Τεράστια προβλήματα τόσο στην εσωτερική πολιτική σκηνή όσο και στο διεθνή περίγυρό της αντιμετωπίζει η Τουρκία. Η ένταση που προκαλεί στο Αιγαίο ωστόσο δεν είναι τυχαία, σύμφωνα τουλάχιστον με στρατιωτικές πηγές.

«Εάν η Ελλάδα δεν αντιδράσει αποτρεπτικά και αποτελεσματικά θα χάσει το παιχνίδι» δηλώνει στο koutipandoras.gr ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης

Σύμφωνα με τον ίδιο, πέρα από τις πάγιες διεκδικήσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο, οι απανωτές ήττες της σε άλλα ανοιχτά μέτωπα που έχει αλλά και η άσχημη κατάσταση στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, την ωθούν να αναζητήσει μια «νικηφόρα» για αυτή διέξοδο στο Αιγαίο

Η καρατόμηση Νταβούτογλου και η εσωτερική σύγκρουση με φόντο το προεδρικό σύστημα Ερντογάν

Η πλέον πρόσφατη εξέλιξη στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας είναι η κόντρα Ερντογάν-Νταβούτογλου που οδήγησε στην καρατόμηση του δεύτερου.

Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) οδεύει σε έκτακτο συνέδριο τις 22 Μαΐου με τον Νταβούοτογλου να ανακοινώνει ότι δεν θα είναι υποψήφιος «υπό τις παρούσες συνθήκες». «Με το καλό» το σχόλιο Ερντογάν προς βουλευτές για το συνέδριο...

Η απόφαση την περασμένη εβδομάδα, και ενώ ο Νταβούτογλου βρισκόταν στο εξωτερικό, της ηγεσίας του AKP να αφαιρέσει από τον πρωθυπουργό την εξουσία του διορισμού των τοπικών ηγετικών στελεχών του κόμματος ήταν το έναυσμα για να έλθει στην επιφάνεια η σύγκρουση των δύο ανδρών.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που διατηρεί τα ηνία του AKP, δεν έμεινε και πολύ ικανοποιημένος από το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός του φάνηκε να διαπραγματεύεται μόνος του τη συμφωνία για την προσφυγική κρίση ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Άγκυρα και από την εκπεφρασμένη βούληση του Νταβούτογλου να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους κούρδους αντάρτες του PKK.

Ο μέχρι πρότινος έμπιστος του Ερντογάν, που σύμφωνα με πολλούς αναλυτές ήταν ο δημιουργός της νεοθωμανικής πολιτικής της Άγκυρας, έφτασε να χαίρει μεγαλύτερης εκτίμησης στα διεθνή φόρα από τον αρχηγό του, με αποτέλεσμα να έχει προκληθεί δυσφορία στον κύκλο του Τούρκου προέδρου.

Δεν θα πρέπει πάντως να διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι στην πορεία του το ισλαμικό κόμμα της Τουρκίας συνηθίζει να «καρατομεί» όσους ενδυναμώνονται περισσότερο από όσο πρέπει.

Δεν θα πρέπει να ξεχνά κανείς το γεγονός ότι και ο Γκιουλέν που στήριξε στην αρχή τον Ερντογάν, τώρα θεωρείται ο υπ΄ αριθμόν ένα πολιτικός αντίπαλός του με αποτέλεσμα τώρα να ζει εκτός Τουρκίας στις ΗΠΑ…

Από την πλευρά του ο Νταβούτογλου είναι ιδιαίτερα ανήσυχος από τις βλέψεις του Ερντογάν για ένα παντοδύναμο προεδρικό σύστημα στο οποίο ο ρόλος ενός πρωθυπουργού θα είναι από μηδαμινός έως και ανύπαρκτος.

Οι φόβοι της Ευρώπης από την «καρατόμηση» Νταβούτογλου

Ιδιαίτερα προβληματισμένοι είναι αξιωματούχοι της ΕΕ από την απομάκρυνση Νταβούτογλου, καθώς έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με το Politico.eu στις Βρυξέλλες προσπαθούν ακόμη να αποκωδικοποιήσουν την κατάσταση και εκτιμούν πως η πολιτική αστάθεια στην Τουρκιά θα έχει σοβαρές συνέπειες στις σχέσεις μεταξύ Βρυξελλών και Αγκυρας, ιδίως σε ότι αφορά στην αμφιλεγόμενη συμφωνία για την ανακοπή των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη.

