απομόνωση και την έλλειψη υποστήριξης των ίδιων των γονέων. Οι γονείς οφείλουν να αναζητούν βοήθεια από υπηρεσίες ψυχικής υγείας και συμβουλευτικής, για την υποστήριξη του γονεϊκού ρόλου.

Στο Δήμο Ληξουρίου έχει συσταθεί η Ομάδα Προστασίας Ανηλίκων (ΟΠΑ), η οποία λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2022. Αποτελείται από την Κοινωνική Λειτουργό, την κ. Παναγιωτοπούλου Βαλεντίνα και την Ψυχολόγο, κ. Τρελλοπούλου Χριστίνα, επιστημονικό προσωπικό του Κέντρου Κοινότητας Δήμου Ληξουρίου.

Ο ρόλος των ΟΠΑ: είναι μια εξειδικευμένη υπηρεσία που λειτουργεί στο Δήμο μας, με στόχο την προστασία των ανηλίκων από κάθε μορφή κακοποίησης, παραμέλησης ή εκμετάλλευσης.

Αρμοδιότητες των ΟΠΑ:

• Διενέργεια κοινωνικών ερευνών, κατόπιν εισαγγελικών παραγγελιών, σε περιπτώσεις κακοποίησης ανηλίκων
• Συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, ανηλίκων και ενηλίκων
• Συνεργασία και διασύνδεση με αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες
• Συμβάλλει στην πρόληψη και ευαισθητοποίηση των πολιτών με την υλοποίηση ενημερωτικών προγραμμάτων και δράσεων.

Στοιχεία επικοινωνίας Κέντρου Κοινότητας Δήμου Ληξουρίου

και Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων Δήμου Ληξουρίου:

Τηλ.: 2671094348

Ώρες λειτουργίας 7:00- 15:00

Δ/νση:  Προκάτ , πλησίον ΕΠΑΛ Ληξουρίου

Email: kentrokoinotitas@lixouri.gov.gr

Το Μήνυμα της Ημέρας

Η 19η Νοεμβρίου δεν είναι μέρα θλίψης, αλλά ημέρα αφύπνισης και δέσμευσης.

Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να μεγαλώσει χωρίς βία, φόβο και πόνο, αλλά με φροντίδα, αγάπη και ασφάλεια. Είναι χρέος μας ως κοινωνία να του διασφαλίσουμε αυτό το δικαίωμα.

Μην κλείνεις τα μάτια!

Με εκτίμηση,

Παναγιωτοπούλου Ν. Βαλεντίνα

Κοινωνική Λειτουργός Κέντρου Κοινότητας Δήμου Ληξουρίου

Μέλος Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων Δήμου Ληξουρίου

Βιβλιογραφία:

• Γιωτάκος, Ο., & Τσίτσικα, Κ. (Επιμ. Έκδ.). (2009). Κακοποίηση παιδιού και εφήβου: Οδηγός ανίχνευσης, αντιμετώπισης και πρόληψης. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.
• Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (Ι.Υ.Π.) – Τμήμα Παιδικής Προστασίας. Πρωτόκολλα και Οδηγοί Εφαρμογής για την Αναγνώριση και Διαχείριση Περιστατικών Κακοποίησης και Παραμέλησης.
• (2025). Εγχειρίδιο ενεργειών για την προστασία παιδιών σε κίνδυνο: Βήματα και ενέργειες για Εισαγγελικούς και Κοινωνικούς Λειτουργούς. UNICEF Ελλάδα.