Καλλιτέχνιδα. Αγωνίστρια. Αριστερή. Με ήθος. Με αγώνες στον πολιτικό και καλλιτεχνικό στίβο. Με αντιδικτατορική δράση. Δεν λύγισε στα βασανιστήρια, δεν πρόδωσε την ιδεολογία της. Παρέμεινε στις επάλξεις κι υπερασπίστηκε τα πιστεύω της έως το τέλος της ζωή της.Ανθρωπος γενναίος και ιδεαλιστής, η Κίττυ Αρσένη έφυγε, ξημερώματα Σαββάτου, από τη ζωή στα 78 της. Υπέκυψε στον καρκίνο που την βασάνιζε εδώ και δύο χρόνια, έχοντας υπηρετήσει σχεδόν για τέσσερις δεκαετίες το θέατρο, τόσο το ελεύθερο όσο και τις κρατικές σκηνές. Καρατερίστα από τις λίγες, έπαιξε σε πολλά και διαφορετικά θεατρικά είδη, ωστόσο η προσφορά της δε σταματά στο σανίδι.

Εδωσε μάχες
Συνδικαλίστρια από θέση, έδωσε μάχες πάντοτε ευρισκόμενη στην πρώτη γραμμή, είτε ως γενική γραμματέας του «Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών», είτε ως μέλος της «Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος κι Ακροάματος» και εκπρόσωπος του ΣΕΗ σε διάφορα συνέδρια του εξωτερικού. Το 1987 οργάνωσε την Πρώτη Συνάντηση Ηθοποιών.



Ομως η προσωπικότητα της Κίττυς Αρσένη (αδελφή του Γεράσιμου Αρσένη), η γενναιότητα του χαρακτήρα της κι η δημοκρατική της φύση φάνηκαν από πολύ νωρίς, λίγο μετά αφότου είχε συμπληρώσει την τρίτη δεκαετία της ζωής της. To καλοκαίρι του 1967 μετά την κήρυξη της Δικτατορίας, συνελήφθη, βασανίστηκε και καταδικάστηκε ως μέλος του Πατριωτικού Μετώπου (ΠΑΜ) σε πολυετή φυλάκιση από το Εκτατο Στρατοδικείο (τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου με την υπόθεση των «31»).

Την άνοιξη του 1968, μετά την αμνηστία, έφυγε παράνομα από την Ελλάδα και κατέθεσε ως μάρτυς στο Συμβούλιο της Ευρώπης (Στρασβούργο) για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη χούντα. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, το 1974, ανέπτυξε έντονη συνδικαλιστική και πολιτική δραστηριότητα. Υπήρξε υποψήφια βουλευτής του ΚΚΕ Εσωτερικού στις πρώτες μεταπολιτευτικές εκλογές, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Ελληνικής Αριστεράς και στη συνέχεια μέλος του Συνασπισμού, με ενεργό δράση στον συνδικαλιστικό τομέα.

Συμμετείχε σε πολλές επιτροπές του υπουργείου Πολιτισμού και διετέλεσε μέλος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Εθνικού Θεάτρου. Το βιβλίο της «Μπουμπουλίνας 18», μια αυτοβιογραφική διήγηση της περιπέτειάς της το 1967 στα σκρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας, στην οδό Μπουμπουλίνας, έχει μεταφραστεί στα ιταλικά και τα δανέζικα.

Ηθοποιός, τότε, η Κίττυ Αρσένη συλλαμβάνεται τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας, λόγω των αντικαθεστωτικών της φρονημάτων, και οδηγείται στα γραφεία της Υποδιεύθυνσης Γενικής Ασφάλειας Αθηνών, στην οδό Μπουμπουλίνας. Εκεί φυλακίζεται, ανακρίνεται και βασανίζεται. «Η μαρτυρία τούτη γράφτηκε το 1968 στις διαδρομές του τραίνου Παρίσι - Στρασβούργο. Γράφτηκε ανάμεσα στις καταθέσεις - ανακρίσεις των νομομαθών της Επιτροπής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης... Γράφτηκε για να απαντήσει στον Αμερικανό ανταποκριτή του "New York Times", γιατί, περνώντας μια τέτοια διαδικασία, τον μόνο γιατρό που δεν χρειάζεται κανείς είναι ψυχίατρος! Γιατί όντως οι νομομαθείς της Ευρώπης είχαν δίκιο να δυσπιστούν.

Οταν δεν μπορείς να μεταφράσεις τη λέξη ταράτσα και απομόνωση σε άλλη γλώσσα δεν υπάρχει Ρrima Facie απόδειξη...» αναφέρει στην εισαγωγή της έκδοσης (εκδόσεις «Θεμέλιο»).