Η μεγάλος φόβος τώρα των Βρυξελλών είναι το ενδεχόμενο ο μετριοπαθής Νταβούτογλου να αντικατασταθεί από κάποιον άνθρωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του Ερντογάν, που θα κάνει ακόμη δυσκολότερη την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.

Μάλιστα, πηγή της ΕΕ μιλώντας στο Politico.eu, ανέφερε ότι οι Επίτροποι έλαβαν την απόφασή τους έχοντας υπόψη τους σαν εταίρο στη συμφωνία Ευρώπης-Τουρκίας τον Νταβούτογλου και δεν ξέρουν κατά πόσο θα είχε απελευθερωθεί η βίζα αν ο Τούρκος πρωθυπουργός δεν έπειθε ότι η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η συμφωνία με την Τουρκία είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή για να περιοριστούν οι προσφυγικές ροές, προσθέτοντας ότι παρά τις επιπλοκές στην εφαρμογή της, ο Νταβούτογλου υπήρξε ένας αξιόπιστος εταίρος.

«Οταν μιλάμε με τον Νταβούτογλου, οι τουρκικές θέσεις είναι μετρημένες και λογικές», τονίζει Ευρωπαίος αξιωματούχος που έχει εμπλακεί στη συμφωνία μιλώντας στο Politico.eu. «Αλλά μετά ο Ερντογάν και οι άνθρωποί του, προβοκάρουν».

Η αλλαγή αυτή είναι επίσης πιθανό να περιπλέξει το σχέδιο για την κατάργηση της βίζας στα ταξίδια Τούρκων στην Ευρώπη, που αποτελεί βασική πτυχή της συμφωνίας με την ΕΕ για το προσφυγικό.

Η «καρατόμηση» όμως Νταβούτογλου δημιουργεί προβλήματα και στην Άνγκελα Μέρκελ καθώς οι σχέσεις της με τον Ερντογάν είναι ταραγμένες από το 2005, όταν εκείνη δήλωσε αντίθετη με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Ετσι, με τον Νταβούτογλου να βγαίνει από το κάδρο, η Γερμανία μένει χωρίς να έχει έναν άνθρωπο να εμπιστεύεται στην τουρκική κυβέρνηση.

Το Κουρδικό ζήτημα και το προεδρικό σύστημα του Ερντογάν

Ένας ακόμα δυναμίτης στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας, είναι και οι αντιδράσεις των Κούρδων που δεν επιθυμούν σε καμιά περίπτωση να δουν έναν Ερντογάν ως πρόεδρο σε μια Τουρκία με προεδρικό σύστημα, γιατί αυτό θα αποτελέσει εφαλτήριο για αυτόν να κινηθεί μεταξύ άλλων σε ακόμα πιο αυταρχικές μεθόδους επίλυσης του Κουρδικού.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε κάθε ευκαιρία ο Ερντογάν συνδέει το φιλοκουρδικό κόμμα με τους αντάρτες του PKK, οι οποίοι με δήλωση αξιωματούχου τους πρόσφατα στο BBC δήλωσαν πως αν η «Άγκυρα θέλει πόλεμο θα τον έχει»

Αυτό ωστόσο σύμφωνα με πιο ψύχραιμους αναλυτές, απέχει κατά πολύ από την αλήθεια καθώς ενώ το PKK είναι ένα μαρξιστικών καταβολών κίνημα, το φιλοκουρδικό κόμμα έχει γίνει ανεκτό και του έχει επιτραπεί να μπει στη βουλή καθώς έχει αποδεχτεί, έως τώρα τουλάχιστον τον τρόπο που λειτουργεί το Τουρκικό κράτος.

Το τουρκικό «φιάσκο» στη Συρία και η ήττα στο Κουρδικό

Ο Ερντογάν βλέποντας πως οι Κούρδοι ενδυναμώνονται στις γύρω προς την Τουρκία χώρες, ανησυχεί και μαζί με αυτόν και το στρατιωτικό κατεστημένο της Άγκυρας που θεωρεί ότι χειρότερο την ζώνη που έφτιαξαν οι Κούρδοι του YPG στην Συρία.

