Το δεύτερο και τελευταίο Ψυχοσάββατο της χρονιάς είναι προ των πυλών με τους πιστούς να προετοιμάζονται να τιμήσουν ανήμερα του Σαββάτου 7 Ιουνίου τις ψυχές των κεκοιμημένων τους. Το δεύτερο Ψυχοσάββατο, γνωστό και ως «των Χρυσών Κολλύβων», αποτελεί ημέρα αφιερωμένη στη μνήμη όλων των κεκοιμημένων, από τον Αδάμ έως σήμερα, όπως ορίζει η εκκλησιαστική παράδοση. Τελείται εννέα ημέρες μετά την Ανάληψη του Χριστού, το Σάββατο πριν την Κυριακή της Πεντηκοστής και παραμονές του Αγίου Πνεύματος 2025 και είθισται οι πιστοί ανήμερα Ψυχοσάββατου να τελούν μνημόσυνα στους ναούς, τρισάγια στα κοιμητήρια και μοίρασμα κολλύβων. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση το Ψυχοσάββατο υπενθυμίζει την ευθύνη των ζωντανών να θυμούνται και να τιμούν όσους έφυγαν, ζητώντας από τον Θεό ανάπαυση και φως για τις ψυχές τους.

Ψυχοσάββατο 2025: Τι είναι τα «χρυσά κόλλυβα»

Η ονομασία «χρυσά κόλλυβα» αποδίδεται στην ξεχωριστή αυτή ημέρα λόγω της ιδιαίτερης τιμής που αποδίδεται στους νεκρούς. Σύμφωνα με εκκλησιαστική παράδοση αλλά και λαϊκή ευσέβεια, τα κόλλυβα παρασκευάζονται την Παρασκευή και προσφέρονται είτε στον εσπερινό της ίδιας ημέρας είτε το Σάββατο το πρωί, κατά τη Θεία Λειτουργία. Σύμφωνα με θρύλους της παράδοσης, κατά τη νύχτα της Ανάστασης οι ψυχές των νεκρών επιστρέφουν για λίγο στη γη, βρίσκοντας παρηγοριά μέσα από τις προσευχές και τις πράξεις των ζώντων. Το μοίρασμα των κολλύβων γίνεται συμβολικά ως «τροφή» των ψυχών, συνοδευόμενη από το αίτημα των πιστών για συγχώρεση και ανάπαυση.

Η σημασία και οι συμβολισμοί των υλικών στα κόλλυβα

Η παρασκευή των κολλύβων δεν είναι απλώς μια γαστρονομική διαδικασία αλλά μια συμβολική πράξη γεμάτη νοήματα:

Σιτάρι: Σύμβολο της ανάστασης και της αιώνιας ζωής, κατά τα λόγια του Ευαγγελίου: «ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει».

Ζάχαρη: Δηλώνει τη γλυκύτητα της ζωής στο Παράδεισο.

Ρόδι: Εκφράζει την αφθονία και τη δόξα του Παραδείσου.

Μαϊντανός / Δυόσμος: Συμβολίζει τη δροσιά και την αναψυχή των ψυχών.

Φρυγανιά ή καβουρδισμένο αλεύρι: Αναπαριστά το χώμα του τάφου.

Μπαχαρικά και ξηροί καρποί: Αντιστοιχούν στα αγαθά και τα αρώματα της επίγειας ζωής.

Σταφίδες: Από τα αρχαία χρόνια συμβολίζουν τη γλυκύτητα της ζωής και τη σύνδεση με το Θείο.

Παραδοσιακά, η χρήση εννέα υλικών αντανακλά τα εννέα τάγματα των αγγέλων, τιμώντας έτσι τον ουράνιο κόσμο.