Στο μάθημα της Έκθεσης (Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία) κλήθηκαν να εξεταστούν στην σημερινή πρεμιέρα των Πανελληνίων 2025 οι υποψήφιοι των Γενικών Λυκείων. Η αυλαία της πανελλαδικής εξεταστικής διαδικασίας ξεκίνησε ομαλά με τους υποψηφίους να παίρνουν στα χέρια τους τα θέματα της Έκθεσης λίγο μετά τις 9 το πρωί της Παρασκευής. Η πρώτη εικόνα που έχουμε από την εξεταστική διαδικασία είναι όλα βαίνουν καλώς ενώ πριν από λίγο ανακοινώθηκαν επίσημα από το Υπουργείο Παιδείας τα φετινά θέματα της εξέτασης στο μάθημα της Έκθεσης.

Οι υποψήφιοι πέρα από την περίληψη και την γλωσσολογικές ασκήσεις κλήθηκαν να αναπτύξουν τη συλλογιστική και την επιχειρηματολογία τους σε ένα ιδιαίτερο θέμα αυτό της δημιουργικότητας του μαθητή και πώς αυτή μπορεί να αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί εντός σχολικού πλαισίου. Ειδικότερα το ζητούμενο ήταν σε ένα άρθρο 350-400 λέξεων που θα αναρτήσουν στο προσωπικό τους ιστολόγιο, να αναφέρουν α) τους λόγους για τους οποίους το σύγχρονο σχολείο οφείλει να καλλιεργεί τη δημιουργικότητα των μαθητών/ μαθητριών και β) τους τρόπους με τους οποίους εσείς επιλέγετε στην προσωπική σας ζωή να εκφράσετε τη δημιουργικότητά σας.

Όλες οι εκπαιδευτικές μελέτες των τελευταίων ετών τονίζουν ότι η δημιουργικότητα στην εκπαίδευση είναι το στοίχημα που καλείται να φέρει εις πέρας το σύγχρονο σχολείο και σημαίνοντα ρόλο στην διαδικασία αυτή έχει ο εκπαιδευτικός. Το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να δίνει στους μαθητές τα «φτερά» και τη «φλόγα» της δημιουργικής σκέψης – την ικανότητα να παράγουν οι ίδιοι ιδέες και λύσεις. Ο μαθητής του 21ου αιώνα πρέπει να έχει όλα τα εχέγγυα για να σκέφτεται αυτόνομα, να αξιοποιεί τη γνώση, να την ερμηνεύει, να τη συνδυάζει και – κυρίως – να τη μετασχηματίζει σε κάτι καινούργιο.

Οι υποψήφιοι λοιπόν κλήθηκαν να αναπτύξουν πώς η δημιουργικότητα αποτελεί εργαλείο προσωπικής εξέλιξης. Η δημιουργική σκέψη δεν είναι πολυτέλεια, είναι εργαλείο ζωής. Μας βοηθά να επιβιώνουμε, να προσαρμοζόμαστε, να εξελισσόμαστε. Η αποστήθιση και η παπαγαλία δεν οδηγούν σε βίωμα για αυτό είναι σημαντικό το σχολείο να εμπλουτιστεί με δραστηριότητες και προγράμματα σπουδών στη λογική των εργαστηρίων δεξιοτήτων μέσω των οποίων ο μαθητής έχει την ευχέρεια και το προνόμιο να σκέφτεται «έξω από το κουτί».

Σε μια εποχή υπερπληροφόρησης η ανάγκη να καλλιεργηθεί η δημιουργικότητα καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ. Αν και πρόκειται για μια φυσική, σχεδόν αυτονόητη ανθρώπινη ιδιότητα, η δημιουργικότητα σήμερα συχνά παραγκωνίζεται. Η αλήθεια είναι ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται δημιουργικοί. Το αν αυτή η δημιουργικότητα θα καλλιεργηθεί ή θα χαθεί, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον και τα ερεθίσματα που λαμβάνουν κάθε άτομο. Η δημιουργική έκφραση δεν απαιτεί εξαιρετικά ταλέντα ή ειδικές δεξιότητες. Το μόνο που χρειάζεται είναι η περιέργεια, η διάθεση για εξερεύνηση και η ελευθερία να φανταστεί το «κάτι άλλο».

Η δημιουργικότητα δεν είναι πολυτέλεια· είναι βασικό εργαλείο για την ψυχική ισορροπία, τη χαρά και την προσωπική ανάπτυξη των παιδιών. Είναι αυτή που τους επιτρέπει να βλέπουν πέρα από το προφανές, να τολμούν, να ερμηνεύουν τον κόσμο από πολλές οπτικές. Είναι μια μορφή ευφυΐας που δεν βασίζεται μόνο στη γνώση, αλλά στη δυνατότητα να συνδυάζεις, να καινοτομείς, να εφευρίσκεις.

Πανελλήνιες 2025: Η αξία της δημιουργικότητας, η συμβολή του σύγχρονου σχολείου σε αυτή και πώς ο μαθητής θα την καλλιεργήσει

Στους υποψηφίους των ΓΕΛ δόθηκαν τρία κείμενα με βασική τους θεματική την δημιουργικότητα, τα οφέλη και τις εκφάνσεις και το σημαίνοντα ρόλο της στη διαμόρφωση της προσωπικότητας καθώς «πυροδοτείται» από την βρεφική κιόλας ηλικία. Το πρώτο κείμενο που δόθηκε ήταν του Αντώνη Λενακάκη, «Τέχνες-διαδίκτυο-δημιουργικότητα, ΤΕΠΑΕ ΑΠΘ, 2024, ePublishing: Εθνικό Κέντρο
Τεκμηρίωσης, απόσπασμα ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης». Το δεύτερο κείμενο είναι ένα άρθρο της Κέλλυς Φαναριώτη από το διαδίκτυο (tovima.gr), 13-08-2024, συντομευμένο και ελαφρώς διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης.