Το YPG είναι ένα κίνημα επίσης μαρξιστικών καταβολών και έχει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με το PKK.

Η προσπάθεια της Άγκυρας να σταματήσουν την διεύρυνση αυτής της ζώνης προσέκρουσε πάνω στην άρνηση των ΗΠΑ που βλέπουν στο YPG ένα προσωρινό σύμμαχο στην μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.

«Οι ΗΠΑ στηρίζουν εμφανώς πλέον το Κουρδικό και δηλώνουν ότι οι Κούρδοι δικαιούνται κράτος» δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ Γιαλλουρίδης.

Παράλληλα η είσοδος της Ρωσίας στο μέτωπο της Συρίας περιέπλεξε τα πράγματα και η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού έφτασε τις δύο χώρες στα πρόθυρα της ένοπλης αντιπαράθεσης, ενώ μόλις την Πέμπτη η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα προειδοποίησε για το «τέλος» που είχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η «διέξοδος» της Άγκυρας στο Αιγαίο

Όλα αυτά τα μέτωπα σε συνδυασμό με την άρνηση των ΗΠΑ να δεχθούν Τουρκική διείσδυση στο Ιράκ και την ήττα του φιλοτουρκικού Αζερμπαϊτζάν στην σύγκρουσή του με την Αρμενία, κάνουν την Άγκυρα και το καθεστώς Ερντογάν να αναζητά ένα «νικηφόρο» μέτωπο.

Αυτό σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, η Άγκυρα θεωρεί ότι μπορεί να είναι το Αιγαίο.

Στο Αιγαίο η Τουρκία μπορεί να εκτονώσει όλο τον «θυμό» που έχει συσσωρευτεί από την αποτυχία στα άλλα μέτωπα αλλά και να της δώσει αν όλα πάνε καλά για αυτήν και ένα «μπόνους» που δεν είναι άλλο από πιθανά κοιτάσματα υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης και του Καστελόριζου.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η ένταση το τελευταίο χρονικό διάστημα κινείται γύρω από τις Οινούσσες που είναι ένα από τα 16 νησιά και νησίδες που η Άγκυρα διεκδικεί από την Ελλάδα.

Μεταξύ αυτών και η Γαύδος που αν περάσει στον έλεγχο της Άγκυρας θα της δώσει τον έλεγχο των οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, στα οποία υπάρχουν ενδείξεις για υδρογονάνθρακες.

Ο παράγων Ρωσία στο Αιγαίο

Ακόμα και αυτή η «διέξοδος» όμως της Άγκυρας φαίνεται πως δεν θα είναι εύκολη για αυτήν καθώς πέρα από την αντίδραση της Ελλάδας, την Πέμπτη η Ρωσία έδειξε πως δεν ξεχνά εύκολα. Ο υπουργός εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε πως η συνεχιζόμενη τουρκική προκλητικότητα της Άγκυρας στο Αιγαίο δεν θα έχει «καλό τέλος».

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, τόνισε ότι η Ρωσία έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για την επίλυση των διαφορών με την Τουρκία μέσω διαπραγματεύσεων, όμως όλες οι προσπάθειες προσέκρουσαν στην τουρκική κυβέρνηση. «Δείξαμε μεγάλη υπομονή για μεγάλο διάστημα, αλλά πλέον γνωρίζουμε πολύ καλά τις πολιτικές που ακολουθεί η τουρκική κυβέρνηση», σημείωσε.

Για την εξωτερική πολιτική τής κυβέρνησης Ερντογάν, την οποία χαρακτήρισε καταστροφική, και η οποία «πυροδοτεί την κατάσταση», η Ζαχάροβα σημείωσε ότι η εντύπωση που αποκομίζει κάποιος είναι ότι η Άγκυρα προσπαθεί να αναβιώσει την «παλαιάς ισχύος της Οθωμανική Αυτοκρατορία».

«Όλοι γνωρίζουμε ποιο ήταν το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» προσέθεσε. Υπογράμμισε πως αυτό που φαίνεται είναι ένας απολύτως καταστροφικός ρόλος της τουρκικής κυβέρνησης σε κάθε πεδίο, την Κριμαία, τη Συρία, το προσφυγικό, την τρομοκρατία, τα εθνικά προβλήματα κ.ά.

koytipandoras