Στην Κεφαλονιά η Πνευμονολογική Εταιρεία – Ο Καθ. Γουργουλιάνης για την αξία της πρόληψης και του καθαρού αέρα (INKEFALONIA 89,2)

Εν όψει της επίσκεψης της Μονάδας Πρόληψης Αναπνευστικών Νοσημάτων & Κοινωνικών Εκδηλώσεων της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, σε συνεργασία με τους Δήμους Αργοστολίου και Σάμης, καθώς και με την Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Κεφαλονιά Τετάρτη 11 Ιουνίου 2025 στο Γενικό Νοσοκομείο - Κέντρο Υγείας Αργοστολίου Ώρες: 09:30 π.μ. – 13:30 μ.μ. Πέμπτη 12 Ιουνίου 2025 στο Κέντρο Υγείας Σάμης Ώρες: 09:30 π.μ. – 13:30 μ.μ.
Στον Inkefalonia 89,2 στην εκπομπή «Μέρα Μεσημέρι» με την δημοσιογράφο Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε ο κ Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης διακεκριμένος Καθηγητής Πνευμονολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Διετέλεσε Αντιπρύτανης και Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθώς και Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.
Ο κ Γουργουλιάνης δήλωσε ευθύς εξ αρχής λάτρης της Κεφαλονιάς , με καλλιεργημένες φιλικές σχέσεις χρόνων να τον δένουν με το νησί και με συναντήσεις μαζί τους που φιξάρονται σχεδόν κάθε καλοκαίρι.
Τον κ Γουργουλιάνη κατά την διάρκεια της πανδημίας του covid-19 τον παρακολουθούσαμε να τοποθετείται με μέτρο στα πολλά ερωτήματα και ανησυχίες που κατάκλυζαν τον κόσμο. Ο ίδιος επιστρέφοντας στον χρόνο, ανέφερε σχετικά:
«Νομίζω ότι εκείνη η εποχή, ήταν μια εποχή που για πολλούς ανθρώπους και συναδέλφους μου ακόμα χάθηκε η μπάλα. Δηλαδή από την μια μεριά ήτανε οι πληροφορίες που έρχονταν από το εξωτερικό πολύ γρήγορα, από την άλλη μεριά μιλούσαν πάρα πολλοί άνθρωποι που δεν είχαν εμπειρία, δηλαδή δεν αντιμετώπιζαν περιστατικά, μετά κυρίως η τηλεόραση τρελαίνει τους ανθρώπους, ακόμα και τους επιστήμονες και τα χτυπήματα και η ακροαματικότητα για μερικούς ανθρώπους εκείνο τον καιρό απέκτησε πολύ μεγάλη δύναμη. Επομένως το να κρατά κανένας μια συνεπή στάση και να λέει τα γεγονότα όπως πραγματικά είναι , νομίζω ότι εγώ το πέτυχα, γιατί είχα την ευκαιρία να ξυπνάω το πρωί να παρακολουθώ τι λέει η βιβλιογραφία- είχε μία επιτακτικότητα όλο αυτό το πράγμα, δεν το είχαμε ξαναζήσει- να πηγαίνω στο νοσοκομείο κάθε μέρα και να βλέπω την πραγματική κίνηση, δηλαδή το κύμα που έσκαγε στο νοσοκομείο και μετά απ όλα αυτά να μπορώ ψύχραιμα να απαντάω σε ότι με ρωτούσαν , προγραμματισμένα όμως, με αυτά που ήθελα εγώ να πω, που προέκτυπε από την γνώση και από την καθημερινή εμπειρία. Αυτό νομίζω βοήθησε, κατά τα άλλα ελπίζω κι εγώ ότι βοήθησα».
Όσον αφορά την αποτίμηση εκείνης της περιόδου, ο κ Γουργουλιάνης , σημείωσε: «Δεν κάναμε ακόμη έναν ψύχραιμο απολογισμό.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που σήκωσε το βάρος εκείνη την εποχή, δεν φαίνεται να ενισχύεται, δηλαδή οι γιατροί που φύγανε στο εξωτερικό το 2015 – με την ιδιότητα του Καθηγητή είχα κουραστεί και να γράφω συστατικές επιστολές-, δεν γυρίσανε πίσω.