Πανελλήνιες 2025: Όλα τα θέματα και οι απαντήσεις στην Έκθεση Νεολληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στο Dnews από το Μεθοδικό

Το Dnews συμμεριζόμενο το μεγάλο ενδιαφέρον μαθητών, γονέων και καθηγητών για την αμεσότερη και την έγκυρη ενημέρωση για τα Θέματα και τις Απαντήσεις των Πανελληνίων Εξετάσεων 2025, σε συνεργασία με τον Όμιλο Φροντιστηρίων ΜΕΘΟΔΙΚΟ, καθ’ όλη τη διάρκεια των Πανελληνίων Εξετάσεων θα σας προσφέρει την πληρέστερη ενημέρωση.

Με την ανακοίνωση των θεμάτων από το Υπουργείο Παιδείας, δημοσιεύσαμε τα θέματα που έπεσαν στην Έκθεση (Νεολληνική Γλώσσα) και εν συνεχεία θα δημοσιεύουμε τις απαντήσεις.

Θα υπάρξει ενδελεχής αξιολόγηση και σχολιασμός των θεμάτων που έπεσαν στο μάθημα της Έκθεσης για τα ΓΕΛ στις Πανελλήνιες 2025, θα αναφερθούμε στα δύσκολα σημεία της εξέτασης και θα έχουμε αναλυτικές απαντήσεις από το φροντιστήριο Μεθοδικό.

Σχολιασμός των Θεμάτων στην Έκθεση ΓΕΛ από το Φροντιστήριο Μεθοδικό

Το θέμα των σημερινών εξετάσεων στη Νεοελληνική Γλώσσα – Λογοτεχνία αφορά στη δημιουργικότητα ως δεξιότητα των παιδιών, εστιάζοντας στους λόγους που οφείλει σχολείο να την καλλιεργήσει από την πρώιμη κιόλας ηλικία αλλά και στους τρόπους δημιουργικής έκφρασης σε προσωπικό επίπεδο. Στο ερώτημα Α της περίληψης ζητείται η περίληψη των δύο τελευταίων παραγράφων του κειμένου όπου αναπτύσσονται οι θέσεις της Μπάρμπαρα Πομιεχόφσκα.

Οι μαθητές πρέπει να προσέξουν να μη συμπεριλάβουν τα νοήματα της πρώτης παραγράφου. Τα ερωτήματα του Β Θέματος εξετάζουν την κατανόηση του κειμένου και τις γνώσεις των υποψηφίων (γλωσσικές επιλογές / εκφραστικά μέσα / μετατροπή σύνταξης κ.λπ.) που είναι καλά προετοιμασμένοι, με αναμενόμενο βαθμό δυσκολίας. Ειδικά η εξέταση της κατανόησης κειμένου μέσω ερωτήσεων κλειστού τύπου (Ερώτημα Β1, Σωστό/Λάθος) δεν αναμένεται να δυσκολέψει τους υποψηφίους. Το θέμα ανάπτυξης, έχει δύο ζητούμενα και ζητά από τους υποψηφίους να αναπτύξουν τους λόγους για τους οποίους η καλλιέργεια της δημιουργικότητας είναι βασικός εκπαιδευτικός στόχος του σύγχρονου σχολείου και στη συνέχεια να περιγράψουν σε προσωπικό επίπεδο πως οι ίδιοι εκφράζουν τη δημιουργικότητά τους.

Στο πρώτο ζητούμενο, οι μαθητές πρέπει να είναι προσεκτικοί και αιτιολογήσουν γιατί το σχολείο οφείλει να προάγει τη δημιουργική και πρωτότυπη σκέψη και έκφραση και όχι τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να το επιτύχει. Το δεύτερο ζητούμενο παρέχει ελευθερία προσέγγισης αλλά πρέπει οι υποψήφιοι να απαντήσουν βιωματικά σε προσωπικό επίπεδο και να μην αναφερθούν γενικά σε γ’ πρόσωπο για τους τρόπους προσωπικής έκφρασης των νέων. Το λογοτεχνικό κείμενο που τέθηκε είναι πεζό από τη συλλογή «Για ένα Φιλότιμο» του Γ. Ιωάννου όπου ο ήρωας εκφράζει τους προβληματισμούς του για την έλλειψη δημιουργικού πνεύματος, ενθουσιασμού και πρωτοτυπίας τόσο στο εργασιακό περιβάλλον όσο και στον ακαδημαϊκό χώρο. Οι υποψήφιοι καλούνται να τεκμηριώσουν τη θέση του ήρωα μέσω κειμενικών δεικτών αλλά αναμένεται να δυσκολευτούν στο δεύτερο σκέλος όπου ζητείται να περιγράψουν την προσωπική τους αντίδραση αν υποθετικά βρίσκονταν στη θέση του ήρωα.

Από την Ομάδα Φιλολόγων του ΜΕΘΟΔΙΚΟΥ
dnews.gr