Η πολιτική κηδεία της Κίττυς Αρσένη θα γίνει αύριο, στις 5.30 μ.μ., στο κοιμητήριο Αμαρουσίου. Συλλυπητήρια τηλεγραφήματα απέστειλαν, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Π. Παναγιωτόπουλος, ο πρόεδρος της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευ. Βενιζέλος και ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, Φ. Κουβέλης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της πρώτης κρατικής μας σκηνής Σωτήρης Χατζάκης, το ΔΣ και οι εργαζόμενοι του Εθνικού Θεάτρου.



ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
«Μου είπαν ότι θα με πετούσαν από την ταράτσα»
Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από τα σωματικά βασανιστήρια που υπέστη κατά τη σύλληψη και τη φυλάκισή της στην Μπουμπουλίνας καταγράφονται στην κατάθεσή-μαρτυρία που έδωσε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έναν χρόνο μετά, τον Νοέμβρη του 1968.«Τρεις αστυνομικοί με πολιτικά που μου συστήθηκαν ως Λάμπρου, Μπάμπαλης και Μάλλιος μπήκαν στο σπίτι μου... Τραβώντας με από τα μαλλιά με έβαλαν σε ένα αυτοκίνητο και με πήγαν πρώτα στα Νταμάρια (Κυψέλη). Στον δρόμο με χτυπούσαν, μου τραβούσαν τα μαλλιά και με έβριζαν με λέξεις που δεν θα ήθελα να επαναλάβω... Μετά με μετέφεραν στην απομόνωση στην Μπουμπουλίνας.

Ο αριθμός του κελιού μου ήταν 18. Απείλησαν ότι αν δεν μιλούσα θα σκότωναν τον αδερφό μου. Δεν υπήρχαν τουαλέτες και έπρεπε να κάνω τις σωματικές μου ανάγκες μέσα στο κελί... Μετά από 12 μέρες στην απομόνωση με οδήγησαν σε ένα δωμάτιο όπου με ανέλαβε ένας αστυφύλακας που λέγονταν Σπανός. Μου τραβούσαν τα μαλλιά, πατούσαν πάνω στο στομάχι μου, χτυπούσαν το κεφάλι μου στο πεζούλι και την ίδια ώρα φώναζαν, ούρλιαζαν και χόρευαν γύρω μου... Μετά με ανέβασαν και στην ταράτσα, εκεί με έδεσαν και με έδειραν στα πέλματα με ματσούκια και μου πετούσαν νερό.
Αυτό μας είπαν ότι θα συνέβαινε κάθε βράδυ μέχρι το τέλος της ανάκρισης. Μου είπαν ότι θα με πετούσαν από την ταράτσα. Και από εκείνη τη στιγμή σκεφτόμουν ότι αυτό θα ήθελα να μου συμβεί. Να πεθάνω...».

ΕΓΡΑΨΕ
..."Σκοτώστε με! Δε με νοιάζει", τους φωνάζω... Παρατάνε το πιστόλι και βγάζουνε τα ματσούκια. Το 'ξερα, δεν θα τολμούσαν ποτέ να με σκοτώσουν πριν βγάλουν από μένα ό,τι θέλανε να βγάλουνε... Με ξαπλώσανε στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου και ο σοφέρ βαράει φάλαγγα. Ο Μπάμπαλης στρίβει τα χέρια, ο Μάλλιος τα δάχτυλα, ο Λάμπρου επιστατεί, δίνει εντολές και ξεθυμαίνει πότε πότε χτυπώντας ο ίδιος προσωπικά... Φτάσαμε στην Μπουμπουλίνας... Οι σιδερένιες μπάρες των κελιών ανοίγουν και κλείνουν. Ολος ο θόρυβος χτυπάει μέσα στο κεφάλι μου...

...Με κρατήσανε τέσσερις μέρες "αυστηρά". Ζω τέσσερις μέρες σα ζώο. Το ότι δεν τρώω τις μέρες αυτές δεν είναι τίποτα. Λογαριάζω ότι έχω να φάω από τη μέρα που με πιάσανε... Η "αυστηρά" δεν απέδωσε. Αν εξαιρέσει κανένας ότι θα έχω γίνει σα σκιάχτρο και δεν μπορώ να σταθώ στα πόδια μου, δε νομίζω πως βλέπουν αποτελέσματα... Ξυπνάω το βράδυ και δεν ακούω το ροχαλητό του Νίκου. Με πιάνει απελπισία. Μήπως τον πήρανε κι αυτόν από δω; Δεν είναι δυνατόν...
(αποσπάσματα από το βιβλίο της Κίττυς Αρσένη, «Μπουμπουλίνας 18»).



Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑ
Ορτενσία, «Κυρία του Μαξίμ» και σκηνοθέτις με τη «Συναναστροφή»
Η Κίττυ Αρσένη γεννήθηκε στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς το 1935. Σπούδασε στη δραματική σχολή «Θεάτρου Τέχνης», από όπου αποφοίτησε το 1958. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο την ίδια χρονιά με το «Ελεύθερο Θέατρο» (εταιρικός θίασος με τους αποφοίτους του Τέχνης), στο έργο του Κ. Γκολντόνι, «Λοκαντιέρα» (ρόλος Ορτενσία).

Ακολούθησαν συνεργασίες με το «Βασιλικόν Θέατρον», με το «Αρχαίο Αττικό Θέατρο» της Μαλαίνας Ανουσάκη, με τη «Νέα Σκηνή» του Κωστή Λειβαδέα, με τον θίασο της Ελσας Βεργή τις σεζόν 1960-64.

Τον Αύγουστο του 1967
Το 1966 έπαιξε με τους Κ. Αναλυτή-Κώστα Ρηγόπουλο στο «Ζητείται πτώμα» και το 1967 στην «Κυρία του Μαξίμ». Αυτή υπήρξε κι η τελευταία της θεατρική παρουσία με την επιβολή της χούντας, αφού τον Αύγουστο του 1967 αναγκάστηκε να διακόψει τις εμφανίσεις της λόγω πολιτικής δίωξης από τις δικτατορικές αρχές εκείνης της περιόδου. Εφυγε στο εξωτερικό όπου παρέμεινε έως το 1974.

Αμέσως μετά την επιστροφή της συνεργάστηκε με τον Ν. Κούρκουλο στο έργο του Μπ. Μπρεχτ «Ταμπούρλα στη νύχτα» (1974). Στη συνέχεια εντάχθηκε στο δυναμικό του ΚΘΒΕ (1977-78) ως πρωταγωνιστικό στέλεχος στο κλιμάκιο Θράκης («Αρραβωνιάσματα» του Δ. Μπόγρη, «Γυάλινος κόσμος» του Τ. Ουίλιαμς, «Ταρτούφος» του Μολιέρου). Με το Εθνικό Θέατρο συνεργάστηκε το διάστημα 1982-95, όπου ερμήνευσε βασικούς ρόλους σε έργα κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου. Μεταξύ άλλων: «Πλούτος» του Αριστοφάνη, «Λυσσασμένη γάτα» του Ουίλιαμς, «Ο Φιάκας» του Δ. Μισιτζή, «Το μυστικό της Κοντέσας Βαλέραινας» του Ξενόπουλου, «Ευαίσθητη ισορροπία» του Αλμπι.

Το 1992 παρουσίασε στο Κολλέγιο Αθηνών το θεατρικό αναλόγιο «Οδοιπορικό με την Κλυταιμνήστρα» (με την Ολγα Τουρνάκη). Το 1997 σκηνοθέτησε στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας τη «Συναναστροφή» της Λ. Αναγνωστάκη και το 1998 στο «Απλό θέατρο» το «Ενας παπαγάλος με πορτοκαλί φτερά» του Β. Αργυρόπουλου. Ανάπτυξε σκηνοθετική δραστηριότητα και στον χώρο του ερασιτεχνικού θεάτρου. Από το 1993 και επί σειρά ετών υπήρξε υπεύθυνη της θεατρικής ομάδας των φοιτητών του Παντείου Πανεπιστημίου.

Η Κίττυ Αρσένη είχε κινηματογραφική καθώς και τηλεοπτική και ραδιοφωνική παρουσία. Στον κινηματογράφο έπαιξε στα: «Ηλέκτρα», «Θρίαμβος» (1962), «Υπόσχεση την αυγή» (Παρίσι, με τον Ζυλ Ντασσέν και τη Μελίνα Μερκούρη), «Η ηλικία της θάλασσας» (1978), «Αντίστροφη μέτρηση» (1984).

Στην τηλεόραση εμφανίστηκε στις σειρές: «Γιούγκερμαν», «Συνταγματάρχης Λιάπκιν», «Το σπίτι της θείας», «Χαμένη Ανοιξη», «Πωλείται αγάπη», «Ερχονται οι Αμερικανοί». Από τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας της έλαβε μέρος σε διάφορες ραδιοφωνικές εκπομπές. Τη δεκαετία του '70 εργάστηκε και στα τρία προγράμματα της Κρατικής Ραδιοφωνίας.