Τα Νοσοκομεία αποδυναμώθηκαν απ ότι φαίνεται μετά την πανδημία, άρα δηλαδή το Δημόσιο Σύστημα Υγείας που τράβηξε όλο αυτό το βάρος, ουσιαστικά δεν φαίνεται να πήρε μπροστά και επίσης μερικές λύσεις του τύπου δουλέψτε και έξω για τους γιατρούς, δεν είναι κίνητρο για να γυρίσουνε οι άνθρωποι πίσω. Οι άνθρωποι για να γυρίσουνε πίσω, θέλουνε αξιοκρατία, αποκλειστική απασχόληση και καλά χρήματα και για να ζήσουν την οικογένεια τους θα πρέπει να είναι ανταγωνιστικά με αυτά που βγάζουν έξω.
Αυτά δεν γίνανε και φαίνεται να πήγε πίσω το σύστημα υγείας , τα χειροκροτήματα εκείνης της εποχής , τα ακούσαμε, αλλά δεν τα εισπράξαμε».
Για την υποστελέχωση των Δομών Υγείας στα Νησιά, ο κ Γουργουλιάνης ανέφερε ότι γνωρίζει την γενικότερη εικόνα των νησιών της χώρας μας , όπου το καλοκαίρι δεν είναι μόνο οι λίγοι μόνιμοι κάτοικοι , αλλά έρχονται εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες, και οι ανάγκες είναι πάρα πολύ αυξημένες.
Όσον αφορά την Μονάδα Πρόληψης Αναπνευστικών Νοσημάτων & Κοινωνικών Εκδηλώσεων της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, ο κ. Γουργουλιάνης ανέφερε σχετικά με την δράση της:
«Αυτό ξεκίνησε από την θητεία μου στην Πνευμονολογική Εταιρεία όταν ήμουν Πρόεδρος ( το 1995), δημιουργώντας μια κινητή μονάδα, η οποία μπορεί να πηγαίνει σε διάφορα μέρη, κυρίως εκεί που δεν έχει ξαναπάει άλλη φορά, που μπορεί να μην υπάρχουν αρκετοί Πνευμονολόγοι.
Αυτό που κάνει είναι να δίνει ένα μήνυμα στους ανθρώπους μετρώντας την αναπνευστική τους λειτουργία, δηλαδή φυσάει κάποιος σε ένα μηχάνημα, μετράει τα πνευμόνια του και συγκρίνεται η λειτουργία των πνευμόνων του με τον ιδανικό της ίδιας ηλικίας και έχει μία πληροφορία για το τι έλλειμμα έχει στα πνευμόνια του, αν έχει, η ότι είναι υγιής και πιάνει το άριστα και μπορεί να συνεχίσει να καπνίζει , αλλά η υγεία των πνευμόνων του είναι πάρα πολύ καλή. Αυτό είναι μία πληροφορία που δίνεται και ταυτόχρονα κουβεντιάζουμε κι άλλα θέματα που έχουν σχέση με την πνευμονολογία πχ, το ροχαλητό, οι διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο, για τις διαδικασίες κόπωσης, την οξυμετρία, πόσο είναι το οξυγόνο στο αίμα. Δηλαδή στην πραγματικότητα δεν γίνεται θεραπευτική ιατρική , αλλά γίνεται προειδοποίηση.
Αυτό βοήθησε πάρα πολύ αρκετούς ανθρώπους που διαπιστώσανε ότι έχουν χάσει από τα πνευμόνια τους γιατί κάπνιζαν ένα μεγάλο κομμάτι και αυτό είναι ένα ισχυρό καμπανάκι για να μπούν σε ένα πρόγραμμα διακοπής καπνίσματος, να το αποφασίσουνε και να αλλάξουν την ζωή τους.
Δεν είναι πάρα πολύ εύκολο γιατί η προϋπόθεση είναι να το θέλει κανένας.
Όλα αυτά τα χρόνια αυτή η κινητή μονάδα έχει σαρώσει όλη την Ελλάδα, κάνει κάθε χρόνο περίπου 5 με 10 χιλιάδες σπιρομετρήσεις, κυρίως σε ανθρώπους που είναι πάνω από 50 χρονών και καπνίζουν. Δηλαδή δεν έχει νόημα να ρθει ένα παιδί που δεν έχει κάποιο πρόβλημα υγείας και δεν καπνίζει, γιατί θα έχει φυσική λειτουργία. Εμείς θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε τους μεγαλύτερους ανθρώπους.
Επίσης είναι μία εξέταση που είναι χρήσιμη εκεί που δεν υπάρχει Πνευμονολόγος, για τον γιατρό του Κέντρου υγείας της Σάμης που παρακολουθεί έναν άρρωστο και θέλει να έχει έναν αντικειμενικό δίκτυ , να ξέρει δηλαδή ότι ο ασθενής του τι πνευμόνια έχει, πως λειτουργούνε.
Με αυτή την λογική – η κινητή μονάδα γύρισε πριν από λίγες μέρες απ το Αιγαίο, όπου η ομάδα του Αιγαίου είχε πάει και στα ποιο μικρά και απομακρυσμένα νησιά- εγώ άκουσα ότι στην Κεφαλονιά δεν έχει έρθει ποτέ και σε συνεννόηση με τον τωρινό Πρόεδρο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, που είναι ο Καθηγητής Στέλλιος Λουκίδης, είπε να ρθει η κινητή μονάδα.
Θα είναι εκτός από τους Πνευμονολόγους του Νοσοκομείου δύο νέοι ειδικευόμενοι κοπέλες Πνευμονολόγοι από την δικιά μας κλινική, ο τεχνικός της μονάδος που θα κάνει την σπιρομέτρηση και είπα κι εγώ λόγω αυτής της αγάπης με την Κεφαλονιά να ρθω κι εγώ».
Ο κ Γουργουλιάνης εξήγησε πως η σπιρομέτρηση είναι μία απλή διαδικασία, είναι ένα μέσο αντικειμενικής μέτρησης που εκτιμά ακριβώς τους όγκους της χωρητικότητας των πνευμόνων . Ενημέρωσε ότι στο χρονικό διάστημα από 9:30 έως και 13:30 θα γίνουν 80 περίπου σπιρομετρήσεις την Τετάρτη 11 Ιουνίου στο Γ.Ν Αργοστολίου και την Πέμπτη 12 Ιουνίου στο Κέντρο Υγείας Σάμης και εάν χρειαστεί θα παρατείνουν χρονικά το πρόγραμμα τους.
Άκρως προσηνής ως επιστήμονας και ως άνθρωπος ο κ Γουργουλιάνης, σημείωσε: « Βλέπουμε τους ανθρώπους στις ποιο δύσκολες στιγμές τους , δεν λέω τώρα σ αυτές τις δράσεις, αλλά στην καθημερινότητα μας στο νοσοκομείο, σκεφτείτε λοιπόν να είναι κάποιος δύσθυμος και να πρέπει να πει άσχημα νέα σε έναν άνθρωπο, που δυστυχώς αυτή είναι η δουλειά μας, άρα νομίζω ότι είναι μονόδρομος κανένας να είναι ευχάριστος.
Δεν είναι μόνο να ακούει ο γιατρός τον ασθενή και με τους φοιτητές μας στην κλινική άσκηση, εγώ τους προτρέπω να ακουμπάνε τους αρρώστους, αυτό το πράγμα είναι επίσης πολύ σημαντικό, να μπορείς να ακουμπήσεις έναν άνθρωπο. Καμιά φορά δυστυχώς στην ιατρική περνάνε άνθρωποι , μαθητές πάρα πολύ καλοί στην φυσική και στην χημεία , αλλά μπορεί να σιχαίνονται τον άνθρωπο, να μην θέλουν να τον ακουμπήσουν και όλα αυτά. Πολλά διορθώνονται στην διαδρομή των σπουδών, αλλά είναι βασικό να μπορείς να επικοινωνήσεις, είτε με τα μάτια, είτε με τα λόγια, και με το χέρι το να ακουμπήσεις έναν άνθρωπο, δεν κερδίζει μόνο ο ασθενής, το ίδιο κερδίζει κι ο γιατρός».
Για την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου του πνεύμονα, ανέφερε τέλος: « Ο καρκίνος του πνεύμονα οφείλεται περίπου κατά 80 με 90% στο κάπνισμα. Η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ουγγαρία, η Πολωνία, είναι από τις χώρες που προηγούνται και το βλέπουμε καθαρά αυτό , με το ότι οι γυναίκες δεν πάθαιναν όταν δεν καπνίζανε καρκίνο του πνεύμονα, όμως από τότε που καπνίζουν κι εκείνες , έχουν τα ίδια και μεγαλύτερα ποσοστά στο μερίδιο του καρκίνου του πνεύμονα. Άρα σε αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία, το υπόλοιπο 10%, οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στην επαγγελματική έκθεση, μερικοί άνθρωποι εκτίθενται επαγγελματικά σε κάποιες καρκινογόνες ουσίες.
Για όλα τα άλλα εναλλακτικά μέσα , μιλάμε για χρήση μερικών 10ετιών. Για τον καρκίνο του πνεύμονα πρέπει να πω ότι οι άνθρωποι καπνίζανε 400 χρόνια περίπου, μερικοί πιστεύουν ότι είναι και θεραπευτική η δράση τους στον λάρυγγα κλπ, αλλά περίπου το 1958 ήταν και οι πρώτες δημοσιεύσεις που συνέδεσαν το κάπνισμα με τον καρκίνο του πνεύμονα.
Επομένως τα αποτελέσματα της έρευνας που είναι τεκμηριωμένα, καθυστερούν αρκετά χρόνια.
Εδώ με τα εναλλακτικά μέσα, μιλάμε για μερικές 10ετίες και είναι πολύ νωρίς να πει κανένας.
Στην πραγματικότητα όμως –μιλάτε με ένα επαγγελματία υγείας, που σκοπό οι πνευμονολόγοι στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχουνε να πείθουν τους ανθρώπους να αναπνέουν μόνο καθαρό αέρα. Άρα λοιπόν ότι μπαίνει στα πνευμόνια μας που δεν είναι καθαρό, είναι βλαβερό. Δηλαδή δεν κάνουμε αγώνα μόνο εναντίον του καπνίσματος και το άτμισμα επομένως δεν είναι φυσιολογικό και είναι λίγα χρόνια για να βγάλει κανείς συμπέρασμα.
Για την ρύπανση επίσης κάνουμε αγώνα για να μην υπάρχει ρύπανση.
Όπως και να το δεί κανένας, είμαστε στρατευμένοι στο δικαίωμα να αναπνέουμε καθαρό αέρα.
Είμαι από τους πρώτους που από το 2009 αγωνιστήκαμε και συμμετείχα στο να γραφτεί ο νόμος για την απαγόρευση του καπνίσματος στου δημόσιους χώρους.
Πέρασαν πάρα πολλά χρόνια στην Ελλάδα για να το πετύχουμε αυτό, αλλά βλέπω τα τελευταία χρόνια να δουλεύει.
Επομένως είναι σίγουρο ότι ο καρκίνος του πνεύμονα συσχετίζεται με το κάπνισμα σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, τα καινούργια προιόντα δεν έχουν μελετηθεί, αλλά είναι λάθος δρόμος να βάζει κάποιος ουσίες καπνού στα πνευμόνια του και πρέπει όλοι να κάνουμε έναν αγώνα και με τις σπιρομετρήσεις γίνεται έμμεσα και αυτό, δηλαδή είναι ένα καμπανάκι για κάποιον να καταλάβει ότι δεν δουλεύουν καλά τα πνευμόνια του και αν είναι καπνιστής, το πρώτο που πρέπει να κάνει, είναι να κόψει το τσιγάρο».
Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης.
{https://soundcloud.com/user-46829938/af8f76ee-266d-436e-9f57-d1ed48d98bb2}